Kinh tế địa phương

“Chướng ngại” của Nghệ An trong giải ngân vốn đầu tư công

Hồng Quang • 02/10/2024 15:27

Khâu đền bù, giải phóng mặt bằng tiếp tục gây ảnh hưởng lớn đến tiến độ triển khai thực hiện các dự án đầu tư công của Nghệ An.

Trong khi hơn 3/4 chặng đường của năm 2024 đã qua đi, liệu rằng tỉnh này có kịp “về đích” hoàn thành mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công vạch ra trước đó?

Tốc độ tăng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của Nghệ An có xu hướng chậm lại.

Nhiều nơi “dậm chân tại chỗ”

Theo số liệu mới công bố, tính đến ngày 20/9, tổng kế hoạch đầu tư công năm 2024 của địa phương đã giải ngân 5.022 tỷ đồng, đạt 54,14%, trong đó, nguồn đầu tư công tập trung tỉnh quản lý giải ngân đạt 48,09%; kế hoạch vốn kéo dài giải ngân đạt 34,09%.

Ông Phạm Hồng Quang – Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nghệ An đánh giá, tốc độ tăng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trên địa bàn có xu hướng chậm lại. Trong đó, một số nguồn vốn giải ngân như: Ngân sách trung ương - vốn trong nước chỉ đạt 45,17%, chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đạt 36,87% và đặc biệt chương trình MTQG giảm nghèo bền vững mới chỉ 18,97%, vốn kéo dài đạt 34,09%.

Điểm đáng lưu ý, hiện trên địa bàn tỉnh vẫn còn 66 dự án thuộc nguồn đầu tư công tập trung giải ngân dưới mức bình quân, trong đó có 12 dự án chưa giải ngân; nguồn chương trình MTQG còn 114 dự án chưa giải ngân. Cùng với đó là 32 cơ quan, đơn vị giải ngân dưới mức bình quân chung của tỉnh, trong đó còn 1 đơn vị là Cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện Phúc Sơn ở huyện Anh Sơn chưa thực hiện giải ngân.

Đặc biệt, nhiều địa phương, đơn vị: Kỳ Sơn, Quế Phong, Tương Dương, Con Cuông, Quỳ Châu, Sở Giao thông vận tải, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An có số vốn còn lại lớn chưa giải ngân…

Chậm trễ trong việc bàn giao mặt bằng “sạch” cho nhà thầu đã gây ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế của toàn tỉnh.

Qua nhận định, các vướng mắc, khó khăn ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công của Nghệ An từ đầu năm đến nay vẫn là những tồn tại từ nhiều năm trước. Đó là, cơ chế chính sách, giải phóng mặt bằng, trong đó trọng tâm là xác định nguồn gốc đất và giá đất để đền bù thỏa đáng, đảm bảo quyền lợi cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

“Nan đề” giải phóng mặt bằng

Báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nghệ An trong phiên họp thường kỳ diễn ra vào cuối tháng 9 vừa qua cũng chỉ rõ, trong các nguyên nhân, công tác giải phóng mặt bằng tiếp tục là một trong những nguyên nhân chính khiến tốc độ tăng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công bị chậm lại. Một số đơn vị chủ đầu tư chưa tích cực triển khai thi công và thực hiện các thủ tục thanh toán như đã cam kết trước đó.

Điều này không chỉ ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế của tỉnh nhà, mà còn kéo theo nhiều hệ lụy khác liên quan đến đơn vị thi công, gây thiệt hại về kinh tế nặng nề.

Đơn cử như ý kiến đến từ một doanh nghiệp trong ngành xây dựng chia sẻ: Mặc dù đơn vị đã hoàn thành việc thi công đến 95% khối lượng dự án, vậy nhưng địa phương vẫn chưa bàn giao được những mặt bằng cuối cùng. Điều này kéo theo nhân công, máy móc của công ty phải nằm “đắp chiếu” cả tháng trời, khiến chúng tôi tiêu tốn rất nhiều kinh phí. Đáng nói, nếu dự án không hoàn thành tiến độ theo đúng cam kết thì trách nhiệm lại đè nặng lên vai nhà thầu!.

Để giảm tải áp lực cho nhà thầu, nhiều ý kiến đề xuất rằng, các cơ quan có thẩm quyền nên tách giai đoạn đền bù, giải phóng mặt bằng thành một dự án riêng và giai đoạn đầu tư, thi công thành một dự án riêng, giúp việc triển khai các dự án nhanh hơn.

Chỉ đạo về vấn đề này trong khuôn khổ nội dung phiên họp thường kỳ mới đây, ông Nguyễn Đức Trung – Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã yêu cầu các sở, ban ngành, địa phương, chủ đầu tư dự án cần tập trung đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về đấu thầu, giải phóng mặt bằng, phòng chống tiêu cực, thất thoát, lãng phí.

“Đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ động rà soát, điều chuyển kế hoạch vốn từ các dự án chưa giải ngân hoặc giải ngân chậm sang dự án có tiến độ giải ngân tốt; Xây dựng kế hoạch đầu tư công năm 2025 đảm bảo chất lượng và hiệu quả, đúng tiến độ” – Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh.

Hồng Quang