Ô nhiễm môi trường làng nghề, cụm công nghiệp (Bài 2): Biến tướng đất quy hoạch

Như Diễn đàn Doanh nghiệp đã thông tin, tình trạng ô nhiễm làng nghề, cụm công nghiệp đang trở thành vấn đề nóng bỏng, đặc biệt tại Thủ đô, nơi có số lượng lớn làng nghề đang hoạt động, đa phần trong số đó nằm ở nhóm ô nhiễm nghiêm trọng và ô nhiễm, thế nhưng, để có một giải pháp xử lý vẫn là một câu chuyện đầy nan giải.

Tràn lan biến tướng…

Thực tế hiện nay, trước sức ép của tình trạng ô nhiễm môi trường, nhiều làng nghề tại Hà Nội đã thực hiện chính sách di dời khỏi khu vực dân cư, nhằm giảm thiểu tác động lên đời sống người dân, tuy nhiên, giảm thiểu chưa thấy, biến tướng đã cận kề.

Theo ghi nhận của PV, tại một số điểm quy hoạch làng nghề, cụm làng nghề, cụm công nghiệp trên địa bàn Thành phố Hà Nội đang diễn ra thực trạng bất cập trong quy hoạch, thay vì hoạt động sản xuất, nhiều nơi được lập ra như một hình thức giãn dân, diện tích đất ở, dịch vụ, dày hơn nhà xưởng và hoạt động sản xuất.

Trong đó tại địa bàn huyện Đan Phượng có thể kể đến cụm làng nghề xã Tân Hội, Liên Hà, tình trạng các ngôi nhà kiên cố được xây dựng từ 2-3 tầng đua nhau mọc lên, bên cạnh đó là nhà hàng, quán ăn san sát, thay vì nhà xưởng, hoạt động sản xuất của làng nghề, đáng nói, tại xã Tân Hội, liền kề ngay làng nghề là điểm quy hoạch đất dịch vụ, tăng mật độ dân cư…

Hay tại quận Hà Đông, làng nghề Vạn Phúc cũng rơi vào tình trạng tương tự, khi quán ăn, nhà hàng mọc nhiều hơn điểm sản xuất… sạch, đẹp, ở đâu? Ô nhiễm liệu có giảm hay ngày càng gia tăng?

Ì ạch chờ… quy hoạch?

Theo quy hoạch đến năm 2030, Hà Nội dự kiến có 159 cụm công nghiệp, trong đó, có 82 cụm công nghiệp làng nghề, tính đến tháng 6/2020, đã có 70 cụm công nghiệp được triển khai, xây dựng, tuy nhiên, chỉ có 15 cụm công nghiệp làng nghề đang hoạt động.

Bên cạnh đó, một thách thức khác luôn thường trực đối với hoạt động sản xuất làng nghề tại Hà Nội hiện nay, đó là tình trạng thiếu đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung tại các làng nghề, điểm sản xuất.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hà Nội, đến nay 19 cụm công nghiệp trên địa bàn đã được đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung và đi vào hoạt động ổn định; 5 cụm đã đầu tư xong hệ thống xử lý nước thải tập trung, nhưng chưa vận hành chính thức; 2 cụm đã đầu tư hệ thống xử lý nước thải nhưng không hoạt động. Trong khi, còn tới 44 cụm công nghiệp chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung, nước thải từ các cơ sở sản xuất vẫn xả thẳng ra môi trường.

Đơn cử, tại huyện Hoài Đức, theo quy hoạch, có ba trạm xử lý nước thải làng nghề, song đến nay, mới chỉ có trạm xử lý nước thải Cầu Ngà - Dương Liễu công suất xử lý 1.000 m3/ngày/đêm đã được xây dựng xong. Dự án xử lý nước thải làng nghề tại xã Sơn Đồng được phê duyệt từ năm 2013, công suất 8.000 m3/ngày/đêm, tổng mức đầu tư 231 tỷ đồng hiện đang bị chậm tiến độ.

Trước thực trạng trên, dư luận không khỏi đặt dấu hỏi, giải pháp “cứu” làng nghề ở đâu? Phải chăng, sạch, đẹp chỉ tồn tại trên… lý thuyết?