Doanh nghiệp bất động sản "èo uột" phát hành trái phiếu

ĐAN THANH• 29/04/2024 03:00

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp bất động sản trong Quý I/2024 đã có một số chuyển biến tích cực, tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.

>>> Doanh nghiệp địa ốc “đau đầu” xoay tiền đáo hạn trái phiếu

Bộ Xây dựng dẫn số liệu báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy khối lượng phát hành trái phiếu Quý I/2024 giảm 36% so với cùng kỳ năm trước, đồng thời áp lực đáo hạn trái phiếu năm 2024 vẫn còn lớn. Lũy kế trong quý có 14 đợt phát hành riêng lẻ trị giá 13.060 tỷ đồng và 2 đợt phát hành ra công chúng trị giá 2.650 tỷ đồng.

Trái phiếu vẫn là nỗi 'ám ảnh' của doanh nghiệp bất động sản

Cần thiết cải thiện thủ tục phát hành trái phiếu ra công chúng

Theo dữ liệu báo cáo các tháng trong Quý I/2024 của Hiệp hội trái phiếu doanh nghiệp (VBMA) tổng hợp từ HNX và SSC, cụ thể:

Trong tháng 1: Có 2 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trị giá 1,650 tỷ đồng và 1 đợt phát hành ra công chúng trị giá 2.000 tỷ đồng trong tháng 1/2024 (So với các tháng 12/2023, giá trị phát hành đã sụt giảm đáng kể từ mức trung bình khoảng 43 nghìn tỷ đồng, tương đương giảm 91%); các doanh nghiệp đã mua lại 7.394 tỷ đồng, giảm 31,1% so với cùng kỳ năm 2023; có 7 doanh nghiệp công bố chậm trả gốc, lãi trong tháng với tổng giá trị khoảng 8.432 tỷ đồng (gồm lãi và dư nợ còn lại của trái phiếu) và 5 mã trái phiếu được gia hạn thời gian trả lãi, gốc.

Năm 2024, ước tính sẽ có khoảng 279.219 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn trong đó phần lớn là trái phiếu bất động sản với 115.663 tỷ đồng, tương đương 41.4%.

Trong tháng 2/2024: Có 3 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trị giá 1.165 tỷ đồng; giá trị phát hành trong tháng 2 vẫn ở mức rất thấp so với mặt bằng năm 2023; các doanh nghiệp đã mua lại 2.056 tỷ đồng trái phiếu trước hạn, giảm 68% so với cùng kỳ năm 2023; có 7 doanh nghiệp công bố chậm trả gốc, lãi trong tháng với tổng giá trị khoảng 6.213 tỷ đồng (gồm lãi và dư nợ còn lại của trái phiếu) và 24 mã trái phiếu được gia hạn thời gian trả lãi, gốc hoặc thời gian mua lại trái phiếu trước hạn.

Trong tháng 3/2024: Có 7 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trị giá 8.745 tỷ đồng; các doanh nghiệp đã mua lại 8.031 tỷ đồng trái phiếu trước hạn, giảm 72% so với cùng kỳ năm 2023; có 7 doanh nghiệp công bố chậm trả gốc, lãi trong tháng với tổng giá trị khoảng 4.851 tỷ đồng (gồm lãi và dư nợ còn lại của trái phiếu) và 27 mã trái phiếu được gia hạn thời gian trả lãi, gốc hoặc thời gian mua lại trái phiếu trước hạn.

thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 sẽ hồi phục nhờ sự dẫn dắt của 2 nhóm ngành ngân hàng và bất động sản

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 sẽ hồi phục nhờ sự dẫn dắt của 2 nhóm ngành ngân hàng và bất động sản

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thời gian qua đã chỉ đạo, điều hành các Bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ động, tích cực triển khai quyết liệt về việc tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng, hiệu quả, an toàn, lành mạnh, bền vững nhằm thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp, trong đó có lĩnh vực bất động sản. Theo đó, tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã dần từng bước đi vào ổn định và đã có những chuyển biến tích cực trong thời gian gần đây.

Các chuyên gia kỳ vọng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024 sẽ hồi phục nhờ sự dẫn dắt của 2 nhóm ngành ngân hàng và bất động sản. Riêng với trái phiếu bất động sản, tốc độ hồi phục sẽ phụ thuộc rất nhiều vào tốc độ cải thiện của hành lang pháp lý cũng như tiến độ cấp phép dự án của các địa phương.

Một yếu tố nữa hỗ trợ thị trường trái phiếu hồi phục là lãi suất. Theo TS. Lê Xuân Nghĩa - Chuyên gia kinh tế, lãi suất năm 2024 sẽ tiếp tục duy trì ở mặt bằng thấp, tạo sức hấp dẫn và hỗ trợ tốt cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp hồi phục trở lại. Dù vậy, do đối tượng tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp bị co hẹp (Nghị định 65/2022/NĐ-CP đã siết chặt điều kiện cá nhân tham gia mua bán trái phiếu doanh nghiệp), nên để thị trường này sôi động trở lại, yếu tố quan trọng nhất vẫn là cải thiện thủ tục phát hành trái phiếu ra công chúng và mở rộng cơ sở nhà đầu tư tổ chức.

"Muốn vậy, các quy định liên quan đến quỹ đầu tư chứng khoán, quỹ trái phiếu, quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm... cần được mở rộng hơn để thúc đẩy sức cầu trái phiếu doanh nghiệp. Nhà đầu tư cá nhân có thể tham gia đầu tư trái phiếu doanh nghiệp thông qua các quỹ quản lý chuyên nghiệp hoặc trái phiếu phát hành ra công chúng" - ông Nghĩa nhấn mạnh.