Từ vụ truy thu thuế Coca-Cola: Đã đến lúc chống chuyển giá, né thuế triệt để (Bài 1)

LÊ MỸ• 05/02/2021 09:22

Coca-Cola là một trường hợp rất điển hình cho việc lỗ thường niên song vẫn tăng đầu tư tại Việt Nam – một nghịch lý kinh doanh cho thấy tồn tại nhiều vấn đề...

Và vấn đề lớn đầu tiên chính là việc kiểm soát việc các ông lớn chấp hành pháp luật thuế.

Hơn 20 năm đầu tư tại Việt Nam, doanh nghiệp này thường xuyên khai báo lỗ

Hơn 20 năm đầu tư tại Việt Nam, doanh nghiệp này triền miên khai báo lỗ

Về nguyên lý kinh doanh, bất kỳ doanh nghiệp nào khi mới đầu tư cũng sẽ xác định thời gian lỗ. Tuy nhiên, lỗ là trong kế hoạch và có thời gian khấu hao chi phí đầu tư nhất định để đến điểm cân bằng hòa vốn và tiến đến sinh lời. Doanh nghiệp không phải “động không đáy” để chỉ đổ tiền đầu tư, hút tiền, thua lỗ, không có triển vọng sinh lời nhưng vẫn tiếp tục quay vòng đổ vốn, tăng suất đầu tư và lại thua lỗ triền miên.

Nguyên lý này áp dụng với các doanh nghiệp đại tập đoàn xuyên quốc gia đang đầu tư tại Việt Nam, ở một số “ông lớn” dường như lại không hề đúng. Ví dụ như với CTy TNHH Nước giải khát Coca-Cola Việt Nam (gọi tắt là Coca-Cola Việt Nam)

Vào Việt Nam từ năm 1994, Công ty nước giải khát toàn cầu Coca-Cola là một trong những đại tập đoàn đa quốc gia đặt chân sớm đến vùng đất vừa được thiết lập Luật Doanh nghiệp lần đầu tiên và khi đó Việt Nam còn chưa thực sự mở cửa. Hơn 20 năm đầu tư tại Việt Nam, theo thông tin từ chính các câu chuyện về Coca-Cola VN mà doanh nghiệp này đăng tải trên trang web của mình, họ đã có nhiều đóng góp cho kinh tế, xã hội Việt Nam.

Về thuế, trong 5 năm từ 2013-2017, Coca-Cola VN có 3 năm đóng thuế với 385,8 tỷ đồng năm 2013 với các khoản thuế hải quan, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân. Năm 2014,2015 không phát sinh khoản thuế nào. 2016, họ đóng 168 tỷ đồng và 2017, đóng 93 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp.

Tuy nhiên theo thông tin chung từ phía cơ quan Thuế, tựu trung trong hơn 20 năm hoạt động, Coca -Coca VN thua lỗ triền miên từ 2012 trở về trước và chỉ có lãi từ 2013, nhưng do doanh nghiệp được chuyển lỗ trong vòng 5 năm nên gần như không thực sự đóng khoản thuế nào đáng giá cho Việt Nam trong khi tiếp tục không ngừng tăng đầu tư và mở thêm nhà máy, tăng công suất, phát triển thị trường.

Theo cơ quan Thuế, doanh nghiệp này khai lỗ nằm ở mục chi phí nguyên liệu với hương liệu nhập giá cao từ Công ty Tập đoàn mẹ

Hơn 20 năm là một khoảng thời gian quá dài cho sức chịu đựng doanh nghiệp nếu thực sự thua lỗ. Đặc biệt đừng quên, đến cuối năm 2012, số tiền lỗ lũy kế của Coca-Cola đã lên đến 3.768 tỉ đồng, vượt cả số tiền đầu tư ban đầu của tập đoàn là 2.950 tỉ đồng, tức là lỗ hoàn toàn ăn mất vốn. Sẽ không có lý do gì để doanh nghiệp tiếp tục cầm cự trên thị trường mà không tính đến phương án phá sản, thanh lý tài sản, rút lui…

Vì những lý do đó nên Coca-Cola VN đã và luôn nằm trong tầm ngắm của cơ quan Thuế, từng bị Cục Thuế TP.HCM xếp vào vị trí số 1 trong danh sách doanh nghiệp nghi vấn có dấu hiệu chuyển giá do liên tục kê khai lỗ trong nhiều năm.

Việc Tổng cục Thuế không công nhận nội dung khiếu nại của Coca-Cola Việt Nam, nêu rõ trong trường hợp không đồng ý với quyết định này Coca-Cola Việt Nam có quyền khiếu nại đến Bộ Tài chính hoặc khởi kiện ra tòa sau khi ban hành quyết định xử phạt hành chính về thuế qua thanh tra chấp hành pháp luật thuế đối với Công ty TNHH nước giải khát Coca-Cola Việt Nam (gọi tắt Coca-Cola Việt Nam) với tổng số tiền lên đến hơn 821 tỉ đồng, sau khi công ty này khiếu nại quyết định xử phạt được ban hành năm 2019, là một quyết định cứng rắn. Nhiều doanh nghiệp hi vọng đây sẽ là quyết định "mở màn" cho đợt chống chuyển giá, trốn thuế, né thuế của các "ông lớn" doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam. Qua đó, tạo môi trường kinh doanh công bằng, cạnh tranh lành mạnh cho doanh nghiệp. Đồng thời, thể hiện sự nghiêm minh và yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài được trọng thị chào đón đầu tư tại Việt Nam cũng bắt buộc phải chấp hành pháp luật.

Được biết, ở đầu năm 2020 sau quyết định xử phạt và trước khi có khiếu nại, Coca-Cola Việt Nam từng thông tin đây chỉ là sai sót nhỏ từ doanh nghiệp và họ sẽ hoàn thành đầy đủ các nghĩa vụ được yêu cầu.