Phương án nào cho các khu tái định cư “3 không” Quảng Nam?

>>Quảng Nam: Cho phép doanh nghiệp dừng thực hiện ba khu tái định cư

Tháng 8/2023, UBND tỉnh Quảng Nam có quyết định về việc dừng thực hiện và bàn giao nguyên trạng các dự án khu tái định cư Sơn Viên, khu tái định cư Duy Hải giai đoạn 2, khu tái định cư Duy Hải giai đoạn 3 để UBND huyện Duy Xuyên tiếp nhận quản lý và tiếp tục đầu tư.

Lao đao vì tái định cư “3 không”

Trước khi bàn giao cho UBND huyện Duy Xuyên tiếp tục, các dự án tái định cư trên do Công ty CP Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà Chu Lai Quảng Nam (Công ty Kỳ Hà Chu Lai) triển khai. Tuy nhiên, sau nhiều năm thực hiện việc giải phóng mặt bằng, tái định cư, hoàn thiện hạ tầng, ra sổ,... cho người dân tại khu vực vẫn không được hoàn thiện.

Việc các khu tái định cư dang dở đã có những tác động tiêu cực đến cuộc sống của người dân trong khu vực. Cụ thể, nhiều hộ dân nhà cửa xuống cấp nghiêm trọng đã được kiểm kê nhưng nhiều năm chưa được di dời, các hộ dời đến khu tái định cư sống ổn định thì không được giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Giấy CNQSDĐ), hạ tầng không khớp nối,...

Quyền lợi chính đáng bị ngó lơ, sống bất an, không được thực hiện quyền lợi trên chính thửa đất của mình, thiếu điều kiện sinh hoạt,... đang dần trở thành gánh nặng của người dân nơi đây. Câu hỏi lớn nhất là bao giờ người dân được hưởng đủ các quyền lợi chính đáng khi trước đó đã đồng thuận phương án thu hồi đất để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội chung?

Nói như ông Trần Văn Siêm – Phó Chủ tịch UBND xã Duy Hải (huyện Duy Xuyên) thì người dân hiện nay đang sống trong những khu tái định cư “3 không”. Trong đó gồm không sổ - không điện đường – không nước sinh hoạt.

“Nhiều năm qua đơn vị triển khai các dự án không hoạt động, số lượng người dân chưa được cấp Giấy CNQSDĐ vẫn giữ nguyên. Trong khi đó, khi thực hiện chi trả tiền bồi thường thì người dân đã thực hiện nghĩa vụ tài chính với các lô đất. Hiện nay, cuộc sống của người dân đang gặp muôn vàn khó khăn, địa phương chỉ mong quyền lợi của người dân được đảm bảo để họ yên tâm hoạt động kinh tế”, ông Siêm chia sẻ.

Theo báo cáo của UBND xã Duy Hải, hiện tại địa phương đang có 178 trường hợp (trong đó 153 trường hợp nhận tiền bồi thường đã đi tái định cư và 25 trường hợp chưa nhận tiền bồi thường) chưa được cấp Giấy CNQSDĐ. Số lượng Giấy CNQSDĐ lớn nhất chưa được giao do Trung tâm bồi thường, hỗ trợ và tái định cư Kỳ Hà Chu Lai thực hiện với 132 trường hợp, Trung tâm phát triển quỹ đất tỉnh Quảng Nam 33 trường hợp. Còn lại 13 trường hợp khác do nhiều đơn vị quản lý.

Phương án nào cho thời gian tới?

Sau khi có quyết định dừng thực hiện 3 khu tái định cư trên và bàn giao cho huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam giao địa phương lập hồ sơ, thủ tục tổ chức triển khai thực hiện phần còn lại của 3 dự án nêu trên theo quy định pháp luật về đầu tư công trên cơ sở kế thừa hồ sơ dự án đầu tư, hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công đã được phê duyệt. Đồng thời, bố trí nguồn kinh phí từ ngân sách huyện và sử dụng nguồn ngân sách tỉnh hỗ trợ có mục tiêu tại Quyết định 3388 của UBND tỉnh để triển khai thực hiện. 

