Trăn trở "giấc mơ" nhà ở cho người thu nhập thấp

DIỆU HOA• 16/08/2023 03:00

Mới đây, cử tri nhiều tỉnh tiếp tục đề nghị Bộ Xây dựng quan tâm nghiên cứu hướng dẫn việc xây dựng giá bán nhà ở xã hội theo hướng để người thu nhập thấp và sinh viên có cơ hội được thụ hưởng.

>>Sớm nghiên cứu Quỹ phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân

Gửi kiến nghị đến Bộ Xây dựng, cử tri các tỉnh Bình Thuận, Lâm Đồng, Khánh Hòa, TP Hà Nội... cho biết, nhu cầu về nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp rất lớn, tuy nhiên việc tiếp cận, thụ hưởng nhà ở xã hội còn nhiều hạn chế, bởi nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn hẹp, giá bán còn cao, vượt quá khả năng tài chính của đa số người lao động.

Cử tri đề nghị Bộ Xây dựng quan tâm nghiên cứu hướng dẫn việc xây dựng giá bán nhà ở xã hội theo hướng để người thu nhập thấp và sinh viên có cơ hội được thụ hưởng.

Cử tri kiến nghị có cơ chế, chính sách, giải pháp đồng bộ để khuyến khích, đẩy mạnh đầu tư, phát triển nhà ở xã hội và đảm bảo giá nhà ở xã hội ở mức vừa phải để cán bộ, công nhân, người lao động có thu nhập thấp có điều kiện mua nhà ở, ổn định cuộc sống.

Trả lời các kiến nghị, Bộ Xây dựng cho hay, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân và xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; đặc biệt là việc đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho công nhân lao động.

Nhìn chung, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và các chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, nhà ở công nhân lao động đến nay đã tạo được hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, đảm bảo hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào phát triển nhà ở xã hội (cụ thể như: các dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án, cho vay ưu đãi lãi suất thấp...).

Tính đến tháng 3/2023, trên địa bàn cả nước đã hoàn thành 307 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị, quy mô xây dựng khoảng 157.100 căn, với tổng diện tích hơn 7.950.000 m2.

Cả nước đang tiếp tục triển khai 294 dự án (bao gồm các dự án đang xây dựng và dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư), với quy mô xây dựng khoảng 288.499 căn, với tổng diện tích khoảng 14.425.000 m2.

Bộ Xây dựng cũng cho biết đã đạt được một số kết quả như nêu trên nhưng vẫn chưa đạt mục tiêu đề ra. Nguyên nhân chính là do thiếu quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội; vướng mắc trong thủ tục lựa chọn chủ đầu tư; thiếu nguồn vốn ưu đãi; cơ chế khuyến khích chủ đầu tư chưa thực chất, chưa đủ mạnh để thu hút doanh nghiệp; thủ tục đầu tư phát triển nhà ở xã hội còn phức tạp, kéo dài, một số tổ chức, cá nhân chưa tuân thủ quy định pháp luật về nhà ở xã hội do các chế tài xử lý còn thiếu hoặc chưa đủ mạnh.

>>Hoàn thiện các quy định về nhà ở xã hội (KỲ II): Đề xuất 10 giải pháp

Nguồn vốn cho nhà ở xã hội đang được phân bổ theo 3 gói 15.000 tỷ đồng, 120.000 tỷ đồng và gói lãi suất 4,8%

Hiện nay, Chính phủ đang tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) theo ý kiến của các Đại biểu Quốc hội sau khi lấy ý kiến lần thứ 1 tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV.

Trong đó, đề xuất sửa đổi các chính sách liên quan đến: quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội; lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội; ưu đãi chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê, cho thuê mua, bán; xác định giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội, nhằm khuyến khích, đẩy mạnh đầu tư, phát triển nhà ở xã hội nhằm giảm giá nhà ở xã hội ở mức vừa phải để công nhân lao động có thể tiếp cận mua nhà ở, ổn định cuộc sống.

Về nguồn vốn hỗ trợ nhà ở xã hội, hiện nay có 3 chương trình tín dụng hỗ trợ người mua, thuê mua. Thứ nhất, chương trình vay qua Ngân hàng chính sách xã hội, thực hiện theo quy định của Luật Nhà ở, Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội và Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021, lãi suất là 4,8%; thời hạn vay do ngân hàng và khách hàng thỏa thuận phù hợp với khả năng trả nợ của khách hàng và tối đa không quá 25 năm.

Thứ hai, gói vay ưu đãi theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 30/01/2022 của Chính phủ và Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội thông qua Ngân hàng chính sách xã hội đối với cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở theo chính sách về nhà ở xã hội; tổng nguồn vốn cho vay tối đa là 15.000 tỷ đồng.

Và mới nhất là gói 120.000 tỷ đồng với lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất bình quân của các ngân hàng thương mại.