Trung Quốc tung loại xe điện mới, châu Âu lại lo ngại

TRƯỜNG ĐẶNG• 15/05/2024 03:30

Các nhà sản xuất ô tô và Ủy ban châu Âu (EC) đang ngày càng lo lắng về ô tô chạy bằng pin của Trung Quốc, nhưng có một mối đe dọa giao thông khác đang rình rập: xe buýt chạy điện trong thành phố.

Thị trường xe buýt điện ở châu Âu tiếp tục bị Trung Quốc thống trị

>>Sáng kiến mới của Đức nhằm cải thiện nguồn nhân lực

Theo số liệu thống kê sơ bộ, các công ty Trung Quốc chiếm tới 1/3 thị phần xe buýt điện ở châu Âu, qua đó đánh bật nhiều nhà sản xuất xe buýt của khu vực này. Thực trạng đó lại một lần nữa khiến EU phải quan ngại, sau các mặt hàng pin mặt trời hay xe điện cá nhân.

Vào tuần trước, các nhà lãnh đạo châu Âu được cho đã thảo luận nhiều vấn đề với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong khuôn khổ chuyến thăm của ông Tập tới Pháp, Serbia và Hungary. Một trong những điểm căng thẳng gay gắt trong chuyến thăm là cuộc điều tra của EU về việc liệu xe điện Trung Quốc có được trợ cấp của Nhà nước hay không.

Có tới 1/5 số xe điện được bán ở châu Âu năm ngoái đến từ Trung Quốc, và con số này được dự báo sẽ tăng lên 1/4 trong năm nay.

Cũng tương tự như những lo ngại trong phương tiện cá nhân chạy điện, các nhà sản xuất xe điện châu Âu lo ngại Trung Quốc có thể sử dụng quy mô của thị trường nội địa - nơi hầu hết xe buýt đều chạy bằng điện - và chi phí sản xuất thấp hơn để đè bẹp các đối thủ châu Âu.

Tuy nhiên cho tới hiện tại, Brussels vẫn đang bác bỏ những lời kêu gọi của ngành yêu cầu kiểm tra các nhà sản xuất xe buýt Trung Quốc vì những khoản trợ cấp không công bằng.

Thomas Fabian, Giám đốc phương tiện thương mại của tổ chức vận động hành lang xe hơi ACEA, cho biết: “Các mối đe dọa đối với khả năng cạnh tranh của ngành bao gồm cạnh tranh toàn cầu khốc liệt, với việc các nhà sản xuất xe buýt Trung Quốc đã giành được thị phần ở EU trong nhiều năm”.

Ngành công nghiệp này đang thay đổi nhanh chóng nhờ quyết định của EU cấm bán xe buýt phát thải CO2 vào năm 2035, với mục tiêu tạm thời giảm 90% lượng khí thải vào năm 2030. Điều đó đang thúc đẩy thị trường xe buýt không sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đặc biệt là xe điện.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết, xe buýt thành phố đang đi đầu trong điện khí hóa – không giống như xe khách đường dài, chúng chạy trên các tuyến cố định, khoảng cách di chuyển ngắn hơn và có thể dễ dàng sạc lại.

>>Châu Âu và "ván cược" ngành chip lần hai

Và đó là lĩnh vực mà các công ty Trung Quốc là kẻ thống lĩnh mạnh mẽ. Theo báo cáo của Chatrou CME Solutions, năm ngoái, 12 nhà sản xuất hàng đầu châu Âu đã bán được 5.107 xe buýt điện, trong đó có gần 1/3 là các công ty Trung Quốc, như Yutong, BYD và Zhongtong (liên doanh của BYD của Trung Quốc với Alexander Dennis của Anh).

BYD của Trung Quốc đạt được những thỏa thuận cung cấp quan trọng cho thị trường Châu Âu

Các hãng xe buýt điện của Trung Quốc đứng trước nguy cơ bị EC "để mắt"

Đáng nói, thị phần này đã giảm do sự gia tăng sản xuất xe buýt điện của hãng MAN (Đức) và Solaris (Ba Lan). Năm 2022, Trung Quốc thậm chí còn chiếm tới 41% thị trường này.

Nhà sản xuất xe hạng nặng Daimler Truck mô tả thị trường xe buýt là một “ngành công nghiệp rất cạnh tranh và nhạy cảm về giá”.

Không chỉ xe cá nhân, thương hiệu xe điện BYD của Trung Quốc ngày càng hiện diện nhiều hơn trong mảng xe buýt với các nhà máy ở Anh, Hà Lan và Hungary. Vào tháng 1, BYD đã giành được hợp đồng cung cấp 92 xe buýt trị giá 43 triệu euro cho công ty vận tải De Lijn thuộc sở hữu của chính phủ Phần Lan. Thỏa thuận này bao gồm một điều khoản bổ sung để cung cấp tổng cộng 500 xe buýt trong tương lai, trị giá 234 triệu euro cho BYD.

Những thỏa thuận nói trên của BYD đã phần nào khiến các nhà sản xuất xe điện ở châu Âu như Van Hool hay VDL Bus & Coach gặp khó khăn. Van Hool thậm chí mới tuyên bố phá sản vào tháng trước.

Đại diện VDL khẳng định BYD được chính phủ Trung Quốc trợ cấp rất nhiều. Người phát ngôn công ty, Miel Timmers cho biết: “Để tạo điều kiện cạnh tranh công bằng và khôi phục sân chơi không bình đẳng, chúng tôi đã ủng hộ hành động từ EU trong nhiều năm”.

Fabian của ACEA cho biết các nhà hoạch định chính sách có trách nhiệm đảm bảo các nhà sản xuất xe buýt có thể tiếp tục “cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng”.

Cho đến nay, EC vẫn chưa triển khai các cuộc thanh tra về cạnh tranh trong lĩnh vực xe buýt giống như cách họ làm với ô tô điện - một lĩnh vực kinh tế lớn hơn nhiều.

Trong tương lai, các công ty châu Âu đang hy vọng Brussels sẽ theo dõi chặt chẽ thị trường. “Thị trường EU có sẵn cho bất kỳ công ty nào tuân thủ các quy định của châu Âu. Chúng tôi tin rằng các cơ quan quản lý cạnh tranh châu Âu sẽ đảm bảo cạnh tranh cũng công bằng trong tương lai”, người phát ngôn của Volvo cho biết.