“Hòn đá” tảng trong thu hút nguồn vốn tư nhân cho các dự án điện năng
Chính phủ cần xem xét ban hành các văn bản hướng dẫn hoặc các cơ chế phù hợp nhằm tạo niềm tin cho các nhà đầu tư tư nhân, qua đó tăng cường thu hút nguồn vốn cho các dự án điện.
“Hòn đá” tảng trong thu hút nguồn vốn tư nhân cho các dự án điện năng. (Ảnh minh hoạ, nguồn: Internet).
Theo Tổng sơ đồ phát triển điện lực quốc gia VII điều chỉnh (quy hoạch VII điều chỉnh), vào năm 2020, nhu cầu điện năng thương phẩm của Việt Nam sẽ tăng gần gấp đôi so với năm 2015, và tới năm 2030 thì nhu cầu sẽ tăng thêm gần 3 lần so với năm 2015. Việc tăng nhanh nhu cầu sử dụng điện năng cho các hoạt động sản xuất kinh doanh và cho đời sống tạo áp lực lớn lên ngành điện Việt Nam trong việc đảm bảo cung ứng đủ điện phục vụ tăng trưởng kinh tế - xã hội đồng thời bảo đảm hệ thống điện quốc gia vận hành ổn định, tin cậy.
Tuy nhiên, hệ thống lưới điện Việt Nam khá phức tạp và trải dài trên toàn đất nước, với đường dây truyền tải 500 kV đóng vai trò xương sống để lưu chuyển điện năng giữa các vùng nhằm đảm bảo cân đối phụ tải vùng.
Theo quy định của Luật Điện lực, toàn bộ công tác đầu tư cho lưới điện truyền tải đều thuộc trách nhiệm thu xếp vốn của Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVN-NPT). Tuy nhiên, trong điều kiện Chính phủ thôi bảo lãnh cho các dự án vay vốn nước ngoài của EVN và với mức phí truyền tải được quy định đồng đều mà không tính tới khoảng cách truyền tải, công tác thu xếp vốn của EVN-NPT cho các dự án lưới điện truyền tải cũng gặp nhiều khó khăn.
Điều này dẫn tới chậm trễ trong việc nâng cấp hoặc mở rộng các tuyến trọng yếu, gây nên tình trạng nghẽn mạch đường dây truyền tải 500 kV trong các chu kỳ cao điểm, khiến nhiều nhà máy thủy điện miền Bắc dù công suất sẵn sàng tương đối cao nhưng không thể truyền tải hết vào miền Nam. Vai trò của nhà đầu tư tư nhân trong phát triển lưới điện truyền tải cũng bị hạn chế hoàn toàn do các quy định pháp lý liên quan
Có thể bạn quan tâm
Nhà đầu tư Nhật Bản muốn xây dựng nhà máy điện năng lượng mặt trời tại Hải Dương
04:01, 02/09/2018
Trồng hoa cúc bằng đèn LED: Giảm 75% chi phí điện năng
15:38, 13/07/2018
KCN Đô thị và Sân Golf Châu Đức đón dự án điện năng lượng mặt trời
15:30, 16/05/2018
Cải thiện hiệu quả sử dụng điện năng để phát triển bền vững
11:58, 29/03/2018
Cung cấp điện năng tiếp tục "lên điểm"
15:47, 22/03/2018
Việc Quy hoạch điện VII sửa đổi đưa danh mục nhiều dự án BOT đi vào vận hành liên tục trong các năm 2021 (bảy dự án với tổng công suất hơn 5.200 MW) và 2022 (bảy dự án với tổng công suất gần 5.400 MW) khiến quá trình thương thảo các hợp đồng BOT diễn ra hết sức khó khăn do các tổ chức cung ứng vốn luôn ép đưa các điều khoản có lợi vào hợp đồng PPA, đặc biệt liên quan tới giá mua điện và các ưu đãi.
Để có thể giải quyết những khó khăn về đầu tư nguồn điện, Chính phủ cần xem xét ban hành các văn bản hướng dẫn hoặc các cơ chế phù hợp nhằm tạo niềm tin cho các nhà đầu tư tư nhân, qua đó tăng cường thu hút nguồn vốn cho các dự án điện.
Cụ thể, cần cam kết cụ thể về việc ban hành và thực thi lộ trình tăng giá điện, thay vì phụ thuộc vào các quy định và quyết định mang tính chủ quan, ngắn hạn. Việc minh bạch hóa thông tin thị trường điện sẽ giúp thu hút đầu tư vào nguồn điện - đặc biệt là nguồn điện năng lượng tái tạo;
Cần thúc đẩy các hoạt động sử dụng năng lượng hiệu quả, tiết kiệm, nhanh chóng triển khai các nội dung liên quan tới Chương trình Quản lý phụ tải (DSM) và Đáp ứng phụ tải (DR) cũng như lưới điện thông minh (smart grid);
Sớm cập nhật điều chỉnh các chỉ tiêu kỹ thuật liên quan tới đấu nối nguồn điện tái tạo biến động vào lưới truyền tải và phân phối, đồng thời cụ thể hóa các chi phí và cơ chế liên quan tới dịch vụ phụ trợ nhằm đảm bảo việc tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo biến động không gây ra các tác động xấu cho hệ thống điện quốc gia;
Nghiên cứu ban hành biểu phí truyền tải theo hai yếu tố đầu vào là điện lượng truyền tải và khoảng cách truyền tải, để đảm bảo công bằng và giảm tổn thất đường dây;
Sớm ban hành lộ trình khuyến khích đầu tư các dự án nguồn điện năng lượng tái tạo với các cơ chế tài chính phù hợp như giá FIT, đấu giá ngược (reverse auction), quy định tỷ lệ nguồn điện tái tạo (RPS)... Ưu tiên bổ sung quy hoạch cho các dự án nguồn điện tái tạo giúp giảm phụ tải đỉnh của địa phương và khu vực;
Cuối cùng, minh bạch thông tin môi trường của các dự án điện (đặc biệt với điện than). Đồng thời, tạo các cơ chế cần thiết nhằm đảm bảo sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ liên quan (Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Khoa học và Công nghệ...) trong việc xây dựng và ban hành các văn bản pháp quy cần thiết liên quan tới tiêu chuẩn thử nghiệm và triển khai các dự án năng lượng tái tạo cũng như để tạo hành lang pháp lý cần thiết trong việc sử dụng tro xỉ nhiệt điện than trong các hoạt động san lấp và sản xuất vật liệu xây dựng không nung.