Tỉnh Quảng Nam cũng yêu cầu Công ty Kỳ Hà Chu Lai phối hợp với UBND huyện Duy Xuyên, Sở Xây dựng tổ chức bàn giao nguyên trạng hiện trường các dự án nêu trên cho UBND huyện Duy Xuyên để tiếp nhận quản lý và tiếp tục đầu tư. Song song với đó, doanh nghiệp này cũng phải xác lập hồ sơ khối lượng đã thực hiện tại điểm dừng kỹ thuật, lập hồ sơ, thủ tục gửi cơ quan chức năng để kiểm tra công tác nghiệm thu, lập thủ tục quyết toán để bàn giao giá trị đã đầu tư cho UBND huyện Duy Xuyên và xử lý các vấn đề liên quan đến các dự án.

Ông Nguyễn Thế Đức – Phó Chủ tịch UBND huyện Duy Xuyên cho hay thời gian tới địa phương sẽ làm việc với Công ty Kỳ Hà Chu Lai để bàn giao dự án. Theo ông Đức, trong các khu tái định cư trên có một số hộ dân đã thực hiện nghĩa vụ tài chính cụ thể thì địa phương sẽ ký xác nhận để cấp Giấy CNQSDĐ.

“Còn lại, đối với những hộ dân đã thực hiện nghĩa vụ tài chính doanh nghiệp đã thu trước đó thì phải đợi đơn vị chuyển kinh phí mới có thể cấp giấy CNQSDĐ được. Đây là nghĩa vụ của doanh nghiệp, bởi lẽ đơn vị đã trực tiếp trừ các khoản nghĩa vụ tài chính của dân”, ông Nguyễn Thế Đức cho hay.

Trả lời phóng viên Diễn Đàn Doanh Nghiệp, Ông Huỳnh Bửu – Phó Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Phát triển Kỳ Hà Chu Lai cho hay đơn vị và UBND huyện Duy Xuyên đang thống nhất thời gian để bàn giao hồ sơ về các khu tái định cư. Theo ông Bửu, đơn vị sẽ bàn giao nguyên trạng để địa phương tiếp tục triển khai.

Đối với các hồ sơ mà nguời dân đã thực hiện nghĩa vụ tài chính, ông Bửu cho biết sau này tỉnh Quảng Nam hoàn ứng vốn đầu tư thì doanh nghiệp sẽ tiến hành nộp tiền để cấp Giấy CNQSDĐ cho người dân. Vị này cho hay ngày mai (08/9) tỉnh Quảng Nam sẽ tiến hành họp để bàn về vấn đề tài chính.

“Doanh nghiệp sẽ đề xuất một phương án để đảm bảo quyền lợi của người dân kịp thời, thì tỉnh Quảng Nam cho chủ trương huyện Duy Xuyên cấp sổ đỏ cho người dân trên các hồ sơ đã nộp tiền. Sau đó, tổng hợp theo dõi công nợ, khi chính thức có dòng tiền hoàn trả nguồn vốn đầu tư của chủ đầu tư với các khu tái định cư lâu nay thì chủ đầu tư có trách nhiệm nộp lại vào ngân sách Nhà nước, hoặc là Nhà nước tự khấu trừ”, ông Bửu cho hay.

Ông Bửu khẳng định rằng, quan điểm của doanh nghiệp là phải đảm bảo quyền lợi cho người dân, còn lại những vướng mắc nổi lên trong thời gian qua xuất phát từ địa phương với chủ đầu tư, người dân không liên can. Vì vậy, phương án là sớm cấp Giấy CNQSDĐ đất cho người dân, sau đó tổng hợp phiếu thu và tiến hành khấu từ tiền.

“Doanh nghiệp đã bỏ ra gần 500 tỉ đồng đầu tư mà mới thu lại gần 101 tỉ đồng, giờ vẫn đang chờ cơ chế trả lại, ưu tiên trả lại cho người dân để làm sổ đỏ. Và phương án đó ngày mai doanh nghiệp sẽ đề xuất”, ông Bửu thông tin thêm.