[CẢM XÚC XUÂN] Đòn bánh Tết thời thương khó

>>>[CẢM XÚC XUÂN] Tĩnh mịch chiều đông Lôi Âm

Ngày xưa cuộc sống còn gian khó, tôi còn nhỏ, đang  học tiểu học. Cứ đến dịp cuối năm, khi những cơn gió mùa đông bắc ào đến tao tác cánh đồng, trời mưa rét căm căm, khi ấy cũng vừa thi xong học kì một là lũ nhỏ chúng tôi canh chừng... Tết.

Khi nhà trường thông báo lịch sẽ được nghỉ từ 27 tây (âm lịch) thì trước đó một tuần, anh em tôi ngày nào cũng xem lịch, mong cho đêm mau qua, ngày nhanh hết. Đi học chẳng thể tập trung vào bài giảng, hình như đứa nào cũng thế, không riêng mình tôi. Ngày nào đi học về cũng phải giở quyển lịch treo tường bé bằng bàn tay, rồi nhẩm tính còn mấy bữa nữa là đến ngày 27. Mong được nghỉ Tết để mẹ đưa mấy anh em về quê ăn Tết cùng với ông bà.

Thời ấy đi lại khó khăn, bố tôi đi bộ đội vắng nhà, quê chỉ cách thị xã nơi chúng tôi ở hơn 30 cây số, nhưng đi lại khó khăn nên anh em tôi chỉ được về quê năm một, hai lần vào dịp hè và Tết. Tết mấy mẹ con bồng bế dắt díu nhau ra bến xếp hàng mua vé xe về quê. Tết của những năm tháng thương khó, đơn sơ giản dị, nghèo mà ấm áp vui tươi, chộn rộn sắc màu.

Tết của những năm tháng thương khó, đơn sơ giản dị, nghèo mà ấm áp vui tươi, chộn rộn sắc màu.

Rồi tờ lịch ngày 26 cũng chùng chình rơi xuống. Cũng chẳng phải chùng chình, tôi đã xé lịch ngay từ buổi sáng hôm ấy, khi đến trường học buổi cuối cùng trước khi nghỉ tết. Mẹ tôi xin cơ quan cho nghỉ sớm sắp xếp áo quần của mấy mẹ con, hộp mứt tết, chai rượu, kẹo bánh... Anh em tôi đi học về quăng cặp sách vui đùa, háo hức. Cả đêm trằn qua trằn lại không ngủ mong cho trời nhanh sáng. 

>>>[CẢM XÚC XUÂN] Tết này con sẽ về nhà

>>>[CẢM XÚC XUÂN] Hồ Tràm - điểm đến cho kỳ nghỉ Tết

Tết ngày ấy ở quê trong mắt đứa trẻ là tôi ngoài không gian hội hè đình đám, còn nhiều "thức ngon vật lạ" mà cả năm chỉ đến Tết mới được thưởng thức, còn vương đọng lại trong ký ức tôi cho đến tận bây giờ. Từ hình dáng, màu sắc đến mùi vị... vẫn là đòn bánh Cua dân dã ông tôi gói. Phải chăng vì bây giờ đòn bánh ấy đã "mất", đã thất truyền?

Các bé tự gói bánh của mình (hoạt động cùng các bé học sinh gói bánh chưng đón Tết tại chùa Keo, Thái Bình.

Chiều 29 Tết, không khí trong nhà, ngoài đường đã chộn rộn lắm. Trời rét hanh hao. Anh em tôi ngồi quây quần bên ông trong gian nhà ngang, cạnh đó là mẹt lá dong, thúng gạo nếp cái hoa vàng, rổ đậu, tàu lá chuối xanh mướt bên trên là những miếng thịt đã được ướp mắm muối hạt tiêu, bó lạt giang... chầu hẫu xem ông gói bánh chưng. Sau khi gói xong chục tấm bánh, ông chừa lại ít gạo, đỗ gói phần riêng cho mấy anh em mỗi đứa một cái "bánh út", bé xinh bằng bàn tay.

