Kinh doanh trong mọi thời điểm phần lớn không dễ dàng nếu không muốn nói là luôn cạnh tranh khốc liệt.
Bối cảnh kinh doanh ở năm 2024 với đại đa số doanh nghiệp càng khốc liệt hơn, bởi những biến động vĩ mô toàn cầu, trong nước, những rủi ro khách quan, chủ quan luôn tác động và tiềm ẩn không ngừng.
Trong lĩnh vực hàng hóa, kinh doanh ở 2024 càng có thể ví như một "chiến trường", là cuộc chiến của các doanh nghiệp, của người mua, người bán, người cung hàng, trader, đại lý, người mua cuối…
Bối cảnh ấy, không gian và cuộc chiến ấy, được tái hiện qua những lát cắt - những câu chuyện kể trong ấn phẩm mới ra mắt “Nông sản Việt Nam và Thế giới - Những câu chuyện kinh doanh” của doanh nhân Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐT kiêm CEO Phúc Sinh Group.
Đây là ấn phẩm thứ 4 của anh, nếu tính bao gồm cả 2 ấn phẩm trước đó và 1 ấn phẩm tiếng Anh (dịch lại từ cuốn thứ 2). Như vậy, từ 2017 đến nay, cách 1-2 năm, doanh nhân, tác giả Phan Minh Thông đều đặn ra đầu sách riêng của mình. Một sức viết đáng nể trong khi vị CEO này cũng luôn phải đắm mình vào môi trường kinh doanh để duy trì và phát triển doanh nghiệp không ngừng.
Trong ấn phẩm thứ 4, tác giả sắp xếp sách thành 2 phần nội dung. Phần I gồm những câu chuyện xoay quanh "Nghệ thuật kinh doanh và Quản trị Kinh doanh"; Phần II là “Tản mạn về sưu tập tranh và viết sách”. Như cách viết của anh, có thể nhìn câu chuyện kinh doanh qua những lát cắt ấn tượng nhất.
Trước tiên là những câu chuyện về kinh doanh Nông sản - hàng hóa mà Phúc Sinh Group của Phan Minh Thông kinh doanh mỗi ngày; cũng là những mặt hàng thế mạnh thuộc lĩnh vực ưu tiên, "trụ đỡ" trong phát triển kinh tế của Việt Nam.
Bối cảnh kinh doanh ngành hàng nông sản được hình dung khá tổng quá trong nhóm các bài viết ở “Nông sản Việt Nam và Thế giới - Những câu chuyện kinh doanh”, như “Khốc liệt ngành cà phê năm 2023”, “Ngành cà phê năm 2024”: “Cà phê 2024- Những căng thẳng kéo dài” hay “Giá tiêu năm 2024- Giấc mơ về vàng đen có lặp lại”... Trong những bài viết này, CEO Phan Minh Thông chia sẻ về sự “điên rồ” của giá cà phê khi lên đỉnh cao nhất lịch sử tính trong vòng 50 năm qua.
Điểm nhấn các câu chuyện là “sự điên rồ” trong giá cả hàng hóa không chỉ dừng sự biến động của một ngành hàng, (mà nếu thế thì độc giả chỉ cần xem bảng điện đâu đó MXV hay CME hẳn cũng đủ); còn kéo theo sự biến động đời sống, tâm lý, ứng xử của mỗi một thành phần trong chuỗi kinh doanh. Đó là tính khốc liệt được hằn sâu, khắc họa trong nghĩ suy, tâm lý, quan hệ ứng xử của con người, từ những quan sát riêng của “người trong cuộc” - tác giả.
“Cà phê tăng giá điên đảo trong thời gian ngắn đẩy nhiều mối quan hệ tan vỡ. Khi chúng tôi lên cao nguyên, một bạn hàng đã phá sản, mất gần hết tiền, nói với chúng tôi: 45 nhà mua hàng của họ thì 42 nhà gần như phá sản hay phá sản và giờ họ không còn tin ai nữa” (Trích: Cà phê 2024- Những căng thẳng kéo dài).
