VIỆT NAM HÙNG CƯỜNG: KHÁT VỌNG BAY LÊN!

TS. VŨ TIẾN LỘC – Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch VCCI• 11/02/2021 06:06

Lịch sử phát triển của dân tộc ta trong thời đại Hồ Chí Minh là một hành trình khát vọng.

30 năm kể từ năm 1911 đến 1945 là hành trình hiện thực hoá khát vọng độc lập tự do từ khi Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh rời bến Nhà Rồng tìm con đường cứu nước đến khi chính Người đã đọc Tuyên ngôn độc lập tại quảng trường Ba Đình - Khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.

20 năm từ năm 1954 đến năm1975 là hành trình cả dân tộc bước vào cuộc chiến tranh giải phóng thực hiện khát vọng hoà bình thống nhất đất nước với thắng lợi vĩ đại của chiến dịch mang tên Người - Chiến dịch Hồ Chí Minh.

35 năm từ khi giải phóng Miền Nam năm 1975, 25 năm từ khi đổi mới 1986 đến năm 2010 là hành trình của khát vọng chiến thắng đói nghèo. Việt Nam từ một trong những quốc gia nghèo, nhất trên thế giới, bị chiến tranh tàn phá đã kể cho thế giới câu chuyện về một cuộc thoát nghèo vĩ đại, thực hiện chuyển đổi từ kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường, đưa 45 triệu đồng bào thoát khỏi đói nghèo và đất nước mình trở thành một nước có thu nhập trung bình thấp và khởi động hành trình khát vọng đưa đất nước đến phồn vinh: Năm 2045 kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập nước, chúng ta trở thành quốc gia phát triển, hùng cường.

Đây là lần đầu tiên yêu cầu khơi dậy khát vọng phát triển đất nước đã được đưa vào chủ đề của Báo cáo chính trị mà Ban Chấp hành Trung ương trình ra Đại hội Đảng lần thứ XIII. Báo cáo viết: phấn đấu để giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng Xã hội Chủ nghĩa.

Khát vọng thuận ý Đảng, hợp lòng Dân

Nhìn lại lịch sử, khát vọng đất nước hùng cường đã được Bác Hồ nói đến trong bức thư Người cho gửi các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên dưới chính thể cộng hoà dân chủ. Trong bức thư lịch sử này Bác viết: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em” và có thể coi Bức thư này của Bác là "Tuyên ngôn thứ hai" - "Tuyên ngôn về đất nước hùng cường" sau bản Tuyên ngôn Độc lập.

Trong bản "Tuyên ngôn" này Bác đã đặt trọn niềm tin vào thế hệ trẻ và sự nghiệp trồng Người. Bác bảo: "Vì lợi ích trăm năm phải trồng người”. Và lợi ích trăm năm là đưa nước ta trở thành nước phát triển vào năm 2045 phải chăng đây là lời tiên tri của Bác về Tổ quốc mình.

Năm 2045 kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập nước, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, hùng cường

Năm 2045 kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập nước, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, hùng cường.

Mục tiêu phát triển là mục tiêu tổng quát bao trùm, nhưng cũng rất cụ thể mà chúng ta có thể cân đong đo đếm được. Trở thành nước phát triển là tham gia vào câu lạc bộ của những nước giàu có nhất trên thế giới. Muốn đạt được điều này chúng ta phải tăng GDP trên đầu người lên ít nhất gấp khoảng 5 lần so với hiện nay. Đây là một thách thức không hề nhỏ, nhưng chúng ta hoàn toàn tin đây là một mục tiêu hiện thực, nếu nhìn vào những thành quả và nền tảng phát triển của chúng ta trong những năm qua và đặc biệt là những cơ hội bứt phá trong kỷ nguyên vàng của cuộc Cách mạng 4.0 và ý chí tinh thần của dân tộc Việt.

Chúng ta cũng tin vào khả năng đoàn kết, sáng tạo và sức ứng phó kiên cường của cả hệ thống chính trị xã hội, của đồng bào ta và nền kinh tế mỗi khi đất nước lâm vào hoàn cảnh khó khăn mà tâm thế đất nước trong đại dịch Covid năm 2020 là một ví dụ điển hình.

Nhưng khó khăn cũng vô cùng lớn: Thế giới sẽ biến động khó lường, dòng vốn đầu tư FDI và thị trường thế giới có nguy cơ thu hẹp lại; Những lợi thế phát triển theo chiều rộng của nền kinh tế nước ta không còn nhiều; Xu hướng già hoá dân số sẽ diễn ra nhanh; Nước ta sẽ là một trong những quốc gia sẽ chịu nhiều tác động nhất của biến đổi khí hậu, nước biển dâng...

Trong khi đó thì về chủ quan, thể chế kinh tế thị trường định hướng Xã hội Chủ nghĩa ở nước ta còn nhiều vướng mắc, năng lực và trình độ công nghệ của nền kinh tế chưa cao, chất lượng lao động chưa đáp ứng được yêu cầu, cơ sở hạ tầng còn chưa hoàn thiện... Theo xếp hạng của thế giới, môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh, năng xuất lao động của nền kinh tế Việt Nam dù có nhiều bứt phá nhưng vẫn còn ở mức trung bình và trung bình thấp. Trong khu vực, chúng ta vẫn chưa lọt được vào nhóm 3 - nhóm 4 nền kinh tế tốt nhất trong ASEAN.

