Tìm giải pháp đẩy lùi thị trường tín dụng đen

DƯƠNG THUỲ• 31/10/2023 09:54

Trong bối cảnh hiện nay, việc tìm ra giải pháp hỗ trợ thị trường tín dụng tiêu dùng phát triển bền vững đang gặp khá nhiều thách thức...

>>>Cần hành lang pháp lý riêng cho tài chính tiêu dùng trong thu hồi nợ

Nhiều giải pháp đã được đưa ra tại Chương trình nhằm gỡ khó cho tài chính tiêu dùng

NHNN và VPBank vừa phối hợp cùng Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số Đài Truyền hình số Việt Nam tổ chức chương trình hội thảo "Gỡ khó cho vay tiêu dùng - Đẩy lùi tín dụng đen", nhằm tìm giải pháp để người dân tiếp cận với tín dụng chính thống và đẩy lùi tín dụng đen...

Trong Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, có nhấn mạnh tới việc phát triển các sản phẩm cho vay tiêu dùng phù hợp với đối tượng vay tiêu dùng, có mức lãi suất hợp lý, góp phần ngăn chặn “tín dụng đen”. Tài chính tiêu dùng được cho là giải pháp quan trọng để đạt được mục tiêu gia tăng khả năng tiếp cận vốn cho người dân, góp phần hữu hiệu ngăn chặn tình trạng tín dụng đen.

Theo Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số - Đài Truyền hình Việt Nam, thời gian gần đây, đường dây nóng của VTVMoney vẫn liên tục nhận được thông tin phản ánh về những thủ đoạn mới của tín dụng đen và những biến tướng mới trong hoạt động cho vay tiêu dùng. Tình trạng bùng nợ, dạy nhau bùng nợ diễn ra tràn lan trên các mạng xã hội. Để góp phần ngăn chặn tình trạng này, giúp người dân hiểu rõ hơn về những hệ lụy từ tín dụng đen, về việc cần thiết phải chuyển dịch sang các tổ chức tài chính chính thống…

>>>Khó khởi kiện, khách vay tiêu dùng không trả nợ tăng

Trong nhiều năm qua, việc cho vay tiêu dùng qua các kênh chính thức như ngân hàng thương mại, công ty tài chính, các công ty tài chính công nghệ (fintech đã và đang đáp ứng nhu cầu vốn chi dùng cá nhân, góp phần tránh cho người dân phải tìm đến tín dụng đen. Ước tính tới nay, các công ty tài chính tiêu dùng được cấp phép đã hỗ trợ được khoảng 30 triệu người tiếp cận được vốn vay, với dư nợ bình quân khoảng 35-50 triệu đồng/người.

Theo NHNN, tính đến ngày 31/7/2023, dư nợ cho vay phục vụ đời sống đạt 2,6 triệu tỷ đồng, tăng 2,93% so với cuối năm 2022, chiếm 21,31% dư nợ nền kinh tế. Nếu so sánh với mức tăng 22% của cả năm 2022, thì con số 2,93% của 07 tháng đầu năm nay là quá khiêm tốn. Số liệu trên cho thấy thị trường cho vay tiêu dùng tại Việt Nam còn rất nhiều tiềm năng phát triển khi nhu cầu vay vốn tiêu dùng của người dân là rất lớn.

Ông Lê Quốc Linh-Chủ nhiệm CLB Các Công ty Tài chính - chia sẻ, trong 05 năm gần gây, tín dụng tiêu dùng phát triển mạnh mẽ, tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 20%/năm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, thị trường tín dụng tiêu dùng đang gặp khủng hoảng khi liên tiếp đối mặt nhiều khó khăn do dịch COVID-19, suy thoái kinh tế toàn cầu, lạm phát khiến lãi suất tăng. Đặc biệt, công nhân, người lao động, người thu nhập thấp vốn là phân khúc khách hàng chính của công ty tài chính bị giảm thu nhập, giảm việc làm hoặc thất nghiệp… ảnh hưởng tới khả năng trả nợ sau khi vay vốn của khách hàng.

Có thể nói, chất lượng tài sản tại các công ty tài chính tiêu dùng sụt giảm, nợ xấu gia tăng cũng buộc các công ty này phải siết chặt điều kiện cho vay hơn, đẩy mức lãi suất cho vay tăng cao khiến những người có nhu cầu vay tiêu dùng chính càng khó tiếp cận các khoản vay chính thống và có thể sẽ bị buộc phải tìm đến tín dụng đen để giải quyết các nhu cầu vốn sinh hoạt cấp thiết.

Bên cạnh đó, tình trạng tín dụng đen "núp bóng" cho vay tiêu dùng, thậm chí mạo danh ngân hàng, công ty tài chính… khiến người vay không phân biệt đ âu là công ty tài chính, fintech được cấp phép chính thống, đâu là tín dụng đen, kéo theo hiện tượng một số khách hàng mượn những thông tin công ty tài chính bị kiểm tra để tẩy chay, chây ỳ trả nợ thậm chí lan truyền xúi giục nhiều người khác cùng “bùng nợ” trên mạng xã hội càng khiến thị trường vay tiêu dùng bị méo mó.

Ông Nguyễn Quốc Hùng-Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng - chia sẻ, việc tìm giải pháp đẩy lùi tín dụng đen là chương trình phù hợp với thực tiễn trong bối cảnh hiện nay các công ty tài chính tiêu dùng đang hoang mang không biết thu nợ như thế nào. Thái độ của cơ quan quản lý nhà nước xử lý với những người cố tình trây ỳ không trả nợ ra sao? Liệu có sự phân biệt giữa công ty tài chính tiêu dùng do NHNN cấp phép với các công ty tài chính không phải do NHNN? Và đặc biệt khả năng chống chịu ra sao nếu người vay không trả nợ ngày càng cao…

Để các công ty tài chính tiêu dùng vững tâm hoạt động, ông Hùng kiến nghị tiếp tục cho vay, mở rộng mạng lưới và qui mô hoạt động đến khu vực nông thôn vùng sâu vùng xa, nhằm góp phần hạn chế “tín dụng đen” và thực hiện chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, việc nghiên cứu để tìm ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các công ty tài chính là hết sức cần thiết. Đồng thời kiến nghị với các cấp có thẩm quyền hỗ trợ tạo điều kiện cho các công ty tài chính tiêu dùng phát triển lành mạnh, bền vững.