Cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ (Kỳ 3): Giao quyền cho CIPM là… "vội vàng và nhạy cảm"?
Việc giao quyền cho CIPM làm chủ đầu tư dự án cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ, một đơn vị đã bị khởi tố liên quan tới những sai phạm trong công tác quản lý là hết sức vội vàng và nhạy cảm.
Đó là nhận định của các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực đầu tư xây dựng hạ tầng, các công trình trọng điểm theo hình thức đối tác công tư (PPP).
Luật sư Nguyễn Hải Vân – Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: "... Bộ GTVT đang tiền hậu bất nhất, một mặt muốn giải thể CIPM nhưng một mặt lại muốn duy trì CIPM hoạt động".
Bộ GTVT đang "tiền hậu bất nhất"
Theo Luật sư Nguyễn Hải Vân – Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu: "Trong vụ việc này, tạm thời chúng ta chưa bàn luận đến vấn đề thẩm quyền hay đúng, sai. Mà chúng ta hãy phân tích kỹ đến các yếu tố phù hợp, hợp lý hay không hợp lý… đối với một vụ việc, hành vi cụ thể để đưa ra nhận định một cách khách quan nhất, tránh tình trạng quy chụp, dẫn đến hiểu sai trong dư luận? Đặc biệt là cần phải phân tích rõ bản chất, cũng như tầm quan trọng của một dự án mang tầm cỡ quốc gia".
Cũng theo Luật sư Vân, việc Bộ GTVT giao quyền cho CIPM làm chủ đầu tư cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ, một đơn vị đã từng bị khởi tố liên quan tới những sai phạm trong công tác quản lý tại dự án cao tốc Trung Lương – TP.HCM, đặc biệt, dự án này là một mắt xích liên kết, không thể tách rời với cao tốc Trung Lương – Mỹ Thuận, là rất nhạy cảm.
"Chưa kể sự cố này chỉ mới xảy ra cách đây không lâu và cuối năm 2019, Bộ GTVT đã có văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương: kết thúc mô hình thí điểm và chấm dứt hoạt động của Tổng công ty Cửu Long (CIPM) để thành lập PMU Mỹ Thuận trực thuộc Bộ GTVT. Nhưng nay lại giao cho đơn vị này làm chủ đầu tư thì chẳng khác nào Bộ GTVT đang tiền hậu bất nhất, một mặt muốn giải thể CIPM nhưng một mặt lại muốn duy trì CIPM hoạt động" – Luật sư Vân phân tích.
Cần xem xét một cách cẩn trọng
Tương tự, nhận định về việc Bộ GTVT giao quyền chủ đầu tư CIPM, PGS. TS Trần Chủng, nguyên Cục trưởng Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng), Chủ tịch Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (Hiệp hội VARSI), chia sẻ: Trước tiên vấn đề này cần phải phân tích ở hai khía cạnh là chủ đầu tư dự án đầu tư công và đơn vị quản lý các dự án đầu tư công.
"Bộ GTVT chỉ định CIPM làm chủ đầu tư trong lúc này là khá vội vàng và có phần nhạy cảm"
Thứ nhất, về nguyên tắc đã là chủ đầu tư thì phải có vốn mà ở đây là vốn Nhà nước (đầu tư công). Do đó, chủ đầu tư là người (hoặc tổ chức) sở hữu vốn hoặc là người được giao quản lý và sử dụng vốn để đầu tư xây dựng công trình. Đồng thời, chủ đầu tư là người phải chịu trách nhiệm toàn diện trước người quyết định đầu tư và pháp luật về các mặt chất lượng, tiến độ, chi phí vốn đầu tư và các quy định khác của pháp luật. Bên cạnh đó, chủ đầu tư được quyền dừng thi công xây dựng công trình và yêu cầu khắc phục hậu quả khi nhà thầu thi công xây dựng công trình vi phạm các quy định về chất lượng công trình, an toàn và vệ sinh môi trường.
Đối với các dự án sử dụng vốn Ngân sách Nhà nước, chủ đầu tư xây dựng công trình do người quyết định đầu tư quyết định trước khi lập dự án đầu tư xây dựng công trình phù hợp với quy định của Luật Ngân sách Nhà nước.
