1 năm ChatGPT trình làng - Bài 1: Một tương lai công nghệ

QUÂN BẢO• 02/12/2023 15:00

Tuần này, ChatGPT tròn 1 năm làm khuynh đảo thế giới, định hình lại viễn kiến công nghệ của toàn thế giới.

>>VNG “theo trend” ChatGPT

Tuần cuối tháng 11 đánh dấu kỷ niệm tròn một năm ChatGPT xuất hiện và làm khuynh đảo thế giới. Thành công của ChatGPT khiến hầu hết các doanh nghiệp ngạc nhiên. Thậm chí sau một năm, họ vẫn đang cố gắng theo đuổi và chuẩn bị cho làn sóng AI này.

Sau khi ChatGPT ra mắt, Google cho biết họ cũng đã phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLM, công nghệ nền tảng để xây dựng nên ChatGPT) của riêng họ mang tên Gemini. Google tuyên bố Gemini sẽ có sức mạnh gấp 5 lần GPT-4 và có khả năng gấp 20 lần vào năm sau.

Đối với nhiều công ty, AI tạo sinh không phải là một bước nhảy vọt đơn lẻ về công nghệ, mà đó là khởi đầu cho những bước phát triển thần tốc không ngừng nghỉ. Trong bối cảnh ấy, có lẽ khi các doanh nghiệp còn đang cố gắng tích hợp những LLM hiện tại, thì đã có cái mới hơn ra mắt và họ lại bị bỏ lại phía sau.

Nếu nói theo cách của nhà cách mạng Nga Leon Trotsky, trạng thái thay đổi liên tục như vậy là một cuộc cách mạng lâu dài. Nó mang tính cách mạng vì sự thay đổi mà nó đem lại thường diễn ra đột ngột và trên quy mô lớn. Nó mang tính lâu dài, vì tốc độ tiến bộ của AI sẽ vượt qua tốc độ học hỏi của các tổ chức. Hay nói cách khác, các doanh nghiệp sẽ khó theo kịp những công nghệ tiên tiến nhất.

Điều này khác hoàn toàn so với cuộc cách mạng PC. Trong thời đại cách mạng PC, doanh nghiệp đủ thời gian để bắt kịp. Còn trong cách mạng AI lần này, việc đó khó xảy ra. Nguyên nhân một phần vì những tiến bộ về AI có tiềm năng tự củng cố. Tại đó, những bước đột phá mới có khả năng lan truyền khắp các hệ thống cả cũ lẫn mới, tinh chỉnh và cải thiện hiệu suất, thay đổi cách con người sống và làm việc, cũng như định nghĩa lại những gì con người xem là “có thể”. Trong cuộc cách mạng AI này, có lẽ sẽ không có trạng thái kết thúc, ít nhất là trong tương lai gần.

Với bối cảnh ấy, các công ty muốn thành công thì phải khiến những dự án, những nỗ lực của mình đáp ứng được hai mục đích: vừa áp dụng thành công thành tựu công nghệ hiện tại, vừa sẵn sàng cho những bước nhảy vọt trong tương lai. Vì tốc độ học hỏi của các công ty sẽ chậm hơn sự tiến bộ của công nghệ, do đó thành công của các công ty sẽ phụ thuộc vào việc họ thích ứng nhanh chóng ra sao đối với công nghệ.

Và trong tương lai gần, loại công nghệ AI mới nhất sắp xuất hiện là các hệ thống tự vận hành (autonomous agents).

Hệ thống tự vận hành

Những bước nhảy vọt về công nghệ vượt bậc trong quá khứ, từ sự ra đời của động cơ hơi nước cho đến máy tính cá nhân và internet, đều giúp con người tăng cường khả năng vật lý và khả năng tính toán. Tuy nhiên trong thời đại AI hiện nay, công nghệ có thể xâm chiếm những lĩnh vực tưởng chừng như chỉ dành cho con người, chẳng hạn sáng tạo. Điều này đồng nghĩa với việc AI tạo sinh có thể ảnh hưởng đến bản sắc nghề nghiệp của những lao động trí thức theo cách mà con người chưa từng được chứng kiến trước đây, tạo nên tương lai khác biệt cho thế giới.