Ông gói xong chục đồng bánh chưng cũng là lúc dì tôi bê vào chậu bột đã được xay sẵn. Tôi còn nhớ phần bột xay khô, cả nếp lẫn tẻ. Ông rắc vào ít mì chính, nước mắm, rau thì là... sau đó từ từ chế nước nhào bột. Dưới đôi bàn tay thô ráp của ông, chậu bột được nhào trộn rất kỹ. Sau đó ông chuyển bột sang cái cối đá vung chày giã, cho đến khi dẻo quánh lại, thử không còn dính tay thì ông tôi bắt đầu gói. Nhìn ông thoăn thoắt xếp những tấm lá dong xanh biếc, đổ bột, dồn bột, gấp lá rồi buộc lạt... thoắt cái năm đòn bánh tròn, dài đều tăm tắp đã được ông gói xong. Ông cũng không quên gói cho anh em tôi mỗi đứa một đòn bánh như thế nhưng bé xíu. Xong xuôi ông xếp vào chiếc nồi đồng mà ông gọi là nồi 7. Tôi hỏi, ông gói nhiều giò thế? Ông xoa xoa hai bàn tay xù xì còn dính bột vào nhau cười, không phải giò con ạ, giò có một cái thôi, bánh này là bánh Cua, bánh của nhà nghèo!

Các bé tỏ ra rất thích thú và hào hứng khi được học hỏi thêm về phong tục Tết cổ truyền của dân tộc, tự tay làm một món ăn truyền thống đặc trưng của ngày Tết.

Gọi bánh Cua nhưng không có hình dáng con cua mà bánh được bó tròn, dài như cây giò, giống bánh Tét của miền Nam, được làm bằng bột nếp pha tẻ cùng một số hương vị khác. Cho tới tận bây giờ, lớn lên đi nhiều khắp trong Nam ngoài Bắc tôi vẫn chưa bao giờ được một lần gặp lại miếng bánh nào có mùi vị như thế cả. Bánh Cua chỉ còn trong nỗi nhớ, trong ăm ắp ký ức Tết tuổi thơ tôi.

Bếp củi được nhóm lên. Nồi bánh chưng tròn, cao. Nồi bánh Cua thấp. Chúng tôi ăn cơm tối ngay cạnh đấy, bên ánh lửa bập bùng reo tí tách để vừa ăn vừa canh nồi bánh. Đêm cuối năm bóng tối trùm lên vạn vật rất nhanh. Ngoài trời bắt đầu mưa, rét. Dì tôi rút thêm nắm rơm rải dưới chiếu, mấy dì cháu ngồi cắn chắt (thóc nếp rang), chuyện trò tí tách. Cơn buồn ngủ ập đến, tôi ngủ thiếp đi từ lúc nào. Trong giấc mơ tôi phảng phất hương lá dong, hương nếp, mùi gió rét, mùi âm ẩm của đất đai cựa mình... cả đất trời như hòa quyện vào nhau...

Trời sáng lúc nào chẳng rõ. Tôi tỉnh dậy bà tôi đã đi chợ, phiên chợ cuối cùng trong năm. Dì tôi lúi húi ngoài vườn. Ông tôi đang sắp đặt lại ban thờ. Sau khi đánh răng rửa mặt, ông cho anh em tôi mỗi đứa một đồng bánh chưng, một đòn bánh Cua bé xinh ông gói dành riêng từ hôm trước để ăn sáng. Tôi bóc lá, khẽ khàng nhấm thử. Miếng bánh deo dẻo mềm, vị ngòn ngọt mằn mặn bảng lảng lẫn mùi rau thì là... Tất cả quyện lại, vương vấn không tan.

Có thể bạn quan tâm

• 

  [CẢM XÚC XUÂN] Tĩnh mịch chiều đông Lôi Âm

  04:00, 09/01/2023

• 

  [CẢM XÚC XUÂN] Hồ Tràm - điểm đến cho kỳ nghỉ Tết

  01:00, 08/01/2023

• 

  [CẢM XÚC XUÂN] Khám phá thác Bản Giốc dịp Tết

  05:00, 07/01/2023

• 

  [CẢM XÚC XUÂN] Tết này con sẽ về nhà

  05:00, 07/01/2023

KHÁNH LINH