Phát triển logistics Hải Phòng: Xác định tiêu chí và ngành hàng trung tâm logistics

Hải Phòng cần thiết có sự đầu tư, quy hoạch trung tâm logistics một cách bài bản nhằm khắc phục những hạn chế hiện có và thu hút nguồn hàng đến với Hải Phòng.

Tiêu chí lựa chọn vị trí trung tâm logistics

Theo kết quả khảo sát của VLI (04/2021) về Đề xuất thể chế, chính sách phát triển trung tâm logistics tại Hải Phòng, thì có đến 92,59% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho rằng tính kết nối vận tải đa phương thức thuận tiện của trung tâm logistics là nhân tố quan trọng hàng đầu, vị trí của trung tâm logistics gần nguồn hàng là ưu tiên thứ hai với 62,96% phiếu bình chọn, lực lượng lao động chuyên môn dồi dào và giá thuê đất rẻ lần lượt chiếm tỷ lệ là 44,44% và 40,74%.

Tiêu chí về quỹ đất sẵn có chiếm tỷ lệ bình chọn thấp hơn với 37,04%. Có thể thấy, tính kết nối vận tải đa phương thức và nguồn hàng của trung tâm logistics là hai tiêu chí được các doanh nghiệp rất quan tâm. Từ đó đặt ra vấn đề rằng, với tiềm năng phát triển của Hải Phòng trong tương lai thì trung tâm logistics phù hợp với những ngành hàng chủ yếu nào?

Về ngành hàng trong trung tâm Logistics, Hải Phòng có nhiều lợi thế về mặt địa lý khi có thể kết nối nhiều nguồn hàng khác nhau. Trong đó, nguồn hàng từ các tỉnh Bắc Trung Bộ như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và hàng hóa quá cảnh từ Lào đổ về Hải Phòng đang gặp phải tình trạng quá tải, ùn ứ hàng hóa tại đây dẫn đến tốn thời gian chờ đợi cộng với chi phí hạ tầng, chi phí xếp dỡ ngày càng tăng nên các tỉnh thành này có xu hướng khuyến phát triển cảng biển địa phương, tránh phụ thuộc vào Hải Phòng.

Trước thực trạng đó, trung tâm logistics tại Hải Phòng nên được quy hoạch phục vụ cho hàng container xuất nhập khẩu. Kết quả khảo sát cũng chỉ ra rằng có đến 96,03% doanh nghiệp tham gia khảo sát đồng tình với ý kiến trên.

Căn cứ trên nhu cầu sản xuất, lưu thông hàng hóa tại Hải Phòng và ý kiến khảo sát của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics hoạt động trên địa bàn Thành phố. VLI đề xuất mô hình trung tâm logistics gồm các khu vực và các loại hình dịch vụ.

Khu vực văn phòng giao dịch của các công ty: gồm các văn phòng giao dịch của các đơn vị vận tải đường bộ, đường thủy, đường biển, …hoặc của các chủ hàng lớn nhằm rút ngắn thời gian làm thủ tục hàng hóa.

Khu vực các dịch vụ hỗ trợ: các đơn vị về tài chính, bảo hiểm, …

Khu thương mại tự do: đây là điểm đột phá trong mô hình trung tâm logistics tại Hải Phòng, các doanh nghiệp đa quốc gia trong khối phi mậu dịch có thể giao thương tại đây.

Các dịch vụ trong trung tâm logistics: Như hình 4 thể hiện rõ dịch vụ được doanh nghiệp quan tâm như Dịch vụ thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu với tỷ trọng 92.59%; dịch vụ đóng gói hàng hóa, dán tem và xử lý… chiếm tỷ tọng 70.37%...

Việc xây dựng trung tâm logistics đòi hỏi cần có mô hình đầu tư, quản lý đồng bộ mới đạt được hiệu quả. Trên thế giới có nhiều mô hình trung tâm logistics lớn như trung tâm Logistics Bremen, Rotterdam, Los Angeles, Antwerp, Hong Kong, …và tại Việt Nam cũng có một bài học từ trung tâm Logistics Tiên Sơn. Từ bài học kinh nghiệm từ các mô hình trên và qua khảo sát các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics trên địa bàn Thành phố Hải Phòng, VLI nhận thấy mô hình với Nhà nước quy hoạch chính sách; Doanh nghiệp đầu tư, vận hành và quản lý rất phù hợp với thực trạng trên địa bàn Thành phố. Cụ thể như sau:

Giải pháp phát triển trung tâm logistics tại Hải Phòng

Từ kết quả nghiên cứu khảo sát, VLI nhận thấy nhu cầu cấp thiết xây dựng trung tâm Logistics mà ở đó đáp ứng được những nhu cầu cần thiết của doanh nghiệp nhằm tháo gỡ những “điểm nghẽn” trong hoạt động logistics tại Hải Phòng. Để làm được điều đó, một số để xuất về chính sách phát triển trung tâm Logistics sau đây phần nào sẽ gợi mở những hướng đi mới cho Hải Phòng.

Cụ thể, thứ nhất, rà soát các quy hoạch, căn cứ tính pháp lý (quỹ đất) để xác định vị trí trung tâm logistics. Thứ hai, căn cứ vào nguồn hàng để xác định quy mô và chức năng của trung tâm logistics.

Thứ ba, xây dựng mô hình đầu tư, quản lý trung tâm logistics có hiệu quả. Thứ tư, xây dựng chiến lược thực hiện (phân kỳ giai đoạn), nguồn vốn dự toán chi tiết.

Thứ năm, nghiên cứu, đánh giá tác động môi trường của trung tâm logistic. Thứ sáu, ban hành chính sách khuyến khích hoạt động vận tải đa phương thức trên địa bàn Thành Phố.

Tóm lại, với thực trạng trong hoạt động logistics trên địa bàn Thành phố Hải Phòng, ngành logistics tại đây có nhiều tiềm năng để phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, những “điểm nghẽn” cũng là những khó khăn rất thực tế của doanh nghiệp đã đặt ra cho Hải Phòng cần có những chính sách và chiến lược cụ thể để đón đầu xu hướng nhằm đưa Hải Phòng trở thành trung tâm logistics của quốc gia mang tầm quốc tế như Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/01/2019 đã đề cập.