Không thể vượt khỏi bẫy thu nhập trung bình nếu không vượt được bẫy chất lượng thể chế trung bình. Để bứt phá, vượt lêncải cách thể chế kinh tế đóng vai trò dẫn dắt mở đường.

Thể chế mở đường

Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII lần đầu tiên đưa ra khái niệm thể chế phát triển mà trọng tâm là thể chế kinh tế thị trường định hướng Xã hội Chủ nghĩa. Xây dựng chính quyền kiến tạo và thể chế phát triển phải là mũi đột phá quan trọng đầu tiên trong 3 mũi đột phá giáp công là cải cách thể chế, nâng cao chất lượng nguồn nhất lực và phát triển cơ sở hạ tầng. Vì suy cho cùng, thì một thể chế tốt sẽ tạo ra động lực cho việc huy động sức dân vào sự nghiệp giáo dục đào tạo, phát triển nguồn nhân lực và phát triển cơ sở hạ tầng.

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và kinh tế số: đây là cơ hội vàng cho kinh tế Việt Nam có thể vươn lên.

Trước những chao đảo, mong manh của các nền dân chủ và kinh tế thị trường hàng đầu trên thế giới những năm qua đã cho thấy phát triển bền vững phải là mô hình hướng tới, và nền kinh tế thị trường định hướng Xã hội Chủ nghĩa của chúng ta rất gần với những giá trị phát triển bền vững, phát triển xanh, phát triển nhân văn.

Phát triển bền vững là giấy thông hành để chúng ta đến với tương lai. Chúng ta vui mừng khi những giá trị này đang được thúc đẩy. Nhưng thực hiện thì không hẳn dễ dàng, vì phần lớn doanh nghiệp chúng ta vẫn đang còn ở quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa và vẫn còn thiếu thốn trăm bề. Chính phủ đã có chương trình quốc gia phát triển bền vững để định hướng và yểm trợ, nhưng tôi vẫn mong Ban Chấp hành Trung ương khoá tới sẽ có Nghị quyết riêng về vấn đề này. Vì đây là vấn đề hệ trọng cần có quyết tâm chính trị cao và cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Về phát triển kinh tế tư nhân, một trong những thành quả quan trọng bậc nhất của công cuộc đổi mới kinh tế ở Việt Nam trong những năm qua là đã hình thành và phát triển của một khu vực kinh tế tư nhân ngày càng đông đảo. Đến thời điểm này, khu vực tư nhân này đã có hơn 800,000 doanh nghiệp và trên 5,4 triệu hộ kinh doanh, đóng góp tới 43% GDP của nền kinh tế. Nghị quyết 10 Trung ương khoá XII đã tạo ra một bước đột phá về tư duy khi khẳng định: kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng, cùng với kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể trở thành nòng cốt của nền kinh tế thị trường định hướng Xã hội Chủ nghĩa và đặt ra các mục tiêu kinh tế tư nhân đóng góp 65% - 70% GDP và cao hơn nữa trong thời gian tới. Coi kinh tế tư nhân là rường cột của nền kinh tế, là động lực chính cho sự phát triển, là công thức thành công của mọi nền kinh tế thị trường.

Về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và kinh tế số: đây là cơ hội vàng cho các nền kinh tế đi sau có thể vượt lên, và Việt Nam có nhiều lợi thế trong cuộc chạy đua này vì người Việt Nam có tư duy logic và toán học, tỷ lệ người dân sử dụng diện thoại thông minh và internet cao, Việt Nam cũng là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu Đông Nam Á ...Việt Nam cũng có hệ sinh thái khởi nghiệp được đánh giá cao.

Hiện đất nước ta đã có gần 50,000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thông tin và truyền thông với một đội ngũ chuyên gia trẻ khát khao đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Chúng tôi hoan nghênh Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định ban hành Chương trình chuyển đổi số quốc gia và thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia. Với các quyết định này Việt Nam là một trong những nước tiên phong ở Đông Nam Á đã ban hành chương trình chuyển đổi số quốc gia và chúng ta hy vọng Chương trình chuyển đổi số quốc gia sẽ lan toả đến không chỉ các doanh nghiệp lớn mà còn đến cả cộng đồng doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa trên đất nước này.

Theo hướng này, mô hình kinh tế ở nước ta trong thời gian tới phải dựa trên mô hình phổ quát:

Thể chế kinh tế thị trường định hướng Xã hội Chủ nghĩa là bệ đỡ
Phát triển bền vững là hướng đi
Con người ở vị trí trung tâm
Kinh tế tư nhân là động lực
Chuyển đổi số là đôi cánh để bay lên.

Thực hiệnkhát vọng hùng cường, chúng ta đang trên con đường phát triển nhanh và bền vững.