NHNN nói gì về triển khai chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng?

LÊ MỸ• 22/02/2024 11:33

Theo Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà, chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng cần quyết liệt đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề án xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ...

>>>Yêu cầu NHNN tăng cường kiểm tra, giám sát tình hình tăng trưởng tín dụng

Đây là cơ sở để từ đó tạo ra các dự án nhà ở để các ngân hàng thương mại xem xét cho vay.

Cụ thể, tại Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” năm 2024 do Bộ Xây dựng chủ trì được tổ chức sáng ngày 22/2, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Thanh Hà cho biết về kết quả triển khai chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng, hiện có 28/63 UBND tỉnh gửi văn bản hoặc công bố trên cổng thông tin điện tử về danh mục dự án tham gia Chương trình với 68 dự án; tổng nhu cầu vay vốn là hơn 30.000 tỷ đồng.

Hội nghị

Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” năm 2024

Các NHTM đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền cam kết là khoảng 7.000 tỷ đồng, trong đó, có 07 dự án đã có nhu cầu giải ngân, số tiền cam kết cấp tín dụng cho 07 dự án này là 1.805 tỷ đồng, đã được giải ngân 531 tỷ đồng. Ngoài ra, các NHTM đã giải ngân cho người mua nhà tại 03 dự án với số tiền là 4,7 tỷ đồng.

Theo Phó Thống đốc NHNN, quá trình triển khai chương trình, NHNN nhận thấy một số khó khăn, vướng mắc như: Nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế. Theo ủy quyền của Bộ Xây dựng thì UBND các tỉnh, thành phố sẽ công bố danh mục nhà ở xã hội trên địa bàn của địa phương mình. Tuy nhiên, sau khi NHNN ban hành văn bản số 2308/NHNN-TD ngày 01/04/2023 và Bộ Xây dựng ban hành văn bản số 1551/BXD-QLN ngày 24/04/2023 hướng dẫn triển khai Chương trình thì đến nay mới có 28 tỉnh, thành phố công bố danh mục nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư. Trong đó các tỉnh tập trung công bố kể từ tháng 7 năm 2023 đến nay. Tổng cộng mới có 68 dự án được công bố thuộc danh mục vay vốn Chương trình này.

>>>Phó Thống đốc NHNN: Lãi suất cho vay đã về mức thấp ở mọi kỳ hạn

Bên cạnh đó, qua báo cáo của NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố thì có một số địa phương chưa công bố danh mục này mặc dù Sở Xây dựng đã có văn bản đề nghị. Ngoài ra, một số dự án thuộc danh mục được công bố nhưng chủ đầu tư không có nhu cầu vay vốn (do đã hoàn thành hoặc đã vay vốn từ các nguồn khác).

Các TCTD qua tiếp cận, thẩm định các dự án nhận thấy một số dự án còn gặp vướng mắc về mặt pháp lý, về giải phóng mặt bằng, về thủ tục tính tiền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất … Những vướng mắc về mặt pháp lý cũng là nguyên nhân dẫn tới các TCTD chưa có cơ sở để cấp tín dụng cho chủ đầu tư dự án", Phó Thống đốc cho biết.

Theo tổng hợp danh mục dự án đủ điều kiện tham gia Chương trình 120.000 tỷ đồng thì chỉ có 04 dự án (tại TP.HCM, Hà Nội và Nghệ An) trên 68 dự án là dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cho thấy số lượng các dự án này còn chiếm tỷ lệ rất thấp, Lãnh đạo NHNN nói.

Về phía người mua nhà, theo báo cáo của NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố, nhiều dự án đang thi công phần móng hoặc đang trong giai đoạn lựa chọn nhà thầu, chưa khởi công, đang giải phóng mặt bằng … vì vậy chưa đủ điều kiện mở bán sản phẩm. Bên cạnh đó, theo Luật Nhà ở (2014) quy định về điều kiện được mua nhà ở xã hội như điều kiện về cư trú và điều kiện về thu nhập thuộc diện không phải đóng thuế thu nhập cá nhân không còn phù hợp trong bối cảnh giá nhà đã tăng cao. Tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa 15, Quốc hội đã thông qua Luật Nhà ở sửa đổi trong đó một số điều kiện đã được chỉnh sửa tuy nhiên hiện chưa có hiệu lực thi hành.

