Vụ Gang thép Thái Nguyên: Trách nhiệm có bị “đổ” dồn lên các bị cáo?

GIA NGUYỄN• 17/04/2021 04:00

Xoay quanh vụ xét xử sai phạm xảy ra tại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên, dư luận không khỏi quan ngại khi trách nhiệm của những bên liên quan đang “đổ” dồn lên các bị cáo…

Mặc dù, vụ án sai phạm xảy ra tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2, Công ty Gang thép Thái Nguyên (TISCO) đã trải qua nhiều ngày xét xử, thế nhưng, dư luận đặc biệt quan ngại, liệu trách nhiệm có đang bị “đổ” dồn lên các bị cáo, khi tại buổi thẩm vấn chiều 12/4, hé lộ, việc lựa chọn nhà thầu phụ Tổng công ty Xây dựng công nghiệp Việt Nam (VINAINCON) là do một Thứ trưởng Bộ Công Thương trực tiếp giới thiệu.

Trong khi đó, trước Toà, đại diện của Bộ này cho rằng, văn bản của Bộ chỉ mang tính chất giới thiệu VINAINCON làm nhà thầu phụ, còn quyết định hay không là ở TISCO và VNS(?).

sdg

Trách nhiệm có đang bị "đổ" dồn lên vai các bị cáo? - Ảnh: LĐ

Tuy nhiên, trở lại thông tin về vụ việc, theo cáo buộc, TISCO (chủ đầu tư dự án) ký với Tập đoàn Khoa học công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC) hợp đồng EPC số 01, là hợp đồng trọn gói, không được phép điều chỉnh giá trong suốt quá trình thực hiện. MCC chịu trách nhiệm lựa chọn ký hợp đồng và trực tiếp thanh toán cho nhà thầu phụ theo quy định của pháp luật và hợp đồng EPC.

Quá trình thực hiện MCC đã có nhiều vi phạm sau hơn 11 tháng hợp đồng có hiệu lực: Chưa lựa chọn và ký được hợp đồng với nhà thầu phụ; chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục; không đặt hàng chế tạo máy móc, thiết bị, rút hết người về nước; đề nghị tăng giá hợp đồng không có căn cứ…

Tại thời điểm này, ông Trần Trọng Mừng - cựu Tổng Giám đốc TISCO và ông Mai Văn Tinh - cựu Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty thép Việt Nam (VNS) đã chỉ đạo thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm hợp đồng EPC.

Trong đó, ông Mừng, ông Tinh cùng Trần Văn Khâm - cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc TISCO; Đậu Văn Hùng - cựu Tổng Giám đốc VNS chỉ đạo thực hiện việc điều chỉnh chi phí dự toán phần C; tham gia ký hợp đồng thầu phụ phần C theo hình thức hợp đồng đơn giá; TISCO sẽ trực tiếp nghiệm thu thanh toán cho nhà thầu phụ thực hiện phần C, tự chịu mọi rủi ro đã làm phá vỡ nguyên tắc thực hiện hợp đồng theo hình thức trọn gói của hợp đồng EPC số 01#.

Và doanh nghiệp được lựa chọn làm nhà thầu phụ thực hiện phần C của hợp đồng EPC không ai khác chính là VINAINCON một doanh nghiệp không đủ năng lực để thực hiện nhưng lại được giới thiệu từ lãnh đạo của Bộ Công Thương cùng lời khẳng định, đây là doanh nghiệp của Bộ, có năng lực tốt.

sff

Các bị cáo được dẫn giải tới phiên tòa - Ảnh: TT

Tại phần thẩm vấn, hầu hết các bị cáo đều thừa nhận, nhà thầu VINAINCON là do lãnh đạo Bộ Công Thương giới thiệu.

Theo bị cáo Đồng Quang Dương - cựu Phó Giám đốc TISCO khai trong chiều 13/4, thấy năng lực của VINAINCON thời điểm được giới thiệu cho MCC là đảm bảo yêu cầu để thực hiện phần C của dự án. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thi công thực tế, VINAINCON đã bộc lộ một số yếu kém như lực lượng thi công không đủ.

“Tổng thầu yêu cầu có những hạng mục phải cần khoảng 1.500 đến 1.700 người, nhưng thực tế nhà thầu VINAINCON chỉ có 300 người, đó là nguyên nhân dẫn đến chậm trễ tiến độ với nhà thầu VINAINCON” - bị cáo Dương nói.

Vậy, VINAINCON liên quan ra sao đến dự án đến những sai phạm tại dự án này và trách nhiệm của Bộ Công Thương ở đâu?

Tại phiên toà sáng 15/4, trước những cáo buộc của Viện Kiểm sát, Luật sư bào chữa cho các bị cáo cho rằng, cần xem xét trách nhiệm của Bộ Công Thương khi giới thiệu VINAINCON làm nhà thầu phụ thi công phần C.

Theo các Luật sư, tránh nhiệm chính trong việc giới thiệu nhà thầu không đủ năng lực phải thuộc về Bộ Công Thương, TISCO và VNS chỉ phải chịu trách nhiệm liên đới, bởi qua lời khai của các bị cáo cho thấy một thứ trưởng Bộ Công Thương trực tiếp ký văn bản giới thiệu VINAINCON và khẳng định đây là doanh nghiệp của Bộ, có năng lực tốt.

Thực tế, trước đó, tại phiên xét xử ngày 13/4, Thẩm phán Trương Việt Toàn - thành viên Hội đồng xét xử cũng đã nhắc lại việc đại diện Bộ Công Thương trả lời là ký các văn bản đều đúng pháp luật và lưu ý với người đại diện này: “Nếu Bộ Công Thương với tư cách là cơ quan quản lý ngành mà ký các văn bản đều đúng pháp luật thì có lẽ rằng hôm nay có rất ít bị cáo, chứ không phải 19 bị cáo đứng ở Tòa đâu”.

Ngoài ra, vị Thẩm phán này cũng lưu ý đại diện Bộ Công Thương, nên trả lời chính xác, trách nhiệm của mình đến đâu thì phải nhận, đừng đổ hết cho các bị cáo.

"Hợp đồng EPC có nguyên tắc riêng, Bộ Công Thương có tư cách gì để giới thiệu nhà thầu phụ, tại sao lại khẳng định nhà thầu phụ đủ năng lực…" - thẩm phán Toàn nói.