“Khi xuất khẩu đạt tỷ đô, rất nhiều giấc mơ đẹp được dệt nên. Còn khi giá giảm không phanh, thì sự thất vọng, khó khăn chiếm lĩnh gần hết mặt trận ngành tiêu… Tuy nhiên, vì mảnh đất đó đã trồng tiêu và nó vẫn đang hiện diện, nên người nông dân vẫn phải bám trụ, và cũng vì cuộc sống vẫn tiếp diễn. Cuộc sống là hy vọng, ai làm gì cũng đều có hy vọng. Hy vọng là liều thuốc tuyệt vời để tiếp bước và sinh tồn. Sau khi xuống đáy năm 2019, giá tiêu bắt đầu đi lên. Những người làm trong ngành tiêu, từ nông dân đến nhà xuất khẩu mỗi năm thấy giá tiêu nhích lên một chút thì lại hy vọng hơn và nhìn năm 2015 như một ký ức đẹp để chờ đợi, tiếp tục trồng trọt và kinh doanh hạt tiêu” (Trích: Giá tiêu năm 2024 - Giấc mơ về vàng đen có lặp lại?).
Đó là những câu trần thuật, thậm chí tưởng như lạnh lùng của người viết, với phương cách diễn đạt đơn giản và trực tiếp nhất vào vấn đề. Câu trần thuật lột tả những trần trụi - khốc liệt của kinh doanh, nhưng đằng sau lại gợi nên thân phận, ẩn chứa nỗi đau, xót xa từ phía tác giả về mối quan hệ giữa người với người trong công cuộc canh tác - buôn bán - mưu sinh của người nông dân, của nhà kinh doanh… , có thể là như của mỗi người trong chúng ta.
Trong các phần xếp lớp nội dung và các bài viết của tác giả Phan Minh Thông, ở ấn phẩm này cũng xuất hiện nhiều câu chuyện liên quan đến kiện tụng, vu cáo - nối tiếp mạch viết về những cú lừa trong kinh doanh đã được tác giả chọn lọc in trong những cuốn sách trước. Bên cạnh những lát cắt về kiện tụng - thắng thua mà tác giả không ngần ngại viết thật vào sách, “Khủng bố tinh thần” có lẽ là một chuyện ấn tượng nhất mạch này. Chuyện xuất phát từ một lá thư tố cáo bằng email nặc danh, “tố” nhà kinh doanh Vua hồ tiêu David Phan (tên nhân vật trong chuyện) thua lỗ 7 triệu USD trên sàn giao dịch hàng hóa và cho rằng “có hành vi gian dối thiếu đạo đức trong kinh doanh”, “vi phạm về kinh doanh ngoại hối dựa trên hàng hóa”... Phương thức tố cáo nặc danh, ứng xử của nhân vật bị tố cáo trong chuyện, những nghĩ suy của nhân vật… gợi nên những cảm xúc khác nhau về một đời sống kinh doanh với môi trường số hóa, nơi mà bất kỳ ai trong chúng ta cũng rất dễ bị tổn thương vì ai đó.
“Mình có làm gì họ đâu? Thêm nữa, sao người ta dễ tin vào thư nặc danh thế nhỉ? Họ đã làm việc với mình hàng chục năm nhưng chỉ vì một lá thư không đầu không cuối đã khiến họ lo lắng”… “Con người chúng ta thật mong manh”... Khi nhân vật David Phan đặt ra những câu hỏi băn khoăn như vậy, đâu đó, dường như có cả bóng dáng của một Phan Minh Thông mạnh mẽ, đầy năng lượng nhưng lại không giấu nổi cảm thán và nỗi buồn trong mối quan hệ con người; dù rằng sau cùng, vị CEO này vẫn luôn vượt lên để khẳng định bằng những thành quả kinh doanh, hay sự tự tin trong các ấn phẩm sách.
Đam mê kinh doanh và bằng tình yêu viết lách, Phan Minh Thông đưa thực chiến kinh doanh vào những “case” cụ thể từ start up, làm ăn giao thương đến xây dựng bền vững, “cài cắm” những triết lý để đạt tới thành công, một cách cô đọng, đơn giản, dễ tiếp nhận. Còn với mỗi độc giả, tùy góc nhìn khác nhau, rất có thể sẽ cảm nhận những câu chuyện của Phan Minh Thông theo cách khác nhau. Vị đắng tự nhiên hay vị ngọt hậu, dù cùng khi nhâm nhi cà phê K Coffee, thử trà Cascara từ Arabica Sơn La miền biên viễn Tây Bắc, sẽ như cách mỗi chúng ta đọc sách và trải mình trong những câu chuyện vậy. Hy vọng cũng sẽ có nhiều người đọc được truyền cảm hứng, ngấm cái năng lượng, “sơ tâm” truyền lửa qua các câu chuyện kể của tác giả, để sẵn sàng “đục tường bước ra thế giới”, như dũng khí của một Phan Minh Thông chia sẻ trong một bài viết đầu tiên chừng cách đây 15 năm về trước.