Ứng viên Tổng thống Mỹ nào có thể giải quyết xung đột Mỹ - Trung?

CẨM ANH• 16/08/2023 03:30

Trung Quốc có nhiều lý do để theo dõi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024, nhưng ai sẽ là một ứng viên phù hợp để giải quyết căng thẳng giữa hai nước?

>>Mỹ "giáng đòn" mới vào Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thống đốc California Gavin Newsom

Việc Trung Quốc thách thức vị thế của Mỹ và mong muốn chấm dứt thế giới đơn cực đã thu hút nhiều sự phẫn nộ tại Washington dưới thời Tổng thống Obama, nhưng chính Tổng thống Donald Trump đã tận dụng điều này để làm leo thang tình hình thông qua một cuộc chiến thương mại.

Tuy nhiên, thuế quan mà chính quyền ông Trump áp vào hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc cũng trừng phạt các nhà sản xuất và người tiêu dùng Mỹ. Sau đó, ông Trump đã buộc phải đưa ra các gói trợ cấp bổ sung cho nông dân Mỹ để giảm thiểu thiệt hại của họ.

Nếu ông Trump trở lại Nhà Trắng vào năm tới, các chuyên gia cảnh báo, căng thẳng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới sẽ ngày một leo thang hơn, trong khi Đảng Cộng hòa đang dốc toàn lực chống lại Trung Quốc.

Nhưng chuyên gia Kyle Kondik tại Trung tâm Chính trị phi đảng phái thuộc ĐH Virginia (Mỹ) đánh giá, Tổng thống Joe Biden cũng không phải là Tổng thống thân thiện với Trung Quốc. Ông vẫn tiếp tục duy trì thuế quan của người tiền nhiệm và áp đặt thêm các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với chip máy tính công nghệ cao và máy móc được sử dụng để sản xuất chất bán dẫn ở Trung Quốc, từ chối cung cấp cho Bắc Kinh các chip tiên tiến cần thiết cho nghiên cứu khoa học tiên tiến, công nghệ vũ trụ và quân sự.

Mặc dù vậy, trong những tuần gần đây, tình hình đã dịu xuống, khi các quan chức cấp cao của chính quyền Biden đã gặp gỡ những người đồng cấp Trung Quốc để có các cuộc đàm phán mang tính xây dựng.

Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen thậm chí còn báo trước cho Trung Quốc về các quy định mới đối với các khoản đầu tư của Mỹ vào Trung Quốc, một dấu hiệu của sự hòa dịu. Chính quyền Biden cũng đã chuyển từ nói về việc tách rời sang loại bỏ rủi ro.

>>Mỹ ứng xử với Trung Quốc qua bài học từ Nga

Thống đốc California Gavin Newsom. Ảnh: Getty

"Trên thực tế, ông Biden có mối quan hệ cá nhân với Chủ tịch Tập Cận Bình kể từ khi ông còn làm Phó tổng thống Mỹ. Đây là một mối quan hệ chắc chắn sẽ được Bắc Kinh ưa thích hơn so với sự khó đoán và bất thường của ông Trump, bất chấp những câu hỏi xung quanh cam kết và lập trường của ông Biden đối với NATO hay trong vấn đề Đài Loan", chuyên gia này cho biết.

Do đó, phần lớn giới tinh hoa tại Trung Quốc sẽ muốn thấy Tổng thống Biden tiếp tục nắm quyền trong nhiệm kỳ tới, thay vì ông Trump hay một ai đó khó dự đoán.

Mặc dù vậy, các cuộc thăm dò gần đây cho thấy cử tri nước Mỹ không muốn ông Biden hoặc ông Trump tái tranh cử. Bất chấp những thành công của Tổng thống Biden, tỷ lệ ủng hộ của ông Biden vẫn đáng thất vọng.

SCMP dẫn bài viết của ông Thomas O. Falk, nhà báo độc lập và nhà phân tích chính tại Vương quốc Anh đánh giá, ông Donald Trump có thể quay trở lại Nhà Trắng, bất chấp tất cả các vấn đề pháp lý của ông. Trong khi đó, một trong những ứng cử viên rất có tiềm năng của Đảng Dân chủ bên cạnh Tổng thống Biden là Thống đốc bang California Gavin Newsom.

Mặc dù một kịch bản như vậy có vẻ xa vời, nhưng chuyên gia này nhận định, sự hiện diện của ông Newsom, bao gồm trong các cuộc phỏng vấn với Fox News và việc đồng ý tham gia một cuộc tranh luận giả định với ứng cử viên Đảng Cộng hòa Ron DeSantis, cho thấy ông đang có xu hướng thiết lập hồ sơ cá nhân của mình.

Giới tinh hoa chính trị Mỹ nhận định, ông Newsom là một người theo chủ nghĩa thực dụng về các vấn đề kinh tế, nên ông sẽ là một gương mặt mới trên trường quốc tế. Ở một mức độ nào đó, ông ấy sẽ có thể thiết lập lại mối quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington trong 8 năm qua. Trong kịch bản ông Newsom trở thành Tổng thống Mỹ, điều này có thể cho phép ông và Chủ tịch Tập Cận Bình có thể bắt đầu thiết lập một mối quan hệ tích cực hơn.

Hơn nữa, lập trường của ông Newsom về Trung Quốc phần lớn là tích cực. Khi là Thị trưởng San Francisco, ông ca ngợi mối quan hệ của thành phố với Trung Quốc và tự hào về điều đó, trong khi trên cương vị Thống đốc, ông đã ủng hộ mối quan hệ sâu sắc hơn nữa giữa bang California và Trung Quốc trong hợp tác về biến đổi khí hậu và năng lượng sạch.

"Đối với Trung Quốc, nếu ông Newsom trở thành ứng cử viên, đó có thể là một khởi đầu mới. Và đối với các đảng viên Đảng Dân chủ, đó có thể là một kịch bản an toàn để đối phó với Đảng Cộng hòa và ông Donald Trump", ông Falk nói.