Apple trả lời ra sao trước phiên điều trần về độc quyền trên App Store?

NGUYỄN LONG• 30/07/2020 17:00

Vấn đề chống độc quyền trên App Store của Apple từ lâu đã được mang ra “mổ xẻ” nhiều lần, nhất là khi nhiều ứng dụng bị gỡ khỏi đây ngay khi Apple cập nhật tính năng mới tương tự trên iOS.

Tim Cook giải thích rằng các ứng dụng bị gỡ do lo ngại bảo mật.

Năm ngoái, Apple đã xóa bỏ các ứng dụng giúp kiểm soát thời gian sử dụng thiết bị trên App Store, đáng chú ý điều này trùng khớp với thời gian iOS 12 được tích hợp tích hợp tính năng này.

Và trong phiên điều trần hôm 29/7, CEO của Apple là Tim Cook đã phải trả lời các câu hỏi liên quan vấn đề này trong phiên điều trần chống độc quyền.

Cụ thể, ngay sau khi Apple ra mắt bộ tính năng Screen Time của riêng mình, một số nhà sản xuất ứng dụng bên thứ ba đột nhiên thấy các ứng dụng kiểm soát thời gian trên màn hình của riêng họ được xem xét trong App Store tăng lên.

Nhiều ứng dụng cũng thấy các cập nhật ứng dụng của họ bị từ chối hoặc ứng dụng của họ bị xóa hoàn toàn. Các nhà phát triển bị ảnh hưởng đã sử dụng một loạt các phương pháp để theo dõi thời gian trên màn hình, vì không có phương tiện chính thức nào để làm như vậy.

Apple đã bảo vệ quyết định của mình vào thời điểm đó, nói rằng việc xóa bỏ đã khiến người dùng gặp rủi ro về quyền riêng tư và bảo mật, vì khi đó các ứng dụng bị xóa yêu cầu quyền truy cập vào một vị trí trên thiết bị, sử dụng ứng dụng, tài khoản email, quyền camera, v.v.

Nhưng các nhà lập pháp đã đặt câu hỏi về quyết định của Apple, dường như đột nhiên quan tâm đến các mối đe dọa quyền riêng tư của người dùng đến từ các ứng dụng này – nhiều ứng dụng trong số đó đã có mặt trên thị trường trong nhiều năm.

Dân biểu Lucy McBath (GA-D) bắt đầu câu hỏi bằng cách đọc email từ một người mẹ đã viết cho Apple về sự thất vọng của mình đối với việc gỡ bỏ ứng dụng, nói rằng động thái của Apple là giảm quyền truy cập của người tiêu dùng vào các dịch vụ cần thiết để giữ trẻ em an toàn và bảo vệ sức khỏe tinh thần và hạnh phúc của họ. Sau đó, cô đã hỏi tại sao Apple đã gỡ bỏ các ứng dụng khỏi các đối thủ cạnh tranh ngay sau khi phát hành giải pháp thời gian trên màn hình của riêng mình.

Cook đã trả lời bằng cách nói rằng công ty quan tâm đến quyền riêng tư và bảo mật của trẻ em, và công nghệ mà các ứng dụng sử dụng có vấn đề.

“Công nghệ đang được sử dụng vào thời điểm đó được gọi là MDM và nó có khả năng chiếm lĩnh màn hình trẻ con và một bên thứ ba có thể nhìn thấy nó. Vì vậy, chúng tôi đã lo lắng về sự an toàn của họ” – CEO Tim Cook cho biết.

MDM (Mobile Device Management) là công cụ cho phép quản trị viên (Adminstrator) của một tổ chức có thể tự động cài đặt chương trình, hạn chế chỉnh sửa cũng như truy cập một số chức năng nhất định trên các thiết bị Apple dưới quyền quản lý (thường là tài sản) của tổ chức đó.

Mô hình MDM được mô tả như một công cụ điều khiển từ xa lén lút. Trong thực tế, công nghệ MDM có những ứng dụng hợp pháp trong hệ sinh thái di động và tiếp tục được sử dụng cho đến ngày nay. Tuy nhiên, nó được thiết kế để sử dụng cho doanh nghiệp - ví dụ như quản lý một nhóm thiết bị nhân viên, không phải điện thoại cá nhân. Các công cụ MDM có thể truy cập vị trí của một thiết bị, kiểm soát việc sử dụng ứng dụng, email và đặt các quyền khác nhau, trong số những điều khác mà một thực thể công ty có thể muốn thực hiện như một phần trong nỗ lực của họ trong việc bảo vệ các thiết bị của nhân viên.

Theo một cách nào đó, đó là lý do tại sao nó có ý nghĩa đối với các bậc cha mẹ muốn kiểm soát và khóa chặt tương tự con cái của họ. Mặc dù không phải là một công nghệ thương mại, các nhà phát triển ứng dụng đã nhìn thấy một lỗ hổng trên thị trường và đã tìm ra cách để lấp đầy nó bằng cách sử dụng các công cụ theo ý của họ. Đó là cách mà thị trường hoạt động.

Mặc dù vậy, đối số của Apple, không phải là sai. Cách các ứng dụng sử dụng MDM là một rủi ro riêng tư. Nhưng thay vì cấm các ứng dụng hoàn toàn, nó nên cung cấp cho họ một giải pháp thay thế. Đó là, thay vì chỉ khởi động sự cạnh tranh của nó, nó cũng nên xây dựng API dành cho nhà phát triển cho giải pháp Thời gian màn hình iOS của mình bên cạnh sản phẩm hướng tới người tiêu dùng.

Một API như vậy có thể đã cho phép các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng có thể khai thác các tính năng thời gian trên màn hình và kiểm soát của phụ huynh. Apple có thể đã cho các ứng dụng một thời hạn để thực hiện quá trình chuyển đổi thay vì kết thúc việc kinh doanh của họ. Điều này sẽ gây hại cho các nhà phát triển hoặc người dùng cuối của họ và sẽ giải quyết các mối lo ngại về quyền riêng tư liên quan đến các ứng dụng của bên thứ ba.

“Thời gian của việc loại bỏ có vẻ rất trùng hợp”, ông McBath chỉ ra. “Nếu Apple không cố gắng làm hại các đối thủ cạnh tranh để giúp đỡ ứng dụng của riêng mình, tại sao Phil Schiller, người điều hành App Store, lại quảng cáo ứng dụng Screen Time cho những khách hàng phàn nàn về việc gỡ bỏ các ứng dụng kiểm soát của cha mẹ từ các đối thủ?”

Cook trả lời rằng ngày nay có hơn 30 ứng dụng kiểm soát thời gian trên màn hình trong App Store, do đó, có một cuộc cạnh tranh sôi nổi với sự kiểm soát của phụ huynh ngoài kia.

Nhưng McBath lưu ý rằng một số ứng dụng bị cấm đã được cho phép quay lại App Store sáu tháng sau đó, mà không có bất kỳ thay đổi đáng kể nào về quyền riêng tư. (Apple đã đưa ra các quy tắc mới cho các ứng dụng MDM vào tháng 6 năm 2019.)

Như vậy, có thể thấy việc liệu rằng Apple có đang độc quyền và vay mượn ý tưởng từ các ứng dụng trên App Store hay không thì qua phiên điều trần vừa qua cũng chưa thể khẳng định được. Mọi hoài nghi vẫn cứ nằm đó, và người dùng hay các doanh nghiệp thì vẫn đang phụ thuộc rất nhiều vào Apple nếu muốn sử dụng các tính năng phù hợp.