Nên giảm thuế VAT cho mọi lĩnh vực để đảm bảo công bằng trong chính sách tài khóa

VŨ KHÁNH• 01/06/2023 03:20

Hôm nay 1/6, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về việc tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) 2% để kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy sản xuất kinh doanh trong 6 tháng cuối năm.

Liên quan đến chính sách này, những ngày qua nhiều đại biểu Quốc hội đã lên tiếng ủng hộ việc mở rộng giảm thuế VAT cho tất cả hàng hóa, dịch vụ đang chịu thuế 10% xuống còn 8%. Đây cũng là phương án trong tờ trình đầu tiên của Chính phủ gửi Quốc hội về giảm thuế VAT vào ngày 7/5.

>> Giảm thuế VAT – “Tiếp sức” cho nền kinh tế

Đã là khó khăn chung, nên giảm VAT cho mọi lĩnh vực

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách cũng nhấn mạnh có ý kiến đại biểu đề nghị cân nhắc mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế GTGT đối với tất cả các nhóm hàng hoá đang áp dụng mức thuế suất 10%, vì hiện nay các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh đều đang gặp khó khăn. Đặc biệt, cũng có ý kiến đề nghị cân nhắc nâng tỷ lệ giảm thuế GTGT đến 4% để khoan thư sức dân, nuôi dưỡng nguồn thu.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề cập các đề xuất mở rộng phạm vi đối tượng được giảm thuế GTGT đối với tất cả các nhóm hàng hóa, dịch vụ.

Tiếp nối các ý kiến về khó khăn của nền kinh tế trong báo cáo thẩm tra, trao đổi bên hành lang Quốc hội, ĐB Trương Xuân Cừ, Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội phân tích: “Đã là khó khăn là khó khăn chung, nếu chi li ra thì có những ngành khó khăn nhiều có những ngành khó khăn ít và có những doanh nghiệp khó khăn nhiều hơn. Tuy nhiên, đại đa số là khó khăn cho nên việc mở rộng các loại hình ngành nghề lĩnh vực để cùng giảm thuế 2% là cần thiết để cũng thể hiện là chính sách của chúng ta công bằng”.

Theo đại biểu Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm trọng tài Việt Nam: "Cần giảm 2% thuế VAT với tất cả mặt hàng", mọi cơ hội kinh doanh đều quý giá, trong lúc doanh nghiệp khó khăn, việc giảm thuế này sẽ kích cầu, giải quyết khó khăn thị trường - nút thắt lớn nhất với doanh nghiệp lúc này.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm trọng tài Việt Nam cho rằng giảm thuế kiểu chọn lọc, “khoanh vùng” sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp và nền kinh tế.

Ông Lộc cho rằng, bối cảnh khó khăn, các loại hình kinh doanh có sự đan xen, chồng chéo và liên đới với nhau nên việc giảm với mặt hàng, lĩnh vực này mà không giảm đối với mặt hàng kia gây khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt là hiện nay các doanh nghiệp đã và đang hoạt động đa ngành, có mua bán, công nợ nhiều mặt hàng, doanh nghiệp thuộc nhiều loại hình khác nhau.

Giảm thuế VAT cần hướng đến tính toàn diện trong chính sách tài khóa

Đồng tình với ý kiến này, ĐBQH Trịnh Xuân An, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai nhìn nhận, việc giảm thuế VAT sẽ tạo thành một động lực, một cú hích cho tiêu dùng của người dân. “Nếu mà giảm được, thì mặt hàng nào đã 10% thì giảm xuống 8%, chúng ta không nên phân biệt ra, loại trừ một số mặt hàng này nọ kia. Như vậy sẽ có tính đồng bộ, tạo ra tính toàn diện trong chính sách tài khóa”.

Bày tỏ sự ủng hộ với phương án này, GS. TS. Trần Hoàng Ngân, đại biểu Quốc hội TP.HCM cho rằng trong bối cảnh kinh tế khó khăn, đà tăng trưởng suy giảm, chúng ta cần chính sách tài khóa mở rộng. "Các ngành nghề lĩnh vực đều kết nối nhau, vì vậy, chọn cái gì dễ quản lý, dễ làm mới hiệu quả, cần giảm thuế VAT cho đại trà chứ không nên khoanh vùng, thậm chí có thể kéo giảm thuế này sâu hơn", ông Ngân nhấn mạnh.

Theo ông Ngân, trong ba năm qua doanh nghiệp khó khăn liên tiếp, vì vậy, giờ chính sách cần phải bình tĩnh để giải quyết "căn cơ" các thách thức và giải bài toán một cách tổng thể. Vì vậy "không thể giải quyết theo kiểu chữa cháy, vì đám cháy này sẽ lan sang đám cháy khác", đại biểu Ngân nói.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng lĩnh vực nào cũng khó khăn, cần kích cầu tiêu dùng nên không cần loại trừ khi tính toán giảm thuế.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường, lại cho rằng cần mở rộng đối tượng hỗ trợ theo hướng giảm 2% cho hàng hóa, dịch vụ có mức thuế suất VAT 10%, không loại trừ đối với một số hàng hóa, dịch vụ như: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khoáng sản, không kể khai thác than (than cấp, dầu mỏ tinh chế), sản phẩm hóa chất và sản phẩm hàng hóa và chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Bởi đây cũng là những lĩnh vực khó khăn, cần kích cầu tiêu dùng nên không loại trừ.

Thực tế cho thấy, việc giảm VAT đồng loạt 2% sẽ tạo nhiều thuận lợi hơn so với chính sách giảm thuế VAT chỉ chọn lọc, khoanh vùng cho một số ngành từng áp dụng năm 2022. Khi đó, việc chỉ giảm thuế với một số mặt hàng khiến doanh nghiệp kê khai, nộp thuế rất phức tạp. Các doanh nghiệp, cơ quan thuế, hải quan rơi vào trạng thái lo ngại nếu xác định không đúng mặt hàng được giảm sẽ tạo nguy cơ bị xử phạt, kỷ luật sau này. Ngoài ra, nền kinh tế là một thực thể liên hoàn, ngành được giảm ngành không được sẽ gây khó khăn cho hoạt động kinh tế, tạo ra cách phân biệt đối xử trước những khó khăn chung của doanh nghiệp. Việc hạn chế chỉ cho phép giảm thuế VAT 2% đối với một số ngành nghề, lĩnh vực thay vì toàn bộ cũng có thể khiến điều hành chính sách kinh tế mang tính giật cục.

Giảm thuế GTGT: Ai được hưởng lợi?
Theo đánh giá của Chính phủ, người dân là đối tượng sẽ được hưởng lợi trực tiếp của chính sách này, việc giảm thuế GTGT đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất thuế GTGT 10% sẽ góp phần giảm giá bán, từ đó góp phần giảm trực tiếp chi phí của người dân trong việc tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ phục vụ đời sống nhân dân.
Đối với doanh nghiệp, việc giảm thuế GTGT sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động.
Bên cạnh đó, Nhà nước cũng được hưởng lợi từ chính sách này. Ủy viên Thường trực Ủy ban Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Thanh Vân cho rằng việc giảm thuế dẫn đến giảm giá sản phẩm sẽ làm tăng doanh số bán hàng cho nên dù số thu từ thuế GTGT giảm nhưng số thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp, xuất nhập khẩu, thu nhập cá nhân, phí và lệ phí…có thể tăng lên, cùng với đó là tăng cường kiểm tra giám sát chống thất thu thuế. Những khoản này sẽ bảo đảm cho cân đối ngân sách.