Hoa Kỳ: Việc làm tăng, thất nghiệp cũng gia tăng

Theo Reuters – Thị trường việc làm của nước Mỹ đã tăng tốc mạnh mẽ vào tháng 1 vừa qua, mặc cho việc đầu tư kinh doanh của các tập đoàn đang giảm sâu một cách đáng kể. Nền kinh tế Mỹ có thể sẽ tiếp tục đà tăng trưởng nhưng trớ trêu thay, tỷ lệ thất nghiệp lại có chiều hướng gia tăng.

Nền kinh tế Mỹ tăng trưởng 2,3% trong năm 2019, hiệu suất chậm nhất trong ba năm, sau khi có được mức tăng trưởng 2,9% trong năm 2018.

Theo báo cáo của Bộ Lao động Mỹ về việc làm hàng tháng, những con số không khả quan như ước tính ban đầu. Nền kinh tế Mỹ đang tạo ra ít hơn 514.000 việc làm trong khoảng thời gian từ tháng 4 năm 2018 đến tháng 3 năm 2019.

Ngoài ra, mặt bằng thu nhập của người lao động cũng là  thấp nhất trong khoảng thời gian 12 tháng kể từ năm 2009. Có thể thấy, thị trường lao động và việc làm ở Mỹ thời điểm này không mạnh mẽ như Ngài Tổng thống Cộng hòa đã tự hào trong “Toàn văn Thông điệp Liên bang nước Mỹ năm 2020” vừa qua.

Lydia Boussour, một chuyên gia kinh tế cấp cao của Hoa Kỳ tại Oxford Economics cho biết: ”Những tín hiệu khả quan về việc làm vào tháng 1 có thể sẽ đảm bảo rằng việc tăng trưởng kinh tế vẫn còn nằm trong tầm kiểm soát. Tuy nhiên, theo báo cáo thống kê mới nhất gần đây cũng đã chỉ ra một thị trường lao động không thực sự tốt đẹp như chúng ta kỳ vọng”.

Theo khảo sát của các cơ quan chính phủ Mỹ cho thấy, lĩnh vực phi nông nghiệp đã gia tăng 225.000 việc làm trong tháng 1, các công trường xây dựng có mức tăng trưởng  việc làm nhiều nhất trong năm. Ngoài ra, ngành vận tải và kho bãi cũng có những tăng trưởng đáng kể.  Và tất nhiên theo đó, các nhà kinh tế đưa ra dự báo, mức tăng trưởng thu nhập có thể sẽ khả quan. 

Tuy vậy, với việc coronavirus tấn công mạnh vào nền kinh tế Trung Quốc, mức độ tăng trưởng thu nhập của Mỹ có thể chậm lại trong những tháng tới. Cục Dự trữ Liên bang của Mỹ, FED, hôm thứ Sáu vừa qua đã đánh dấu coronavirus là một rủi ro đối với nền kinh tế Mỹ.

Joel Naroff, chuyên gia kinh tế trưởng tại Naroff Economic, Pennsylvania cho biết: ”Cho đến khi có thể thấy được rõ ràng rằng, việc tuyển dụng tăng trưởng là do sự tăng trưởng của nền kinh tế nói chung, chúng ta vẫn không thể lạc quan trong thời gian tới”.

Theo một con số thống kê mới nhất, nền kinh tế Mỹ tăng trưởng 2,3% trong năm 2019, hiệu suất chậm nhất trong ba năm, sau khi có được mức tăng trưởng 2,9% trong năm 2018. Năm nay, có thể mọi việc tồi tệ hơn, chỉ rơi vào khoảng 2%, thấp nhất kể từ năm 2011.

Ngài Trump đã phát biểu trước chuyến đi tới Bắc Carolina, mô tả số lượng việc làm của nước Mỹ đang có là “tuyệt vời” và nói thêm rằng mức độ tăng trưởng việc làm của nước Mỹ sẽ tiếp tục “trên cả tuyệt vời”, nước Mỹ sẽ trở lên vĩ đại hơn bao giờ hết.

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ, bà Nancy Pelosi, phe Dân chủ, cho biết: “việc hạ thấp mạnh mẽ mức thu nhập của người dân trong 12 tháng qua, cho thấy “sự thối rữa” tại trung tâm của nền kinh tế Trump. Có thể, ba năm sau, nền kinh tế Trump sẽ tạo ra trung bình ít hơn 42.000 việc làm một tháng so với ba năm trước của Tổng thống Obama”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đọc thông điệp liên bang ngày 4.2 (giờ Mỹ) tại Quốc hội Mỹ. Phía sau là Chủ tịch Hạ viện, Nancy Pelosi, xé bỏ bản sao bài phát biểu của ông Trump.

Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng

Các nhà kinh tế cho biết, có một sự xuống cấp đáng kể đối với tỷ lệ việc làm kể từ tháng 8 đến tháng 12 năm 2018, Chính phủ của Tổng thống Trump có thể không nắm bắt được đầy đủ tác động tiêu cực trong cuộc chiến thương mại 19 tháng với Trung Quốc, điều đã góp phần làm suy thoái công cuộc đầu tư kinh doanh kể từ năm 2009.

Các cổ phiếu trên Phố Wall đã “chạm sàn”, trong khi các nhà đầu tư lại tập trung vào các “thị trường tiêu chuẩn”, tỷ giá đồng đô la cao hơn nhiều so với trái phiếu chính phủ đưa ra.

Theo báo cáo của FED - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, chính phủ sẽ giữ mức lãi suất trần không thay đổi trong năm nay. Ngoài ra, họ cũng đưa ra các cập nhật ước tính cho bộ dữ liệu khảo sát hộ gia đình và tỷ lệ thất nghiệp được tính từ khảo sát các hộ gia đình ở Mỹ.

Theo đó, tỷ lệ người Mỹ trong độ tuổi lao động đang tìm kiếm một công việc đã tăng lên đến 63,4% vào tháng trước, cao nhất kể từ tháng 6 năm 2013. Kết quả là, tỷ lệ thất nghiệp tăng lên đến 3,6% trong tháng 12.

Tỷ lệ người Mỹ trong độ tuổi lao động đang tìm kiếm một công việc đã tăng lên đến 63,4% vào tháng trước.

Các nhà kinh tế cho biết, tỷ lệ này sẽ còn cao hơn nữa nếu nền kinh tế không tạo ra được khoảng 130.000 việc làm mỗi tháng để theo kịp sự tăng trưởng của dân số trong độ tuổi lao động, thay vì 100.000 ước tính của các quan chức Fed.

Sarah House, một chuyên gia kinh tế cấp cao tại Wells Fargo Securities ở Charlotte, Bắc Carolina cho biết: ”Mặc dù áp lực về việc làm đang giảm mạnh ở phía các lực lượng lao động già nhưng lại tăng cao ở độ tuổi trưởng thành và đặc biệt là phụ nữ, họ đang là lực lượng tham gia tìm kiếm công việc một cách mạnh mẽ”.

Tỷ lệ thất nghiệp sẽ còn cao hơn nữa nếu nền kinh tế không tạo ra được khoảng 130.000 việc làm mỗi tháng.

Ngành xây dựng đã thêm 44.000 việc làm trong tháng 1/2020, lớn nhất kể từ tháng 1 năm 2019, sau khi chỉ tăng 11.000 trong tháng 12. Việc làm trong ngành vận tải và kho bãi tăng 28.000, lĩnh vực giải trí và khách sạn tăng thêm 36.000 việc làm, lĩnh vực y tế và trợ giúp xã hội tăng 47.200 việc làm.

Tuy nhiên, lĩnh vực sản xuất trong các nhà máy đã giảm 12.000 việc làm sau khi đã giảm 5.000 vào tháng 12. Các ngành công nghiệp sản xuất bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung. Mặc dù Washington và Bắc Kinh đã ký một thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 vào tháng trước, thuế quan của Mỹ đối với 360 tỷ đô la hàng nhập khẩu của Trung Quốc vẫn được giữ nguyên.

Lĩnh vực sản xuất cũng đang bị siết chặt bởi việc đình chỉ sản xuất của Boeing vào tháng trước, việc sản xuất máy bay phản lực 737 MAX đang gặp trục trặc. Nhà cung cấp lớn nhất của Boeing, Spirit AeroSystems Holdings Inc, cho biết, tháng trước họ đã lên kế hoạch sa thải hơn 20% lực lượng lao động tại một cơ sở ở Wichita, Kansas vì đình chỉ sản xuất 737 MAX.

Ngành khai thác mỏ và khai thác gỗ không thêm việc làm vào tháng trước, trong khi doanh số bán lẻ giảm 8.300, Macy, một hãng bán lẻ hàng đầu của Mỹ tuyên bố sa thải nhân viên và đóng cửa trong tuần này.

Biên chế của chính phủ đã tăng 19.000 việc làm trong tháng 1, với một số tuyển dụng cho cuộc điều tra dân số năm 2020.

Nguyễn Chuẩn