Tiền điện tử: Công cụ để loại bỏ thế độc quyền của Alipay, WeChat

NGUYỄN LONG• 27/04/2021 15:00

Các ngân hàng lớn của Trung Quốc đang âm thầm chạy đua quảng cáo tiền điện tử nhân dân tệ nhằm xóa bỏ thế độc quyền của Alipay và WeChat.

Các ngân hàng Trung Quốc tăng cường quảng bá e-CNY bằng hình thức tặng lì xì.

Tăng cường quảng bá

Theo Reuters, tại trung tâm thương mại Thượng Hải của Trung Quốc, sáu ngân hàng nhà nước lớn đang âm thầm quảng cáo đồng nhân dân tệ điện tử (e-CNY) trước lễ hội mua sắm ngày 5 tháng 5, thực hiện nhiệm vụ chính trị cung cấp cho người tiêu dùng phương thức thanh toán thay thế cho Alipay và WeChat Pay.

Các ngân hàng đang thuyết phục khách hàng bán lẻ và thương gia tải xuống ví kỹ thuật số để các giao dịch trong chương trình thí điểm có thể được thực hiện trực tiếp bằng đồng nhân dân tệ điện tử, bỏ qua hệ thống thanh toán phổ biến được đặt bởi gã khổng lồ công nghệ Ant Group, công ty con của Alibaba.

"Mọi người sẽ nhận ra rằng thanh toán bằng đồng nhân dân tệ điện tử tiện lợi đến mức tôi không phải dựa vào Alipay hoặc WeChat Pay nữa", một quan chức ngân hàng tham gia triển khai e-CNY cho thử nghiệm tại Thượng Hải cho biết.

Việc Trung Quốc phát triển một loại tiền điện tử do ngân hàng trung ương phát hành (CBDC), vượt xa các sáng kiến tương tự ở các nền kinh tế lớn khác và dường như nhằm mục đích làm suy giảm sự thống trị của Alipay của Ant Group và WeChat Pay của Tencent trong thanh toán trực tuyến.

Cùng với sự phát triển của e-CNY, chính quyền Bắc Kinh cũng đẩy mạnh chống hành vi độc quyền trong lĩnh vực internet. Ant Group của tỷ phú Jack Ma chính là “nạn nhân” đầu tiên của chính sách “nắn gân” các công ty công nghệ hàng đầu của Trung Quốc sau thời gian “thả lỏng” cho phát triển.

Bước kiểm soát này đi đầu là việc yêu cầu tập đoàn fintech của Jack Ma phải tái cơ cấu. Ant Group sẽ nộp đơn đăng ký trở thành công ty cổ phần tài chính được giám sát bởi ngân hàng trung ương Trung Quốc như một phần trong nỗ lực xoa dịu những lo ngại về quy định về cách nó thực hiện các hoạt động thanh toán trực tuyến của mình.

Trong khi đó, Tập đoàn Alibaba Group Holdings của Jack Ma gần đây đã bị phạt chống độc quyền kỷ lục 2,8 tỷ USD.

Ant Group trở thành công ty cổ phần tài chính do Ngân hàng Trung ương Trung Quốc giám sát

Tuy nhiên, trước công chúng, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) cho biết e-CNY sẽ không cạnh tranh với AliPay hoặc WeChat Pay và chỉ đóng vai trò là "dự phòng".

Nhưng ở tư nhân, các ngân hàng nhà nước tiếp thị tiền tệ fiat điện tử cho ngân hàng trung ương mô tả thẳng thừng ý định của Bắc Kinh nhằm cắt giảm sự thống trị của bộ đôi này.

Nắm quyền khai thác dữ liệu tiêu dùng

"Dữ liệu lớn là kho báu. Ai sở hữu dữ liệu sẽ phát đạt", một quan chức ngân hàng khác được giao nhiệm vụ quảng bá e-CNY cho biết.

Ông nói thêm: “WeChat Pay và Alipay sở hữu một đại dương dữ liệu”, do đó, việc triển khai e-CNY tạo điều kiện cho chiến dịch chống độc quyền của Trung Quốc và giúp chính phủ kiểm soát dữ liệu lớn.

