Hiểu thế nào về biến chủng mới R.1?

CẨM ANH• 24/09/2021 11:00

Các nhà khoa học cho rằng, biến chủng R1 đang lây lan tại Mỹ cần được xếp vào nhóm đáng quan tâm để tiếp tục theo dõi trong thời gian tới.

Xuất hiện biến chủng R.1p/chứa một số dạng đột biến có thể khiến virus thêm nguy hiểm

Xuất hiện biến chủng R.1 chứa một số dạng đột biến có thể khiến virus thêm nguy hiểm

Được biết, biến chủng R.1, được phát hiện lần đầu tiên ở Nhật Bản, chứa những đột biến mới có khả năng vượt qua khả năng bảo vệ của kháng thể ở những người được tiêm đủ liều vaccine ngừa COVID-19. Biến thể này cũng đã được phát hiện ở ít nhất 31 quốc gia trên thế giới, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ và nhiều nước ở Tây Âu.

Mặc dù số ca nhiễm biến chủng R.1 vẫn ở mức thấp, nhưng việc Mỹ bùng phát ca nhiễm biến chủng R1 đang làm các chuyên gia nghiên cứu quan ngại. Theo cựu Giáo sư Trường Y Harvard William A. Haseltine nhận định 5 đột biến được tìm thấy trong R.1 có thể giúp biến thể này dễ lây lan hơn và tăng khả năng chống lại các kháng thể.

Cụ thể, biến chủng R.1 có chứa những đột biến thường được phát hiện ở các biến chủng nguy hiểm như Alpha, Beta, Gamma, Delta, Lambda hay Mu trước đây: đột biến C241U, đột biến P323L ở polymerase NSP12 và đột biến D614G. Trong đó, đột biến D614G có thể làm gia tăng khả năng lây lan của virus. Trong khi đó, giới khoa học chưa rõ tác động của hai dạng đột biến còn lại.

Bên cạnh đó, chủng R.1 còn có ba dạng đột biến ở protein gai (có chức năng giúp virus gắn vào thụ thể trên bề mặt vật chủ). Trong đó, hai dạng đột biến E484K và W152L đã được phát hiện ở nhiều biến chủng khác, trong khi đột biến G769V lần đầu được phát hiện ở biến chủng R.1.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, biến thể R.1 chứa đột biến W152L có thể giảm hiệu quả của kháng thể. Đột biến W152L cũng có mặt trong một biến thể nhỏ của biến thể Delta được phát hiện ở Ấn Độ.

Các nhà khoa học tham gia giải mã trình tự gen của các biến chủng virus mới.

Theo Tiến sĩ Amesh A. Adalja, chuyên gia cao cấp tại Trung tâm An ninh Y tế của Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg, biến chủng R.1 của virus SARS-CoV-2 cần được chú ý nhiều hơn do có các đột biến liên quan đến những thay đổi trong chức năng của virus. Nói cách khác, như với bất kỳ biến chủng mới nào, R.1 có thể gây ra những tác động đến cơ thể người bệnh khác với những biến chủng khác.

Ông Adaja cũng đánh giá, việc phát hiện và quan tâm đến một biến chủng mới không có nghĩa rằng đây là một biến chủng nguy hiểm. Mặc dù bất kỳ biến chủng mới nào cũng có thể gây ra mối đe dọa, nhưng chuyên gia này cho rằng chưa có dữ liệu để khẳng định biến chủng R.1 sẽ vượt qua biến thể Delta để trở thành đột biến lây truyền hoặc nguy hiểm nhất của virus SARS-Cov-2.

"Thực tế cho thấy, rất khó để những loại biến chủng như R.1 có thể thay thế biến chủng Delta. Nhưng nó có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của vaccine COVID-19 do những đột biến có trong biến chủng này. Đây là lý do các nhà khoa học cần quan tâm hơn đến R.1”, chuyên gia này khuyến cáo.

Để tránh việc lây nhiễm biến chủng R.1 và các chủng virus khác, các biện pháp đã được áp dụng trước đây vẫn cần được duy trì, đặc biệt là nhanh chóng tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 tại các nước có độ phủ thấp. nhận định, chắc chắn sẽ xuất hiện nhiều biến chủng mới giống như biến chủng R.1 trong tương lai nếu các quốc gia nghèo và kém phát triển vẫn chưa được tiếp cận với nguồn vaccine.

Trước mắt, các loại vaccine được cấp phép sử dụng hiện nay đều cho hiệu quả tốt trong việc giảm nguy cơ bệnh tiến triển nặng. Đồng thời, việc tiếp tục duy trì các biện pháp giãn cách xã hội như đeo khẩu trang khi ra nơi công cộng cũng góp phần làm giảm việc lây nhiễm trong cộng đồng.

Bảo vệ bản thân khỏi bị lây nhiễm cũng là phương pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn vi rút liên tục biến đổi. Các chuyên gia thuộc tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến nghị, cách duy nhất để ngăn chặn các biến thể mới là giảm số lượng người nhiễm tăng lên tại các khu vực. Chỉ khi đẩy số ca nhiễm về mức thấp và sự đa dạng bị hạn chế, virus sẽ không thể tiến hóa nhiều như vậy.