Luật PPP mới ban hành đã lo bị chồng lấn
Dù đã có nhiều sửa đổi nhưng Dự thảo Luật Giao thông đường bộ (Dự thảo) vẫn bộc lộ nhiều điểm chồng lấn với Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP).
Luật Giao thông đường bộ và luật về PPP còn nhiều điểm chưa đồng nhất.
Dự thảo đã dành riêng một chương để nói về vấn đề kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ”. Trong Chương này có Mục 4: “Đầu tư, xây dựng, quản lý vận hành, khai thác đường cao tốc” là liên quan trực tiếp đến nhà đầu tư công trình, dự án PPP và đây cũng là mục có nhiều điểm chồng chéo nhất.
Chồng lấn lên Luật PPP
Luật PPP vừa được Quốc hội thông qua. Đây là đạo luật có tính chất chuyên sâu (gọi theo ngôn ngữ pháp lý là luật chuyên ngành) vì nó quy định về các vấn đề phát sinh trong một lĩnh vực đặc thù là đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ theo phương thức đối tác công tư.
Trong khi đó, Luật Giao thông đường bộ lại là luật chung, quy định về rất nhiều vấn đề, trong đó có các vấn đề về đầu tư, xây dựng, vận hành và thu phí đường cao tốc với tư cách là một loại công trình đường bộ thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Giao thông đường bộ.
Vì vậy, chắc chắn giữa hai luật này có một số điểm giao thoa (vùng chồng lấn) mà nếu không được xử lý một cách khéo léo, khoa học, phù hợp với thực tiễn lập pháp Việt Nam và thông lệ quốc tế thì sẽ dẫn đến tình trạng chồng chéo và mẫu thuẫn giữa hai luật này với nhau. Sau khi nghiên cứu Chương 3, đặc biệt là Mục 4 (Đầu tư, xây dựng, quản lý vận hành, khai thác đường cao tốc) tôi thấy đã xảy ra hiện tượng này.
Ví dụ: Khoản 6 Điều 87 Dự thảo viết: “Nhà nước cho phép doanh nghiệp đầu tư xây dựng và kinh doanh khai thác đường cao tốc được kéo dài thời gian thu, tăng mức thu và các hình thức chia sẻ rủi ro khác trong trường hợp doanh thu trong việc khai thác, kinh doanh đường cao tốc bị ảnh hưởng do xây dựng đường bộ khác ảnh hưởng đến lưu lượng giao thông; thiệt hại do thiên tai; khủng hoảng kinh tế; biến động giá và các sự kiện bất khả kháng khác”.
Tuy nhiên, quy định này có nội dung không phù hợp với Luật PPP, cụ thể là với phương án 1 của Điều 84 (cơ chế chia sẻ phần tăng, giảm doanh thu), theo đó, việc chia sẻ rủi ro về doanh thu được quy định trong dự án Luật PPP hoàn toàn khác với nội dung của quy định nêu trên trong Dự thảo. Rõ ràng, về một vấn đề mà hai luật lại quy định khác nhau, tức là đã mâu thuẫn với nhau, một điều tối kỵ trong hoạt động lập pháp.
Dự thảo xác định không đúng thứ tự ưu tiên
Nếu Dự thảo không sửa đổi những quy định như trên thì sẽ dẫn đến tình trạng cùng một vấn đề có tới 2 luật điều chỉnh. Điều này chắc chắn sẽ phát sinh một tình huống là trong trường hợp đó thì quy định của Luật nào sẽ được ưu tiên áp dụng trước.
Ví dụ, điểm b, khoản 2 Điều 77 Dự thảo viết: “Doanh nghiệp dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng đối tác công tư có trách nhiệm vận hành, khai thác công trình đường bộ thuộc phạm vi hợp đồng dự án theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan”. Viết như vậy có nghĩa là, các quy định của Luật Giao thông đường bộ sẽ được ưu tiên áp dụng trước các quy định của Luật PPP và chỉ trong trường hợp Luật Giao thông đường bộ không có quy định thì mới áp dụng quy định của Luật PPP.
Tuy nhiên, tôi cho rằng quy định như vậy là không đúng vì Luật PPP là luật chuyên ngành, Luật Giao thông đường bộ là luật chung, do đó, theo nguyên tắc phổ biến không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới thì khi phát sinh một vấn đề mà cả luật chung và luật chuyên ngành đều có quy định thì phải ưu tiên áp dụng luật chuyên ngành.
Vì vậy, đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu mối quan hệ giữa Luật Giao thông đường bộ với Luật PPP để khắc phục các hạn chế như vừa nêu trên để đảm bảo cho Luật PPP với tư cách là luật chuyên ngành luôn luôn được ưu tiên áp dụng trước các luật chung khác, trong đó có Luật Giao thông đường bộ.
Ngoài ra, Ban soạn thảo cũng cần đảm bảo sự thống nhất trong việc sử dụng các thuật ngữ chuyên môn trong hai Luật.
Hiện nay, Luật về PPP vừa được Quốc hội ban hành có tên gọi là: “Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư” trong khi đó, trong Dự thảo Luật Giao thông đường bộ lại sử dụng một thuật ngữ khác là “hình thức đối tác công tư” (Ví dụ, điểm b khoản 2 Điều 77). Cần phải nhất thể hóa thuật ngữ này mà không thể sử dụng một cách tùy tiện trong các văn bản pháp luật do một cơ quan là Quốc hội ban hành.
Có thể bạn quan tâm
Dự thảo Luật Giao thông đường bộ: Thêm giấy phép con, tạo điều kiện cho cơ chế xin-cho
04:50, 20/06/2020
Dự thảo Luật Giao thông đường bộ: Làm rõ cơ chế thu phí, thu giá
06:06, 05/06/2020
Dự thảo Luật Giao thông đường bộ sửa đổi: Còn nhiều quy định “cải lùi”?
11:15, 04/06/2020