PBOC và Tencent từ chối trả lời yêu cầu bình luận.

Ant từ chối bình luận về mối quan hệ giữa Alipay và e-CNY. MYbank được chống lưng cho biết họ là "một trong những bên tham gia nghiên cứu và phát triển e-CNY" và "sẽ dần dần tiến hành thử nghiệm theo thỏa thuận chung của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc."

E-CNY số hóa một phần tiền giấy và tiền xu, hoặc tiền tệ đang lưu hành của Trung Quốc (M0), và đã được đưa ra vào năm ngoái trong các chương trình thử nghiệm nhỏ ở bốn thành phố.

Theo hệ thống phân phối hai cấp, PBOC phát hành tiền điện tử cho các ngân hàng, các ngân hàng này sẽ chuyển tiền cho các cá nhân và công ty.

Sáu ngân hàng trong chương trình thí điểm e-CNY bao gồm các nhà băng cho vay lớn nhất của Trung Quốc như Ngân hàng Công thương Trung Quốc, Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc, Ngân hàng Trung Quốc và Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc.

HSBC viết trong một báo cáo gần đây: "Tính dễ sử dụng của e-CNY có thể sẽ tương đương với Alipay và WeChat Pay, trong khi chức năng bảo mật của nó sẽ cao hơn và tinh vi như Bitcoin" sinh sôi nảy nở ”bên trong Trung Quốc.

Trong số một loạt các động cơ có thể được HSBC trích dẫn đằng sau sự thúc đẩy này là mong muốn của ngân hàng trung ương để giành quyền kiểm soát các kênh thanh toán và dữ liệu tiêu dùng từ Alipay và WeChat Pay.

Ví điện tử, vẫn đang được thử nghiệm bản beta, có thể được đóng gói với hàng chục ứng dụng phổ biến bao gồm Meituan, JD.com, Didi và Bilibili, nhưng rõ ràng là không thể liên kết với WeChat hoặc Alipay. Điều đó có nghĩa là không có ngân hàng nào trong số các ngân hàng tham gia có thể chuyển e-CNY giữa ví điện tử của họ và hai nền tảng thanh toán đã được thiết lập.

"PBOC không muốn thấy tiền được chuyển qua hệ thống thanh toán của bên thứ ba", một chủ ngân hàng cho biết, với lý do cần phải "tách biệt thông tin".

Wilson Chow, Lãnh đạo TMT toàn cầu, PwC Trung Quốc cho biết: e-CNY sẽ số hóa "chặng đường cuối cùng" của thanh toán, cho phép các ngân hàng và thương nhân nắm bắt dữ liệu và hiểu rõ hơn về các mô hình chi tiêu.

Dữ liệu đó hiện đang bị chi phối bởi Alipay và WeChat Pay, những công ty kiểm soát 94% thị trường thanh toán trực tuyến của Trung Quốc.

Việc áp dụng hàng loạt e-CNY sẽ không xảy ra trong một sớm một chiều.

Chow dự đoán rằng e-CNY sẽ chiếm khoảng 10% thị trường thanh toán điện tử của Trung Quốc trong vài năm tới, cùng tồn tại với Alipay và WeChat Pay.

Để lôi kéo người dùng, các chủ ngân hàng cho biết PBOC có thể sẽ tặng lì xì tiền điện tử miễn phí hoặc giảm giá cho người dân Thượng Hải xung quanh lễ hội mua sắm sắp tới, một sự kiện nhằm thúc đẩy chi tiêu để thúc đẩy sự phục hồi kinh tế từ COVID-19.

Phó thống đốc PBOC, ông Li Bo, đã phát biểu trên một diễn đàn vào tuần trước rằng việc áp dụng trong nước trước khi thanh toán xuyên biên giới bằng e-CNY, điều mà nhiều nhà phân tích tin rằng sẽ củng cố vị thế toàn cầu của đồng nhân dân tệ khi Trung Quốc tìm cách phá vỡ sự thống trị của hệ thống thanh toán bằng đồng USD.

Li nói: “Ưu tiên số hóa đồng nhân dân tệ hiện nay là thúc đẩy việc sử dụng trong nước”.