Vì sao thu ngân sách Nhà nước chưa bền vững?

Châu Huệ• 15/10/2018 16:13

Theo Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC), cấu trúc thu ngân sách nhà nước chưa thực sự bền vững, với ba nguyên do chính.

Báo cáo tình hình tài khóa - ngân sách Việt Nam tháng 9/2018, do Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia vừa công bố cho thấy, bội chi ngân sách nhà nước 9 tháng đầu năm 2018 ở mức thấp nhất trong ba năm gần đây, do tiến độ thu đạt khá so với chi. Tuy nhiên, NFSC cho rằng, cân đối ngân sách Nhà nước (NSNN) cần lưu ý một số vấn đề. Thứ nhất, cấu trúc thu NSNN chưa thực sự bền vững, cụ thể: Thu NSNN còn phụ thuộc ở những mức độ nhất định vào khoản thu không bền vững như thu từ dầu thô. Trong ngắn hạn, thu từ dầu thô bị ảnh hưởng bởi giá dầu thế giới và sản lượng khai thác, do đó, sự biến động giá dầu thế giới đã ảnh hưởng trực tiếp tới thu từ dầu thô trong những năm qua6 , từ đó gây tác động không nhỏ lên thu NSNN. Trong dài hạn, thu dầu thô cũng không bền vững do giới hạn về trữ lượng khai thác.

Có thể bạn quan tâm

  • Giao kế hoạch đầu tư trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2016 - 2020

    21:00, 12/10/2018

  • BRT sai phạm: Cào đường để “cào” ngân sách?!

    05:00, 27/09/2018

  • Làm sao để có ngân sách sáng tạo phù hợp?

    10:35, 26/09/2018

Bên cạnh đó, tăng thu nội địa chủ yếu đến từ các khoản thu có tính bền vững không cao như thu từ nhà, đất trong khi các khoản thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh đạt thấp so dự toán. Tính đến hết tháng 9/2018, các khoản thu về nhà, đất đạt 104,4% dự toán; Thu từ khu vực DNNN đạt 65,3% dự toán, thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 58,8% dự toán, thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt 68,7% dự toán. Ngoài ra, thu NSNN ở nhiều địa phương còn phụ thuộc vào việc bán tài sản công, trong đó đặc biệt là bán quyền sử dụng đất.

Thứ hai, giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản đạt mức dự toán thấp (50,2% dự toán). Do đó, theo NFSC cần đẩy mạnh thực hiện các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp thông qua nghiên cứu cắt giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) kết hợp mở rộng cơ sở thuế để từ đó tăng cường nguồn thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, giảm dần sự phụ thuộc vào các khoản thu kém bền vững. Đẩy mạnh công tác cổ phần hoá DNNN, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp…

Báo cáo NFSC cho biết, bội chi NSNN ở mức thấp nhất trong 3 năm gần đây do tiến độ thu NSNN đạt khá so với chi NSNN. Lũy kế đến 30/9/2018, thu NSNN ước đạt 962,5 nghìn tỷ đồng, bằng 73% dự toán, tăng 13,7% so cùng kỳ trong khi chi NSNN ước đạt 989,275 nghìn tỷ đồng, bằng 64,9% dự toán, tăng 9,8% so cùng kỳ.

Thu NSNN đạt khá chủ yếu do: Thu từ thu dầu thô tăng mạnh (đạt 134% dự toán, tăng 42,5% so cùng kỳ) do giá và sản lượng tăng. Bên cạnh đó, thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu (đạt 82% dự toán, tăng 3,2% so cùng kỳ) tích cực do hoạt động xuất nhập khẩu khởi sắc chủ yếu do tăng trưởng xuất khẩu mặt hàng điện thoại của công ty Samsung và tăng giá – sản lượng mặt hàng lương thực, thực phẩm. Tính đến 30/9/2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 352,4 tỷ USD, xuất siêu 5,39 tỷ USD. Ước tính cả năm 2018, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 475 tỷ USD, xuất siêu 1 tỷ USD sẽ tiếp tục là nhân tố hỗ trợ tích cực tới thu hoạt động xuất nhập khẩu những tháng cuối năm.

Châu Huệ