Mở rộng đối tượng mua nhà ở xã hội

DIỆU HOA• 21/08/2023 14:38

Bộ Xây dựng thừa nhận quy định trong mua nhà ở xã hội còn phức tạp, rườm rà, khó khăn cho người dân, hiện đang sửa đổi theo hướng tạo điều kiện thuận lợi hơn trong Luật Nhà ở sửa đổi.

>>Nguồn vốn tối ưu phát triển nhà ở xã hội

Mới đây, cử tri Thành phố Đà Nẵng có kiến nghị xem xét trình Quốc hội một số vấn đề trong dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi). Cụ thể, Luật Nhà ở hiện hành quy định điều kiện để người lao động được mua nhà ở xã hội là không đóng thuế thu nhập cá nhân. Với quy định này, người lao động muốn thuê, mua nhà ở xã hội là rất khó.

Người lao động vẫn khó tiếp cận nhà ở xã hội

Theo cử tri, giá cả thị trường luôn biến động và tăng cao, người lao động phải nỗ lực làm tăng ca, tăng giờ, mức thu nhập nhiều khi sẽ chạm đến con số bị đánh thuế, khi đó sẽ không bảo đảm điều kiện được mua nhà ở xã hội.

Vì vậy, cử tri đề nghị xem xét, bỏ quy định này, đồng thời kiến nghị dự thảo Luật quy định theo hướng người lao động chỉ cần có hợp đồng lao động thời hạn từ 1 năm trở lên tại địa phương nơi có doanh nghiệp mà người lao động đang ký hợp đồng thì được mua và thuê nhà ở công nhân, nhà ở xã hội là phù hợp.

Trả lời về kiến nghị trên, Bộ Xây dựng cho biết, theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014, các đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội (bao gồm cả hình thức mua, thuê, thuê mua) phải đồng thời đảm bảo 3 điều kiện.

Trong đó, về nhà ở là chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, học tập hoặc có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu (dưới 10 m2/người).

Về cư trú là phải có đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi có nhà ở xã hội; trường hợp không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại tỉnh, thành phố này (trừ học sinh sinh viên).

Về thu nhập, người mua phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.

Bộ Xây dựng thừa nhận quy định nêu trên dẫn đến việc xác minh đối tượng, điều kiện... phức tạp, rườm rà, khó khăn cho người dân.

>>Hoàn thiện các quy định về nhà ở xã hội (KỲ II): Đề xuất 10 giải pháp

Nhiều quy định về mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đang được xây dựng "nới" lỏng hơn so với trước đây

Do vậy, hiện tại dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) theo hướng giảm các điều kiện khi thuê, mua nhà ở xã hội, trong đó quy định cụ thể tại Điều 75, Điều 90 của dự thảo về điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

Nếu thuê nhà ở xã hội thì không bắt buộc phải đáp ứng điều kiện về nhà ở và thu nhập; Trường hợp mua, thuê mua nhà ở xã hội chỉ phải đáp ứng 2 điều kiện (nhà ở, thu nhập), trong đó điều kiện về thu nhập là thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân.

Nếu thuê nhà lưu trú công nhân thì chỉ cần có hợp đồng lao động và xác nhận của doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong khu công nghiệp.

Về thuê nhà lưu trú công nhân, tại dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã được Chính phủ trình Quốc hội khóa XV cho ý kiến tại Kỳ họp 5 và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 6 quy định theo hướng cắt giảm điều kiện thuê nhà lưu trú công nhân: chỉ cần có hợp đồng lao động và xác nhận của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp, doanh nghiệp kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp là đủ điều kiện thuê nhà lưu trú công nhân trong thời gian làm việc (không quy định điều kiện về nhà ở, thu nhập).

Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay, do nguồn lực của Nhà nước còn nhiều hạn chế nên việc cân đối nguồn ngân sách cho phát triển nhà ở xã hội trong thời gian qua gặp nhiều khó khăn.

Sau khi gói tín dụng 30.000 tỷ đồng đã giải ngân hết, từ tháng 6/2016 đến nay, ngân sách nhà nước mới bố trí được cho Ngân hàng Chính sách xã hội khoảng gần 2.163/9.000 tỷ đồng, chiếm 27% nhu cầu giai đoạn 2016-2020 để cho các đối tượng cá nhân vay vốn để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở.

Các tổ chức tín dụng khác vẫn chưa được bố trí nguồn vốn cấp bù lãi suất để cho vay. Vì thế, việc quy định về điều kiện thu nhập để được hưởng chính sách nhà ở xã hội là cần thiết nhằm tập trung giải quyết nhà ở cho nhóm đối tượng có thu nhập thấp.