Chiến sự Nga- Ukraine: Cảnh báo rò rỉ hạt nhân từ Zaporizhzhia

CẨM ANH• 22/11/2022 04:00

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) báo động nguy cơ rò rỉ hạt nhân sau cuộc pháo kích vào nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở Ukraine.

>>Chiến sự Nga- Ukraine: Báo động nguy cơ thảm họa hạt nhân

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở miền Nam Ukraine.

Theo Giám đốc điều hành Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Nga (Rosatom) Alexei Likhachev, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia đang có nguy cơ xảy ra sự cố hạt nhân.

Trước đó, Liên Hợp Quốc cũng đưa ra cảnh báo tương tự khi các vụ pháo kích diễn ra liên tiếp nhằm vào nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu của Ukraine trong các ngày 19 đến 20/11. Theo một nhóm chuyên gia IAEA có mặt tại hiện trường, những vụ tấn công như trên đã gây hư hại một số tòa nhà, các hệ thống và trang thiết bị tại nhà máy Zaporizhzhia.

IAEA từng kêu gọi thiết lập vùng đệm an toàn quanh nhà máy, nhưng ông Likachev cho rằng điều này chỉ có thể diễn ra nếu Mỹ đồng ý. "Khoảng cách rất lớn giữa thủ đô Washington và tỉnh Zaporizhzhia không nên trở thành lý do để Mỹ trì hoãn quyết định lập vùng an toàn", ông Likachev nói.

Hiện tại, Nga và Ukraine đang cáo buộc lẫn nhau về các vụ tấn công xung quanh nhà máy Zaporizhzhia. Ông Renat Karchaa, Cố vấn cho Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Năng lượng quốc doanh Nga Rosenergoatom cho biết, các lực lượng Kiev đã bắn 15 quả đạn pháo vào một cơ sở lưu trữ chất thải hạt nhân khô và một tòa nhà chứa nhiên liệu hạt nhân của nhà máy Zaporizhzhia. Tuy nhiên, quan chức này lưu ý, hiện chưa có dấu hiệu rò rỉ phóng xạ sau các sự cố.

Ngược lại, công ty năng lượng hạt nhân Energoatom của Ukraine tố cáo quân đội Nga đã bắn ít nhất 12 quả đạn pháo vào cơ sở hạ tầng của nhà máy Zaporizhzhia. Họ nói rằng Nga đã nhắm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng cần thiết nhằm hạn chế hơn nữa nguồn cung cấp điện của Ukraine.

Theo các chuyên gia hạt nhân, về cơ bản, các lò phản ứng năng lượng nước hiện tại của nhà máy Zaporizhzhia được làm chậm bằng nước, có nghĩa chúng an toàn hơn và sẽ khó xảy ra sự cố như nhà máy điện hạt nhân Chernobyl.

>>Cuộc chiến Nga - Ukraine: Ngăn chặn nguy cơ hạt nhân trước khi quá muộn

Lính cứu hỏa nỗ lực khắc phục đám cháy tại nhà máy

Lính cứu hỏa nỗ lực khắc phục đám cháy tại nhà máy Zaporizhzhia

Bên cạnh đó, các lò phản ứng hiện đại của nhà máy cũng được bảo vệ bởi một hệ thống ngăn chặn thứ cấp bằng bê tông vững chắc, được thiết kế để có thể chịu được các vụ nổ hoặc mảnh vỡ của một chiếc máy bay đâm vào. Tuy nhiên, trước các cuộc pháo kích diễn ra liên tục, những bức tường bê tông quanh lò phản ứng có thể sụp sổ do không đủ tiêu chuẩn.

Chuyên gia phóng xạ Boris Zhuikov nhận định, "Nhà máy Zaporizhzhia có khả năng được bảo vệ tốt hơn. Nhưng trong trường hợp Nga thay đổi chiến thuật, một cuộc tấn công bằng tên lửa chắc chắn sẽ dẫn tới một sự cố nghiêm trọng hơn".

Trong kịch bản tồi tệ nhất, do nhà máy Zaporizhzhia nằm gần sông Dnipro, nếu lò phản ứng tại nhà máy bị nổ, phóng xạ có khả năng ảnh hưởng tới hàng trăm km xung quanh. Các đám mây phóng xạ có thể phát tán sang những quốc gia láng giềng của Ukraine như Nga, phần còn lại của châu Âu hoặc thậm chí là Trung Đông và Bắc Phi. Nước sông Dnipro gần đó và hồ chứa Kakhovka cũng có thể bị nhiễm xạ, đe dọa nền nông nghiệp địa phương.

Trong những ngày gần đây, Nga đã tấn công mạng lưới điện của Ukraine và các cơ sở hạ tầng dân sự quan trọng khác từ trên không, gây mất điện trên diện rộng và khiến hàng triệu người Ukraine không có nhiệt, điện hoặc nước khi nhiệt độ giảm mạnh và tuyết bắt đầu rơi ở thủ đô Kiev và các thành phố khác.

Hiện quốc gia này cho biết đang tiếp tục sửa chữa thiệt hại tại các cơ sở hạ tầng năng lượng của đất nước nhưng tình trạng mất điện kéo dài sẽ duy trì ở 15 khu vực, bao gồm cả thủ đô Kiev. “Việc khôi phục lưới điện và các công việc kỹ thuật khác vẫn đang được diễn ra suốt ngày đêm,” Tổng thống Ukraine Zelensky nói trong bài phát biểu hàng ngày.