Thứ hai, khi chủ đầu tư xây dựng công trình không đủ điều kiện năng lực, thì người quyết định đầu tư sẽ thuê tổ chức tư vấn quản lý dự án. Trường hợp chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án thì chủ đầu tư có thể thành lập Ban Quản lý dự án. Ban Quản lý dự án chịu trách nhiệm trước pháp luật với chủ đầu tư theo nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Như vậy, trong trường hợp này, dự án cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ là 1 trong 8 dự án mà Thủ tướng đã đồng ý chuyển đổi hình thức đầu tư 8 dự án cao tốc Bắc - Nam phía đông và Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ, từ đầu tư theo hình thức PPP sang đầu tư công. Do đó, về nguyên tắc các dự án này sẽ phải thông qua Quốc hội để lấy ý kiến rồi mới có thể triển khai.
Có thể bạn quan tâm
Cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ (Kỳ 2): Bộ GTVT giao quyền cho CIPM là đúng quy định?
16:30, 09/04/2020
Cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ: Bất ngờ trước quyết định giao quyền chủ đầu tư của Bộ GTVT?
16:00, 08/04/2020
Cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận: Thực hư chất lượng nguồn vật liệu đầu vào tại gói thầu XL10?
04:19, 04/04/2020
Cao tốc đường bộ Bắc-Nam: “Soi” năng lực các “ông lớn” quốc phòng
11:10, 30/03/2020
“Bê bối” cao tốc Đà Nẵng-Quảng Ngãi: Bộ GTVT ra “tối hậu thư” với VEC
00:58, 25/03/2020
Vì vậy, việc Bộ GTVT chỉ định CIPM làm chủ đầu tư trong lúc này là khá vội vàng và có phần nhạy cảm. Vội vàng ở chỗ, dự án này được chuyển từ đầu tư theo hình thức đối tác công-tư sang đầu tư công và chưa được Quốc hội thông qua.
Và nhạy cảm ở việc, CIPM Cửu Long là đơn vị đang vướng phải hàng loạt các sai phạm nghiêm trọng, nhiều lãnh đạo đang bị khởi tố điều tra do liên quan đến việc đấu thầu và thu phí tuyến cao tốc TP.HCM - Trung Lương, mà lại giao quyền cho CIPM làm chủ đầu tư dự án cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ trong thời điểm này.
"Tinh thần Thủ tướng chỉ đạo là nghiên cứu chuyển đổi dự án đầu tư theo hình thức PPP sang đầu tư công, nhưng xét về nguyên lý và khách quan thì vốn đầu tư công không phải là vô hạn. Đặc biệt, trong tình hình dịch bệnh COVID-19 đang có diễn biến phức tạp, thì Bộ GTVT cũng cần nghiên cứu, kiểm tra lại một cách cẩn trọng để dự án mang lại hiệu quả cao nhất" - PGS.TS Trần Chủng nói.
Dự án cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ có chiều dài 23km được phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 1 theo hình thức PPP tại quyết định ngày 28/8/2017 với tổng mức đầu tư 5.370 tỷ đồng. Sau đó, PMU Thăng Long đã tổ chức sơ tuyển, lựa chọn nhà đầu tư từ tháng 2/2018. Tuy nhiên, do dự án thay đổi về chủ trương hỗ trợ của Nhà nước nên Bộ Giao thông vận tải đã ban hành quyết định hủy sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư và tổ chức điều chỉnh dự án. Đến ngày 8/12/2019, Bộ Giao thông vận tải ban hành quyết định về việc phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, điều chỉnh tổng mức đầu tư cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ xuống còn 4.758 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn ngân sách nhà nước hỗ trợ dự án là 923 tỷ đồng. Tiếp đó, Bộ GTVT đã xây dựng phương án lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước và gửi Bộ KH&ĐT thẩm định. Tuy nhiên, do khó khăn trong huy động nguồn vốn vay thương mại, việc triển khai đầu tư theo hình thức PPP gặp khó khăn, khó xác định được thời điểm hoàn thành. Trong khi đó, cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ được xác định là dự án rất quan trọng đối với phát triển kinh tế khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Theo chỉ thị số 11/CT-TTg, ngày 04/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội và ứng phó với dịch COVID-19, Thủ tướng giao Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với các Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền về việc chuyển đổi đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) sang đầu tư công đối với các dự án trọng điểm như dự án cao tốc Mỹ Thuận – Cần Thơ. Ngày 25/3/2020, Văn phòng Chính phủ có thông báo kết luận của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc liên quan đến dự án này. Trong đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&ĐT chủ trì hoàn thiện dự thảo báo cáo của Ban cán sự đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị. Theo đó, đề xuất Bộ Chính trị, Quốc hội cho phép chuyển đổi hình thức đầu tư dự án đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ từ hình thức PPP sang đầu tư công. |