Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng đề xuất lợi nhuận tối đa 13% tổng chi phí đầu tư xây dựng.
Theo đó, 1 trong 7 cơ chế đặc thù được Bộ Xây dựng đề xuất là cho phép chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân để bán, cho thuê mua, cho thuê được hưởng lợi nhuận định mức tối đa là 13% tổng chi phí đầu tư xây dựng đối với phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội của dự án.
Theo quy định hiện hành, tại Khoản 2 Điều 85 Luật Nhà ở 2023 quy định, chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nếu không sử dụng vốn đầu tư công, thì được hưởng lợi nhuận tối đa 10% trên tổng chi phí đầu tư đối với phần diện tích xây dựng. Cụ thể bao gồm các chi phí sau: công trình nhà ở xã hội, công trình hoặc hạng mục công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội (nếu có) trong dự án, lãi vay (nếu có) và các chi phí hợp lý, hợp lệ của doanh nghiệp được phân bổ cho phần nhà ở xã hội.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp phản ánh việc khống chế lợi nhuận nhà ở xã hội tối đa 10% đang khiến các doanh nghiệp gặp khó, đặc biệt là việc thủ tục pháp lý kéo dài khiến mức lợi nhuận ngày càng giảm.
Chia sẻ tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam diễn ra cuối tháng 2, bà Đặng Thị Kim Oanh - Chủ tịch HĐQT Kim Oanh Group cho hay, Nhà nước khống chế lợi nhuận đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội của doanh nghiệp chỉ ở mức 10% là còn thấp. Bởi thời gian triển khai dự án kéo dài, dẫn đến thời gian ứng vốn kéo dài làm chi phí lãi vay lớn, marketing, nhân công, giá vật liệu xây dựng gia tăng thì doanh nghiệp không có lợi nhuận, nhiều lúc còn lâm vào tình trạng “lời giả – lỗ thật”.
Chưa kể làm dự án nhà ở xã hội thu tiền quá lâu, doanh nghiệp sẽ không có nguồn lực tái đầu tư. Ví dụ án nhà ở xã hội của Kim Oanh Group giá không cao, chỉ từ 790 triệu/căn, nhưng chất lượng xây dựng phải chuẩn, môi trường sống phải tốt, đầy đủ tiện nghi.
Doanh nghiệp này kiến nghị Chính phủ nghiên cứu mức lợi nhuận nên ở ngưỡng 15% để các doanh nghiệp cũng có lợi thế về quỹ đất và cùng mục tiêu có thể sẵn sàng đầu tư những dự án nhà ở xã hội ngày càng chất lượng hơn phục vụ nhu cầu của người dân.
Cũng nêu ý kiến về vấn đề này, tại hội nghị của Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp lớn diễn ra vào tháng 9/2024, Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng cũng đã có đề xuất Chính phủ có cơ chế chỉ định nhà đầu tư để rút ngắn thời gian hoàn thành các thủ tục, vì hạn chế lớn nhất hiện nay đối với nhà ở xã hội là liên quan nội dung về 10% lợi nhuận.
Ông Vượng cho biết nếu các doanh nghiệp bất động sản triển khai hoạt động này với lợi nhuận 10% thì không thể làm được vì chỉ hàng tồn chừng 5 - 7%, cộng thêm bán chậm 1-2 năm là sẽ lỗ, trong khi nhà ở xã hội mang tính đóng góp, không phải là kinh doanh. Đồng thời, đề xuất Chính phủ cho phép công tác chuẩn bị đồng thời các loại quy hoạch, quy hoạch chung, phân khu, quy hoạch chi tiết, nghiệm thu đề án được làm song song, sẽ rút ngắn được từ 6-9 tháng.
Ông cũng đề xuất tăng tiêu chuẩn của nhà ở xã hội, không chỉ là nhà ở cho người nghèo mà là nhà ở cho người chưa giàu và cho công dân bình thường trong đất nước. “Chúng ta nâng tiêu chuẩn nhà ở xã hội lên một chút thành nhà ở bình thường. Nếu được nữa thì cho phép đổi tên, không gọi là “Nhà ở xã hội” nữa mà là “Nhà ở Chính phủ” chẳng hạn, tức được Chính phủ hỗ trợ”.
“Đặc biệt, trong nhóm Nhà ở Chính phủ hoặc Nhà ở xã hội, dành riêng nhóm xây nhà cho cán bộ viên chức, lực lượng vũ trang, công an quân đội. Tự nhiên vấn đề an sinh tốt hơn”, ông Vượng nói.
Trong khi đó, theo tính toán của ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA bởi suất đầu tư của nhà ở xã hội bị quy định chỉ bằng 76% suất đầu tư nhà ở thương mại cùng loại. "Chúng ta muốn chất lượng nhà ở xã hội ngang bằng nhà ở thương mại thì suất đầu tư này phải tương đương", ông Châu cho biết.
Do đó, ông Châu kiến nghị tăng thêm lợi nhuận định mức đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội lên 15% thay vì chỉ 10% như hiện tại.