Phó Thống đốc Phạm Thanh Hà

Hiện nay, người mua nhà tại một số dự án đã vay vốn tại NHCSXH theo quy định tại Nghị định 100/2015/NĐ-CP cho thấy các đối tượng này sẽ có xu hướng lựa chọn vay vốn tại NHCSXH với lãi suất cho vay ưu đãi hơn (chương trình có sự hỗ trợ từ nguồn ngân sách nhà nước).

"Khách hàng mua nhà ở tại các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, mua nhà tại dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ bị ảnh hưởng do tình hình kinh tế, sản xuất kinh doanh khó khăn như: bị cắt giảm nhân sự, giảm lương do không có đơn hàng… dẫn đến nguồn thu nhập của khách hàng sụt giảm. Do đó, khách hàng hiện nay ưu tiên cho việc duy trì nhu cầu cuộc sống, chưa xem xét việc mua nhà trong thời điểm này", Phó Thống đốc nêu.

Tại Hội nghị, Phó Thống đốc NHNN khẳng định chương trình 120.000 tỷ đồng được triển khai trong gần 10 năm nhằm thực hiện Đề án xây dựng ít nhất 01 triệu căn nhà ở xã hội. Vì vậy, để đẩy mạnh Chương trình 120.000 tỷ đồng, cần có sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị, các Bộ, ngành, địa phương quyết liệt đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề án xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ, từ đó tạo ra các dự án nhà ở để các ngân hàng thương mại xem xét cho vay.

Trên cơ sở đó, NHNN kiến nghị: Thứ nhất, đối với các Bộ ngành địa phương: (i) Bộ Xây dựng tổng hợp, thông báo danh mục những dự án đủ điều kiện thuận lợi cho các NHTM tra cứu, xem xét cho vay theo nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 33/NQ-CP (trên cơ sở danh mục do UBND tỉnh công bố) theo chỉ đạo tại Công văn số 681/VPCP-CN ngày 29/01/2024; (ii) Khẩn trương, tích cực triển khai các nhiệm vụ được giao tại Quyết định 338/QĐ-TTg; (iii) Các Bộ, ngành rà soát, sửa đổi hoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan, nhất là khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS (mới được thông qua)... để tháo gỡ vướng mắc về mặt pháp lý, trình tự, thủ tục trong đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, tăng nguồn cung phân khúc BĐS này cho thị trường, đáp ứng nhu cầu thực của người dân; xem xét, rà soát các quy định về Luật Thuế thu nhập cá nhân, tạo thuận lợi cho người mua nhà đáp ứng điều kiện về thu nhập để hưởng chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội; (iii) Có giải pháp hiệu quả thúc đẩy phát triển, thu hút đa dạng các nguồn vốn đầu tư vào thị trường BĐS thông qua thị trường chứng khoán, TPDN, FDI...

Thứ hai, đối với các địa phương: UBND các tỉnh, thành phố khẩn trương công bố danh mục các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư, trong đó, các dự án được công bố phải đảm bảo đúng theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Công văn số 1551/BXD-QLN cả về nội dung và hình thức công bố; đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Cuối cùng, về phía các chủ đầu tư dự án, theo NHNN, cần khẩn trương hoàn thiện các thủ tục pháp lý để triển khai dự án, trường hợp có khó khăn, vướng mắc thì cần kịp thời báo cáo, đề xuất cấp có thẩm quyền để tháo gỡ; Nâng cao năng lực tài chính, năng lực thi công để đảm bảo tiến độ triển khai dự án, phấn đấu đạt mục tiêu đề ra tại Đề án theo đúng tiến độ.

Chương trình 120.000 được triển khai theo chỉ đạo của Chính phủ. Cụ thể tại Nghị quyết 33/NQ-CP, Chính phủ đã giao NHNN chủ trì triển khai Chương trình khoảng 120.000 tỷ đồng để chỉ đạo các ngân hàng thương mại, trong đó chủ lực là 04 ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank,BIDV, Vietcombank, Vietinbank) cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ vay với lãi suất trong thời gian ưu đãi thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước trên thị trường.