Cuộc cách mạng xe điện liệu có “chết yểu”?

TRẦN THỦY• 30/11/2023 12:30

Mặc dù mạng lưới sạc liên tục mở rộng và ngày càng có nhiều mẫu xe điện mới để lựa chọn, nhưng tỷ lệ mua xe điện trên thế giới lại giảm dần. Cuộc cách mạng xe điện liệu có “chết yểu”?

>>“Tuần trăng mật" qua nhanh, người tiêu dùng không còn hào hứng với xe điện nữa

Xe điện liệu có “chết yểu”?

Theo một cuộc thăm dò do Trung tâm Nghiên cứu Pew công bố mới đây, chưa đến 2/5 người Mỹ cân nhắc mua một chiếc xe điện. Xe điện tồn kho tại Mỹ của một số hãng lớn hiện tương đương với 3 tháng bán hàng liên tục.

Nhu cầu đáng thất vọng đang khiến các nhà sản xuất ô tô Mỹ phải đánh giá lại một số kế hoạch đầy tham vọng của họ. Vào tháng 10/2023, Ford cho biết họ sẽ trì hoãn khoản đầu tư 12 tỷ USD vào xe điện. Còn GM đã hoãn lại một năm kế hoạch trị giá 4 tỷ USD, để chuyển đổi một nhà máy hiện có, thành nhà máy sản xuất xe bán tải điện và từ bỏ mục tiêu sản xuất 100.000 xe điện trong nửa cuối năm nay.

Tại Trung Quốc, thị trường xe điện lớn nhất thế giới, cũng đang có những tín hiêu xấu. Mặc dù doanh số bán vẫn tăng hơn 20%, nhưng so với năm 2022 đã giảm khá nhiều. Các chính sách trợ cấp xe điện và giảm thuế của Chính phủ Trung Quốc đã kết thúc vào cuối năm ngoái. Doanh số bán hàng và sức mua đều chậm lại, trong khi các doanh nghiệp phải cạnh tranh khốc liệt về giá, tạo nên một năm khó khăn cho ngành công nghiệp ô tô điện tại Trung Quốc.

ccc

Sự quan tâm của người tiêu dùng đang giảm dần với xe điện. (Ảnh minh họa)

Trở ngại lớn nhất cho sự nhiệt tình của người tiêu dùng đối với xe điện là giá cả. Ngay cả ở những nước có giá rẻ như Trung Quốc, đa số người tiêu dùng cũng khó tiếp cận với xe điện. Tại thời điểm này, có lẽ bất cứ người nào có ý định mua xe điện đều biết rằng, chúng có giá khó tiếp cận hơn đáng kể so với xe chạy xăng, nhất là những mẫu xe có tầm vận hành 500 km mỗi lần sạc trở lên.

Theo các hãng xe, dù đã giảm nhiều, nhưng hiện tại chi phí trung bình với pin vẫn ở mức 150 USD/kWh. Với chi phí này, một pin xe điện trung bình có dung lượng 60 kWh đã ngốn 9.000 USD. Kết hợp với chi phí để sản xuất một chiếc ô tô cùng các chi phí khác, giá xe điện trung bình rơi vào khoảng 41.500 USD/chiếc, đó là chưa tính lãi cho nhà sản xuất. Đây vẫn là con số quá cao với nhiều người dùng. Trong khi đó, mua một chiếc xe xăng thường có giá khởi điểm khoảng 20.000 USD.

Chưa kể phí bảo hiểm hàng năm của xe điện cũng đắt hơn xe xăng. Trong khi đó, công nghệ thay đổi quá nhanh, khiến người mua khó có thể biết được giá trị chiếc xe điện của mình đang sử dụng, sẽ mất giá như thế nào. Điều này đã khiến một số người ngừng mua.

Sự quan tâm của người tiêu dùng giảm dần, là tín hiệu đáng lo, cho một ngành công nghiệp đang “đốt” hàng tỷ USD vào các nhà máy mới, để sản xuất xe điện và pin, cũng như hướng tới mục tiêu lớn lao về chuyển đổi năng lượng.

Thoát khỏi vòng luẩn quẩn

>>Tồn kho xe điện ngày càng chồng chất

Các hãng xe điện vẫn đang hy vọng có thể thoát khỏi vòng luẩn quẩn này. Việc người tiêu dùng không muốn vung tiền vào những chiếc xe điện đắt tiền, buộc các nhà sản xuất ô tô phải đưa ra những giải pháp phù hợp. Nhiều thông tin cho biết, trong một hoặc hai năm tới, một số công ty dự kiến sẽ cho ra mắt những mẫu xe điện giá rẻ. Tesla đang có kế hoạch đưa một chiếc ô tô điện trị giá 27.000 USD vào dây chuyền sản xuất trong năm tới và phát triển nhanh chóng một số công nghệ giúp giá xe giảm mạnh. Tại châu Âu, các hãng xe như Renault, Citroen hay Fiat đã lên kế hoạch xuất xưởng những chiếc xe điện có giá bán chỉ từ 24.500 - 27.000 USD vào các năm 2025 và 2026.

Cho đến nay, bộ phận đắt nhất của xe điện chính là pin và giá pin tăng vọt, đã ảnh hưởng nặng nề đến các nhà sản xuất ô tô. Tuy nhiên, xu hướng dài hạn xe điện sẽ hướng tới những bộ pin rẻ hơn. Dẫn đầu xu hướng giảm chi phí xe điện là sự phát triển của các loại pin mới, bao gồm cả pin thể rắn, bền vững hơn và tiết kiệm chi phí hơn so với pin năng lượng dựa trên lithium. Tập đoàn tài chính Goldman Sachs vừa đưa ra dự báo, giá pin sẽ giảm thêm 40% vào năm 2025. Khi đưa được chi phí pin về mặt bằng giá 80 USD/kWh thì xe điện sẽ giảm giá mạnh.

ccc

Cuộc cách mạng xe điện liệu có thoát khỏi vòng luẩn quẩn, vươn lên tầm cao mới? (Ảnh minh họa)

Cùng với đó, mạng lưới trạm sạc sẽ ngày càng mở rộng, sạc nhanh phủ khắp nơi, sẽ làm cho người tiêu dùng ít chú trọng hơn vào pin. Giúp xe điện có thể giảm dung lượng pin, tạo ra chi phí sản xuất rẻ hơn.

Trong một hoặc hai năm tới, nhiều công ty dự kiến sẽ trình làng các “nền tảng” điện khí hóa chuyên dụng, được biết đến là xương sống cấu trúc của ô tô điện, thay vì dồn pin vào các khung xe chạy bằng xăng như hiện nay. Khi dây chuyền sản xuất hoàn thiện, vấn đề về chất lượng của xe điện sẽ được giải quyết.

Tất cả những điều này cuối cùng có thể cải thiện chất lượng, mở rộng phạm vi sản phẩm, giảm chi phí và tạo ra lợi nhuận cho các hãng xe. Qua đó, cuộc cách mạng xe điện sẽ thoát khỏi vòng luẩn quẩn, vươn lên tầm cao mới.