Bất an vì vay ngân hàng bị áp thuế giao dịch liên kết: Sửa đổi hướng dẫn để tiệm cận thực tế

N.LONG• 26/05/2021 16:00

Quy định khống chế tỷ lệ vay và coi đây là giao dịch liên kết sẽ ảnh hưởng tới sức cạnh tranh của doanh nghiệp.

LTS: Trước kỳ báo cáo tài chính và quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2020, nhiều doanh nghiệp vô cùng lo lắng trước thông báo về quy định giao dịch liên kết mới của Tổng cục thuế .

Doanh nghiệp không đi vay thì không có vốn để sản xuất, mà đi vay nhiều, vượt trần thì lại bị tính thuế.p/(Hướng dẫn thực hiện các thủ tục khai thuế tại Cục thuế Hà Nội. Ảnh: Đỗ Tâm)

Doanh nghiệp không đi vay thì không có vốn để sản xuất, mà đi vay nhiều, vượt trần thì lại bị tính thuế. (Hướng dẫn thực hiện các thủ tục khai thuế tại Cục thuế Hà Nội. Ảnh: Đỗ Tâm)

Nghị định 132 mới có hiệu lực từ ngày 20/12/2020 nhưng nhiều doanh nghiệp đã lên tiếng về những bất cập. Theo Phó Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh, một trong những điểm mới là quy định về khống chế chi phí lãi vay lần đầu được áp dụng tại Việt Nam. Do đó, không tránh khỏi những khó khăn trong quá trình triển khai mà nguyên nhân chính là do doanh nghiệp Việt Nam có vốn mỏng, chủ yếu là vốn vay, vốn chủ sở hữu thấp.

Theo các chuyên gia, doanh nghiệp đang cần vốn để tái sản xuất kinh doanh nhưng không ít doanh nghiệp đang rơi vào vòng luẩn quẩn, không đi vay thì không có vốn để sản xuất, mà đi vay nhiều, vượt trần thì lại bị tính thuế. Quy định khống chế lãi vay như vậy là chưa phù hợp. Có 2 phương pháp được các nước sử dụng để quản lý chi phí lãi vay. Đó là khống chế tổng chi phí lãi vay giống như nghị định 132 và khống chế thông qua tỷ lệ vốn vay trên vốn chủ sở hữu.

Tại Việt Nam, trong bối cảnh vốn của doanh nghiệp còn ít thì việc áp dụng theo phương pháp thứ 2 sẽ phù hợp hơn.
“Nên gạt các đối tượng không có khả năng trốn thuế ra. (ví dụ đơn vị có cùng lãi suất hoặc không có giao dịch xuyên biên giới... vì trong cùng lãnh thổ việt Nam, cùng mức lãi suất thì chạy đi đâu để trốn thuế?” – bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội tư vấn thuế nêu quan điểm.

Chuyên gia Trịnh Huy Quách, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội phân tích: việc xác định các doanh nghiệp có vay của ngân hàng thương mại với tỷ lệ trên 25% vốn chủ sở hữu và chiếm trên 50% tổng giá trị các khoản nợ trung và dài hạn được xác định là các bên có quan hệ liên kết ảnh hưởng trực tiếp tới doanh nghiệp. Mục tiêu của chính sách này là chống chuyển giá, nhưng các doanh nghiệp không đủ vốn phải đi vay các ngân hàng để hoạt động thì không phải đối tượng chống chuyển giá.

Do đó, cần tiếp tục nghiên cứu để ban hành nghị định sửa đổi tổng thể, nghị định quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế gặp bất lợi do Đại dịch COVID-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu như hiện nay.