Ông Donald Trump có thay đổi cam kết giảm phát thải toàn cầu?

Đây là một trong những mối quan tâm về chính sách môi trường và phát triển bền vững toàn cầu trong thời gian tới được đề cập tại diễn đàn về chuyển đổi kép diễn ra gần đây.

Trao đổi về nội dung này, ông Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường cho rằng, Việt Nam chịu ảnh hưởng rất lớn bởi “cuộc chơi” thương mại và đầu tư toàn cầu nên phải có cách nhìn và tiếp cận không phụ thuộc vào nhiệm kỳ của Tổng thống Hoa Kỳ.

Tổng thống mới đắc cử của Hoa Kỳ - ông Donald Trump trước đây vốn không mặn mà với NetZero, trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông Trump đã rút Hoa Kỳ khỏi Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu vì cho rằng các hoạt động này quá tốn kém.

Theo ông Nguyễn Đình Thọ, thế giới đang ở thời kỳ chuyển đổi từ cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 sang Cách mạng công nghiệp lần thứ 5 - “cách mạng xanh”. Quá trình diễn ra đồng thời với sự phát triển của thế giới.

Tại COP26, Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ về giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Với cam kết này, Việt Nam đi trước nhiều đối thủ cạnh tranh là Brazil, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Trung Quốc, Nga… - những nước phát thải lớn và cạnh tranh mặt hàng trực tiếp với Việt Nam.

Đặt vấn đề, liệu ông Donald Trump có thay đổi hay đảo ngược những cam kết về giảm phát thải toàn cầu, cam kết phát triển bền vững toàn cầu như bảo vệ sinh thái, hiệp ước nhựa toàn cầu… ông Nguyễn Đình Thọ nhấn mạnh: trong quá khứ, ông Donald Trump không phải là người tin vào biến đổi khí hậu, nhưng việc chúng ta có đảo ngược được cuộc chơi thương mại và đầu tư toàn cầu hay không thì chắc chắn là không.

Lãnh đạo Viện Chiến lược chính sách tài nguyên và môi trường thông tin: Liên minh châu Âu (EU) đã đưa vấn đề báo cáo phát triển bền vững trở thành bắt buộc cho tất cả công ty niêm yết từ tháng 1/2023. Từ tháng 6/2024, EU đã thể chế hóa vào luật của mình và bắt đầu áp dụng.

Trong khi đó, Việt Nam đang hướng tới mốc thương mại toàn cầu đạt 1.000 tỷ USD và đang ở top 20 các nước có thương mại lớn nhất thế giới nhưng quy mô của chúng ta nhỏ chỉ 0,8 - 1% toàn cầu và cũng là top 20 nước có phát thải lớn nhất thế giới. Việc yêu cầu giảm phát thải, báo cáo phát triển bền vững được áp dụng với toàn bộ chuỗi cung ứng và hệ thống. Không đạt được điều này sẽ bị loại về thương mại và đầu tư.

Trở lại câu chuyện về chính sách giảm phát thải toàn cầu, theo ông Nguyễn Đình Thọ, yêu cầu xanh, số, bền vững và bao trùm là không thể thay đổi bởi người ủng hộ lớn nhất của Tổng thống đắc cử Donald Trump là tỷ phú Elon Musk. Vị tỷ phú này đang thúc đẩy hệ thống giao thông sử dụng xe điện và cho biết sẽ thuyết phục được ông Trump về vấn đề xe điện.

Ngoài ra, các công ty lớn của Mỹ như Apple, IBM, Intel đều đã đưa ra chính sách Net Zero. Trong thời gian vừa qua, làm việc với các doanh nghiệp này đều khẳng định khi đầu tư vào Việt Nam, các nhà máy đều phải đạt tiêu chuẩn LEED, sử dụng năng lượng mặt trời, nước tuần hoàn. Đây là những yếu tố tiêu chuẩn bắt buộc phải thực hiện.

Mới đây Apple công bố máy tính đầu tiên đạt trung hoà carbon. Điều này chứng minh Việt Nam đủ khả năng sản xuất chiếc máy tính hoàn thiện đạt trung hoà carbon và cơ sở hạ tầng của chúng ta đáp ứng điều đó miễn là nhà đầu tư yêu cầu và khu công nghiệp đáp ứng được.

Ngoài ra, Samsung đã sản xuất 90% tại Việt Nam nhưng lại sử dụng diện tích rất nhỏ ở Bắc Ninh và Thái Nguyên, từ 2ha - 5ha. Tuy nhiên, sản phẩm chiếm 17% xuất khẩu của Việt Nam. Điều này cho thấy nếu chúng ta biết tận dụng cơ hội, đối mặt với thách thức thì chúng ta sẽ giải quyết được, không phụ thuộc vào nhiệm kỳ của Tổng thống Hoa Kỳ.

“Tôi tin là Việt Nam có thể tận dụng tốt cơ hội để thực hiện tốt chuyển đổi xanh, chuyển đổi số trong thời gian tới, đáp ứng tiêu chuẩn toàn cầu về phát thải theo lộ trình các thị trường xuất khẩu mục tiêu” - ông Nguyễn Đình Thọ nói thêm.