Vì sao nhiều doanh nghiệp phương Tây khó rời khỏi Nga?

CẨM ANH• 03/03/2023 03:30

Không phải tất cả các công ty phương Tây đều có thể rời khỏi Nga sau khi chiến sự Nga- Ukraine bùng nổ.

>>Châu Âu muốn hòa đàm với Nga, Ukraine có chấp nhận?

Auchan vẫn duy trì hoạt động tại thị trường Nga

Sau khi Nga tiến hành cuộc chiến tại Ukraine, một nhóm các doanh nghiệp phương Tây cam kết sẽ nhanh chóng rời khỏi Nga- một thị trường quan trọng. McDonald's đã dỡ bỏ những cửa hảng của mình sau 32 năm hoạt động tại Nga. Gã khổng lồ dầu mỏ BP đã thoái vốn khỏi các dự án đầu tư khổng lồ của mình ở Nga. Nhà sản xuất ô tô Pháp Renault đã bán các nhà máy của mình với một số tiền tượng trưng...

Nhưng một năm sau chiến sự Nga- Ukraine, hàng trăm doanh nghiệp phương Tây vẫn ở lại Nga, bao gồm cả các công ty blue-chip và cả những doanh nghiệp tầm trung đến từ châu Âu và Hoa Kỳ. Họ đang tiến hành các hoạt động kinh doanh bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây và các chiến dịch tẩy chay của các quan chức, người tiêu dùng và các nhóm nhân quyền Ukraine.

Một số công ty đối mặt với cáo buộc rằng họ đang góp phần cung cấp hỗ trợ tài chính cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine, cho biết rằng họ ở lại Nga vì khách hàng cần họ. Trong số đó có Auchan, một trong những chuỗi siêu thị lớn nhất của Pháp, vẫn mở 230 cửa hàng ở Nga và cho biết họ vẫn có ý định ở lại đây.

Nhà bán lẻ này cho biết, gần đây họ đang phải đối mặt với những lời kêu gọi tẩy chay mới sau khi có báo cáo rằng công ty con của Auchan tại Nga đã cung cấp thực phẩm quyên góp cho quân đội của Nga.

Mặc dù Auchan đã phủ nhận những cáo buộc đó, nhưng đại diện doanh nghiệp này cho biết họ sẽ tiếp tục ở lại Nga và cả Ukraine, nơi họ cũng có các cửa hàng để đáp ứng nhu cầu thực phẩm thiết yếu của người dân.

Trong khi đó, các công ty khác đã thu hẹp quy mô hoạt động tại Nga, hoặc một số doanh nghiệp cho biết các hoạt động rút lui khỏi thị trường này đã bị đình trệ.

Gã khổng lồ dược phẩm Pfizer đã ngừng đầu tư vào Nga nhưng vẫn tiếp tục bán một số sản phẩm hạn chế, với lợi nhuận được gửi đến các nhóm nhân đạo Ukraine. Carlsberg, nhà sản xuất bia lớn thứ ba thế giới, đang cố gắng tìm người mua lại các nhà máy sản xuất bia ở Nga.

>>Làn sóng dịch chuyển khỏi Trung Quốc gia tăng vì căng thẳng Mỹ- Trung

Heineken

Heineken cũng đang gặp khó trong việc rời khởi thị trường Nga

Tuy nhiên, một yếu tố cản trở khác là việc tìm kiếm người mua từ Nga phức tạp hơn dự kiến. Theo New York Times, Moscow đã trói tay họ bằng cách đưa ra mối đe dọa quốc hữu hóa và những rào cản khác. Trong khi đó, một số doanh nghiệp khác không muốn mạo hiểm nhường thị phần cho các công ty từ Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ hoặc các nước thuộc khu vực Mỹ Latinh. Đây là những quốc gia đang để mắt đến tài sản và cổ phần do các công ty phương Tây rời đi để lại.

Ông Olivier Attias, luật sư tại August Debouzy, một công ty luật ở Paris chuyên tư vấn cho các công ty lớn của Pháp có hoạt động tại Nga, cho biết: “Nga là một thị trường lớn đối với nhiều công ty, nên việc đưa ra quyết định rời khỏi Nga thật khó khăn".

Chuyên gia này chỉ ra, sau khi các biện pháp trừng phạt của phương Tây được áp dụng, Nga đã thắt chặt một loạt các quy định liên quan đến các doanh nghiệp FDI. Các công ty nước ngoài chỉ có thể bán tài sản khi có sự chấp thuận của Bộ Tài chính Nga và quá trình này có thể mất từ 6 đến 12 tháng. Đối với các tập đoàn trong các lĩnh vực chiến lược, bao gồm dầu mỏ và ngân hàng, việc thoái vốn cần được Tổng thống Vladimir Putin phê duyệt.

Heineken cho biết những rào cản như vậy đã làm trì hoãn nỗ lực thoái vốn của họ. Ngay sau khi thông báo vào tháng 3 năm ngoái rằng họ sẽ ngừng bán bia Heineken ở Nga, công ty cho biết họ đã nhận được cảnh báo chính thức từ các công tố viên Nga rằng quyết định đình chỉ hoặc đóng cửa công ty con ở Nga sẽ bị coi là phá sản có chủ ý – một hành vi phạm tội có thể dẫn đến quốc hữu hóa.

Dữ liệu do Yale tổng hợp cho thấy trong số gần 1.600 công ty nước ngoài đang hoạt động tại Nga trước chiến sự Nga- Ukraine, hơn một phần tư doanh nghiệp vẫn đang tiếp tục hoạt động tại đây, với một số ít công ty chỉ hoãn lại các khoản đầu tư đã lên kế hoạch. Trong một cuộc khảo sát với số lượng doanh nghiệp lớn gấp đôi, tỷ lệ này là gần 50%.

Ông Dimitri Lavrov, chuyên gia cấp cao tại Nexlaw, một công ty luật ở Geneva, cho biết chính quyền Nga gần đây cũng đang tìm cách giảm các tác động từ các lệnh trừng phạt và duy trì hàng trăm nghìn việc làm, đồng thời giảm số lượng các nhà đầu tư phương Tây rời khỏi thị trường.

Ông Lavrov cho biết thêm, một dự thảo luật đang được xem xét ban hành tại Nga sẽ cho phép các nhà đầu tư nước ngoài “bảo toàn cả tài sản và sự hiện diện của các hoạt động kinh doanh tại quốc gia này, đồng thời có khả năng quay trở lại Nga trong trường hợp buộc phải thoái vốn”.