Hành trình trượt dốc của Công ty khởi nghiệp phân tích gen di truyền

TÚ NGUYÊN• 12/02/2024 01:28

Công ty khởi nghiệp phân tích gen di truyền 23andMe của Anne Wojcicki đã giảm 98% so với mức đỉnh và Nasdaq đe dọa sẽ hủy niêm yết cổ phiếu này khi giá đã về dưới 1 USD.

23andMe là một trong những công ty khởi nghiệp phân tích gen di truyền hấp dẫn nhất thế giới với mức định giá định giá 6 tỷ USD. Hàng triệu người đã tìm đến dịch vụ của 23andMe để tìm hiểu về tổ tiên của họ.

>>Kỳ lân VNG chính thức rút hồ sơ IPO tại sàn chứng khoán Mỹ

Ra mắt công chúng vào năm 2021 và chỉ trong thời gian ngắn, vốn hóa công ty đã lên tới 6 tỷ USD. Forbes thậm chí đã vinh danh Anne Wojcicki, giám đốc điều hành của 23andMe là "tỷ phú tự thân mới nhất".

Năm ngoái, Anne Wojcicki, giám đốc điều hành của 23andMe đã buộc phải cắt giảm 1/4 số nhân viên, thông qua ba đợt sa thải và bán công ty con. Đến nay, công ty khởi nghiệp này chưa từng kiếm được lợi nhuận và vẫn đang đốt tiền nhanh đến mức có thể cạn kiệt vào năm 2025.

>>Vì đâu công ty khởi nghiệp công nghệ giáo dục giảm 95% định giá?

Hiện bà Wojcicki vẫn đang bám sát mục tiêu biến 23andMe từ một nhà cung cấp dữ liệu sức khỏe thành một công ty khởi nghiệp chăm sóc sức khỏe toàn diện chuyên phát triển thuốc, cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế và bán các báo cáo sức khỏe đăng ký.

Tuy nhiên, tham vọng này không hề dễ dàng và bà Wojcicki vẫn phải chứng minh công việc kinh doanh có thể tự duy trì. 23andMe đã huy động được khoảng 1,4 tỷ USD và chi khoảng 80% trong số đó, hiện bà đang huy vọng sẽ huy động được nguồn vốn mới.

Việc cổ phiếu của 23andMe giao dịch ở mức giá 74 xu, thì công ty khởi nghiệp này không thể huy động tiền thông qua việc bán cổ phiếu. Và các chương trình thuốc giai đoạn đầu của 23andMe quá tốn kém, đến nỗi Wojcicki phải tìm kiếm đối tác đầu tư cho một số chương trình nhưng cho đến nay vẫn không thành công và từ bỏ cổ phần ở những chương trình khác.

Với nguồn dữ liệu khổng lồ mẫu DNA được lưu trữ trong ngân hàng, 23andMe bắt đầu phát triển thuốc, phân chia chi phí và lợi nhuận tương lai trong một thỏa thuận với gã khổng lồ dược phẩm.

Không giống với hầu hết công nghệ sinh học nhỏ, nguồn vốn của công khởi nghiệp 23andMe chỉ tập trung nghiên cứu các phương pháp điều trị cho hàng chục loại bệnh. Lợi ích của điều này có thể rất lớn, nhưng đổi lại là chi phí cho bất kỳ loại thuốc nào cũng có thể tiêu tốn hàng trăm triệu USD và cần 10 năm để vượt qua các thử nghiệm lâm sàng.

Năm 2019, Wojcicki chuyển 23andMe đến một tòa nhà văn phòng mới ở Thung lũng Silicon với đủ không gian để tăng gấp đôi số nhân viên của mình. Kế hoạch của bà là cho thuê lại phần còn lại, mặc dù đại dịch đã khiến điều đó không thể thực hiện được. Các lớp cử tạ, yoga và thiền miễn phí được dạy trong phòng tập thể dục ở tầng một. Tại quán cà phê dành cho người sành ăn mới, 23andEat, các đầu bếp đã lên men bột bánh pizza tươi qua đêm và đổ phấn ong có nguồn gốc địa phương vào quầy bột yến mạch.

Vào năm 2021, công ty lên sàn trong thời kỳ bùng nổ SPAC, thời điểm mà hàng trăm công ty mạo hiểm đưa ra những dự đoán táo bạo đã bán cổ phiếu giá cao cho các nhà đầu tư. Công ty mua lại có mục đích đặc biệt hợp tác với 23andMe được hỗ trợ bởi Richard Branson, người mà Wojcicki đã gặp lần đầu hơn một thập kỷ trước, khi Branson mời cô và Brin đến một buổi họp mặt từ thiện.

>>Công ty khởi nghiệp công nghệ sinh học tạo cây đột biến gen thanh lọc không khí trong nhà

Bà Wojcicki được trả 33 triệu USD trong năm đó, cao hơn nhiều so với mức lương thông thường đối với CEO của các công ty đại chúng lớn, mặc dù không phải là chưa từng có đối với các nhà sáng lập công ty khởi nghiệp. Cổ phiếu của Wojcicki có đặc quyền giám sát, giúp bà có quyền kiểm soát công ty khởi nghiệp này một cách hiệu quả. Một năm trước khi IPO, Wojcicki đã nhận được 20 triệu USD cổ phiếu. Nhưng năm sau, bà chỉ nhận được mức lương cơ bản là 62.480 USD.

Ý tưởng đằng sau dữ liệu sức khỏe của 23andMe là có thể có những thông tin đáng lo ngại bị khóa bên trong mã di truyền của bạn mà tốt hơn hết bạn nên biết. Ví dụ: một tỷ lệ nhỏ khách hàng có biến thể di truyền hiếm gặp làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú và xét nghiệm của 23andMe là một phương pháp sàng lọc đáng tin cậy có thể giúp bác sĩ theo dõi để cứu sống.

Bruno Bowden, một nhà đầu tư công nghệ ở Thung lũng Silicon, từng đưa ra lời chứng thực ban đầu cho 23andMe nhưng giờ đây cảm thấy sản phẩm này không hữu ích lắm vì nó cho thấy anh ta ít có nguy cơ mắc bất kỳ căn bệnh hiếm gặp nào.

Vào tháng 11, 23andMe đã tung ra một sản phẩm đăng ký thậm chí còn tham vọng hơn. Điều này bao gồm xét nghiệm di truyền ở cấp độ lâm sàng, toàn diện hơn cũng như các xét nghiệm máu tiêu chuẩn và các cuộc hẹn với bác sĩ của 23andMe có giá 1.188 USD một năm, thanh toán trước mà không có bảo hiểm.

Roelof Botha, thành viên hội đồng quản trị 23andMe và đối tác tại Sequoia Capital, cho biết chiến lược chi tiêu lớn của công ty khởi nghiệp này chỉ có ý nghĩa khi tiền rẻ. Bây giờ thì không, “chúng tôi phải cắt giảm và tập trung vào một số lượng dự án nhỏ hơn”.

Ông cho biết Sequoia, công ty đã đầu tư 145 triệu USD vào 23andMe, vẫn nắm giữ toàn bộ cổ phần của mình. Ngày nay chúng chỉ trị giá 18 triệu USD.