Để giải thích rõ hơn về viễn cảnh này, có thể lấy ví dụ về các hệ thống tự vận hành, một trong những cải tiến sắp ra mắt trong tương lai gần của cuộc cách mạng AI. Nếu trong các hệ thống bình thường, việc tích hợp AI sẽ giúp con người không cần tác động quá nhiều, thì trong các hệ thống tự vận hành, sự tác động của con người gần như bằng không.

Không giống các LLM độc lập hiện nay, hệ thống tự vận hành cần một mục tiêu được định trước, chứ không cần các lời nhắc nhở lặp đi lặp lại. Chúng sử dụng cấu hình hệ thống (bao gồm cả LLM) để chia nhỏ các mục tiêu phức tạp thành từng nhiệm vụ đơn lẻ rồi đưa ra chỉ dẫn cho những hệ thống khác để thực thi các nhiệm vụ này. Sau khi nhận được một mục tiêu tổng thể, hệ thống tự vận hành có khả năng lên kế hoạch, xác định cần thực hiện nhiệm vụ nào để đạt được mục tiêu đó, bao gồm tạo ra các thông tin đầu vào, giám sát kết quả, đưa ra quyết định và quản lý công việc cho đến khi mọi thứ hoàn thành.

Chẳng hạn, một hệ thống tự vận hành có thể khảo sát các tương tác trước đây của khách hàng và kết quả, từ đó học được cách làm thế nào để có thể phản hồi khách hàng một cách tốt nhất. Bằng AI tạo sinh, hệ thống có thể tạo luôn một chiến dịch email marketing hoàn chỉnh, được điều chỉnh phù hợp từ dữ liệu của những chiến dịch trước. Chúng sẽ thực hiện mọi việc, từ xác định kiểu thiết kế email, lên lịch, đồ họa, dòng tiêu đề, cho đến thực thi những thứ này bằng cách tương tác trực tiếp với các hệ thống bên ngoài (chẳng hạn CRM).

Thậm chí hệ thống có thể tự mình chọn tệp khách hàng mục tiêu của chiến dịch dựa trên dữ liệu cũ và quyết định xem liệu số lượng mở, xem, nhấp, phản hồi email có đủ giá trị để báo cáo ngược lại cho ban quản lý hay không. Trong tương lai gần, một hệ thống tự vận hành duy nhất có thể đảm nhận toàn bộ vai trò của một đội tiếp thị kỹ thuật số.

Dĩ nhiên, ở thời điểm hiện tại, hệ thống tự vận hành vẫn chưa thể đưa vào sử dụng rộng rãi. Nhưng chắc chắn chúng sẽ xuất hiện trong tương lai gần. Các chuyên gia ước tính hệ thống tự vận hành có thể trở thành xu hướng trong vòng 5 năm tới.

Trên thực tế, cách đây chỉ vài tuần, OpenAI vừa ra mắt các chatbot tùy chỉnh, có khả năng sử dụng các lệnh gọi giao diện lập trình ứng dụng (API). Tức là tại ấy, một ứng dụng có thể yêu cầu truy xuất dữ liệu hoặc dịch vụ từ một ứng dụng khác thông qua hệ thống bên ngoài để thực hiện các lệnh đơn giản. Những hệ thống này về định nghĩa chưa phải là hệ thống tự vận hành, vì chúng chưa thể hoạt động dựa trên các mục tiêu bậc cao hơn. Tuy nhiên, chúng là dấu hiệu rõ ràng cho sự phát triển của AI tạo sinh, từ những LLM độc lập “tiến hóa” thành các hệ thống tự vận hành.

Sự xuất hiện của các hệ thống tự vận hành có ý nghĩa rất lớn đối với con người, dù là cá nhân, đội nhóm hay toàn bộ tổ chức. Các cá nhân sẽ cần nâng cao kỹ năng thường xuyên, vì tự động hóa sẽ được áp dụng nhiều hơn, ngay cả với những công việc phức tạp. Về phía đội nhóm, cấu trúc nhóm và cấu trúc vai trò, vị trí sẽ cần phải thay đổi nhanh chóng một khi các hệ thống tự vận hành sẽ tự động hóa quy trình làm việc từ đầu đến cuối. Còn các tổ chức cần biết cách đương đầu với những thay đổi liên tục và các hiệu chỉnh cần thiết, vì tự động hóa sẽ khiến các lợi thế cạnh tranh thay đổi, thậm chí biến mất.