Cuộc "chạy đua" của hai dự luật chi tiêu khủng tại Quốc hội Mỹ

CẨM ANH• 12/08/2021 15:23

Thượng viện Mỹ đã thông qua dự thảo ngân sách trị giá 3.500 tỷ USD để thúc đẩy các biện pháp chống biến đổi khí hậu và triển khai một số chương trình trợ cấp.

Thượng viện Mỹ đã thông qua dự thảo ngân sách trị giá 3,500 tỷ USD

Dự kiến, dự thảo này bao gồm cấp ngân sách cho các biện pháp chống biến đổi khí hậu, trường mẫu giáo miễn phí cho tất cả trẻ em Mỹ, và nhà ở với giá cả phải chăng cho người dân. Dự luật chi tiêu trên cũng dự kiến đưa vào các khoản viện trợ liên bang mới cho các chương trình xã hội, bao gồm chăm sóc sức khỏe tại nhà cho người già; trao quy chế công dân Mỹ cho hàng triệu lao động nhập cư và miễn phí hai năm học tại các trường đại học công lập.

Các Thượng nghị sĩ có thời gian đến ngày 15/9 tới để trình dự thảo sửa đổi. Quốc hội Mỹ phải phê chuẩn các dự luật chi tiêu cuối cùng trước ngày 30/9 nhằm ngăn chặn việc đóng cửa chính phủ, hoặc phải gia hạn ngân sách tài khóa hiện nay sang năm tài khóa mới trong khi vẫn tiếp tục thảo luận về các vấn đề này

Trước đó, với 69 phiếu thuận và 30 phiếu chống, Thượng viện Mỹ đã thông qua kế hoạch hạ tầng trị giá 1.000 tỷ USD của Tổng thống Joe Biden. Đây sẽ là chương trình đầu tư lớn nhất của nước này trong nhiều thập kỷ trở lại đây vào hệ thống đường xá, cầu, sân bay, và giao thông đường thuỷ.

Tuy nhiên, một số thành viên Thượng viện đang bày tỏ lo ngại với con số này. Thượng nghị sĩ Joe Manchin cho biết, “với tốc độ phục hồi nền kinh tế như hiện tại, việc tiếp tục chi tiêu ở các mức phù hợp hơn để ứng phó với đại dịch là điều cấp thiết hơn”. Một số ý kiến khác cho rằng, việc thông qua gói chi tiêu này sẽ thúc đẩy lạm phát, đồng thời làm ảnh hưởng đến nền tài chính và nền kinh tế của đất nước đang phục hồi chậm sau đại dịch.

Mặc dù vậy, các thành viên của đảng Cộng hòa đang phản đối kịch liệt bởi họ cho rằng quy mô và chi tiêu trong dự luật không hợp lý. Trong khi đó, đảng Dân chủ muốn dự luật được thông qua mà không cần phiếu bầu của đảng Cộng hòa bằng cách áp dụng quy tắc "reconciliation" (hòa giải).

Dự luật cơ sở hạ tầng trị giá 1000 tỷ USD dự kiến

Dự luật cơ sở hạ tầng trị giá 1000 tỷ USD dự kiến giúp GDP của Mỹ tăng thêm khoảng 0,2% trong năm 2022

Hiện tại, các cuộc thăm dò dư luận ở Mỹ cho thấy kế hoạch nâng cấp hạ tầng rất được lòng cử tri nước này. Trong một bài phát biểu tại Nhà Trắng, Tổng thống Biden đã hoan nghênh việc Thượng viện thông qua kế hoạch, đồng thời nhấn mạnh rằng chương trình đầu tư này “sẽ mang lại cho nước Mỹ khả năng cạnh tranh vượt trội so với phần còn lại của thế giới”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen đã lên tiếng ủng hộ ý tưởng về gói chi tiêu 3,5 nghìn tỷ USD. “Nếu thực sự muốn xây dựng một nền kinh tế mạnh hơn, chúng ta phải đầu tư vào không chỉ cơ sở hạ tầng, mà còn cả những chương trình xã hội khác như chăm sóc trẻ nhỏ, giáo dục và nhà ở có chi phí phải chăng”, bà Yellen nói trong một tuyên bố.

Một ngày trước đó, bà Yellen kêu gọi Quốc hội Mỹ nâng trần nợ quốc gia, cảnh báo về những hệ quả kinh tế nếu trần nợ không được nâng trước khi Chính phủ Mỹ hết khả năng vay nợ thêm vào tháng 10 năm nay.

Giới quan sát cho rằng, dự kiến cả hai bản ngân sách sẽ không đến được bàn của Tổng thống Joe Biden trong thời gian tới. So với các gói cứu trợ đại dịch, dự luật cơ sở hạ tầng khó có thể tác động lớn đến tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ trong vài năm tới do số tiền chi cho cơ sở hạ tầng ít hơn số tiền cứu trợ, trong khi thời gian đầu tư lại dài hơn.

Chuyên gia của Goldman Sachs Research ước tính, nếu dự luật cơ sở hạ tầng được thông qua có thể khiến GDP của Mỹ tăng thêm khoảng 0,2% trong năm 2022 và 0,3% trong năm 2023. Tuy nhiên, trong dài hạn, các khoản đầu tư vào một số đường cao tốc, cảng biển và băng thông rộng có thể giúp nền kinh tế Mỹ hoạt động hiệu quả và năng suất hơn. Các ngành nghề liên quan đến công nghệ và an ninh mạng dự kiến cũng sẽ hưởng nhiều lợi ích từ gói đầu tư nghìn tỷ này.