“Bức tranh” ô tô thời “Trump 2.0”

Theo truyền thống, ngành công nghiệp ô tô gắn chặt với chính sách khí hậu và sản xuất trong nước. Đây cũng là trọng tâm trong các chính sách mới của tân tổng thống Mỹ.

Dưới thời chính quyền Biden sắp mãn nhiệm, có một lập trường nghiêm ngặt đối với ngành ô tô của Trung Quốc. Tổng thống Hoa Kỳ ông Joe Biden đã tăng thuế đối với xe điện Trung Quốc từ 25% lên 100% và áp đặt nhiều hạn chế khác nhau đối với xe xuất khẩu từ Trung Quốc vào Hoa Kỳ. Các hạn chế về chất bán dẫn của ông cũng gây ra làn sóng lan tỏa trong ngành xe điện thông minh của Trung Quốc.

Đối với ông Trump, từ lâu ông đã ủng hộ việc thúc đẩy sản xuất của Hoa Kỳ. Kể từ nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2017, ông đã ủng hộ các chính sách nhằm phục hồi sản xuất trong nước, coi đây là trọng tâm trong chương trình nghị sự kinh tế của mình.

Thuế quan hạn chế Mê hi cô

Các biện pháp bảo hộ đối với ngành công nghiệp ô tô Hoa Kỳ đã lan rộng đến tận nước láng giềng Mê hi cô. Ông Trump gần đây đã công bố kế hoạch áp thuế 25% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Mê hi cô, có khả năng tăng lên 50%, 75% hoặc thậm chí 100% nếu Chính phủ Mê hi cô không giảm hiệu quả tình trạng nhập cư bất hợp pháp.

Đối với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, Mê hi cô đã trở thành tuyến đường quan trọng đến Bắc Mỹ.

Bán hàng trực tiếp cho Hoa Kỳ phải đối mặt với mức thuế cao tới 100%, khiến Mê hi cô trở thành một giải pháp chiến lược. Nhà sản xuất xe điện hàng đầu Trung Quốc BYD đang cân nhắc thành lập một nhà máy mới tại Jalisco (Mê hi cô), với mục tiêu hằng năm là 150.000 xe. Một nhà sản xuất ô tô lớn khác của Trung Quốc, Chery cũng đang để mắt đến Mê hi cô để xây dựng một cơ sở có thể sản xuất 400.000 xe mỗi năm, cung cấp cho cả Mê hi cô và các thị trường Bắc Mỹ khác.

Theo dữ liệu của Chính phủ Mê hi cô, Trung Quốc đã xuất khẩu 415.000 xe sang Mê hi cô vào năm 2023. Trong đó, 132.000 xe phân phối trong nước Mê hi cô, phần còn lại 283.000 xe được chuyển đến các thị trường Bắc Mỹ khác thông qua Mê hi cô.

Tuy nhiên, với mức thuế quan tăng cao của ông Trump, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc có thể phải đối mặt với nhiều rào cản hơn nữa. Doanh số bán hàng giảm hoặc chậm lại có thể ảnh hưởng đến kế hoạch thành lập các trung tâm sản xuất tại Mê hi cô.

Thêm nữa, ông Trump đã công bố kế hoạch áp thuế 200% đối với xe điện Trung Quốc sản xuất tại Mê hi cô, ngay cả khi các nhà máy này vẫn chưa được xây dựng. Điều này có thể làm nản lòng các khoản đầu tư lớn vào Mê hi cô.

Các nguồn tin trong ngành cho biết năm ngoái, một số công ty Trung Quốc đã đẩy mạnh việc mở nhà máy tại Mê hi cô trong vòng sáu tháng. Tuy nhiên hiện nay, ngay cả cơ sở mà Tesla dự kiến ​​xây dựng cũng đang bị trì hoãn do sự hỗ trợ của chính quyền địa phương giảm sút.

Bất chấp những áp lực này, các giám đốc điều hành có mối quan hệ sâu sắc với Bắc Mỹ đã nói rằng: nếu mục đích của ông Trump thực sự là thúc đẩy sản xuất tại Hoa Kỳ thì việc xây dựng các nhà máy và tạo việc làm tại địa phương có thể phù hợp với các mục tiêu đó.

Thị trường thay đổi

Sau cuộc bầu cử, các nhà sản xuất ô tô châu Âu và Nhật Bản đang chuẩn bị ứng phó với những tác động sắp tới.

Hiện nay, 8% số xe do Mercedes-Benz và BMW bán ra tại Hoa Kỳ sản xuất ở châu Âu. Đặc biệt, Porsche phụ thuộc hoàn toàn vào các nhà máy ở châu Âu.

Tuần trước, Morgan Stanley đã công bố một báo cáo cho rằng chính quyền Cộng hòa có thể tăng thuế quan đối với hàng xuất khẩu của châu Âu, trong đó các nhà sản xuất ô tô Đức có thể phải chịu hậu quả nặng nề nhất.

Trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã bày tỏ mong muốn thu hút các nhà sản xuất nước ngoài đặt nhà máy tại Hoa Kỳ. “Tôi muốn các công ty ô tô Đức trở thành các công ty ô tô Mỹ”, ông nói, ủng hộ họ xây dựng nhà máy tại Hoa Kỳ.

Báo cáo của Morgan Stanley cho rằng việc thành lập các nhà máy tại Hoa Kỳ để tránh thuế quan sẽ là thách thức đối với các nhà sản xuất ô tô châu Âu. Ngay cả khi thuế suất giảm từ 21% xuống 15%, việc thành lập sản xuất tại địa phương cho xe hạng sang sẽ không đơn giản và cũng không làm tăng khả năng cạnh tranh về giá của họ trên thị trường Hoa Kỳ.

Những thay đổi về thuế quan của Hoa Kỳ và châu Âu, cùng với lập trường ôn hòa của ông Trump về xe điện, sẽ khiến các nhà sản xuất ô tô châu Âu ngày càng khó phát triển tại Hoa Kỳ. Các nhà sản xuất ô tô như Mercedes-Benz, BMW và Porsche có thể chuyển sang Trung Quốc sau nỗ lực đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang xe điện.

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản phải đối mặt với những thách thức thậm chí còn lớn hơn.

Trong bối cảnh thị trường ô tô Trung Quốc đang phát triển nhanh chóng, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản vẫn duy trì doanh số và lợi nhuận mạnh mẽ. Thành tích này phần lớn là nhờ đồng yên mất giá và thị phần đáng kể của Nhật Bản tại Hoa Kỳ là 35,5%, chỉ đứng sau các thương hiệu Mỹ với 43,5%.

Ông Trump đã công khai chỉ trích việc phá giá đồng yên, gọi đây là một “thảm họa” đối với khả năng cạnh tranh xuất khẩu của Hoa Kỳ.

Nếu ông Trump gây sức ép buộc Nhật Bản tăng giá đồng yên, lợi thế của các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tại Hoa Kỳ có thể suy yếu. Từ đó, họ bắt buộc phải xem xét lại chiến lược cho cả thị trường Trung Quốc và Hoa Kỳ để duy trì ngành công nghiệp ô tô của Nhật Bản.

Tất cả những yếu tố trên có thể sẽ thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản và Đức phân bổ nhiều nguồn lực hơn cho Trung Quốc.

Cũng cần lưu ý rằng, cạnh tranh tại xứ Trung không phải điều dễ dàng. Các thương hiệu Trung Quốc đã có những bước đột phá đáng kể, đặc biệt là trong phân khúc giá rẻ. Trong năm qua, mẫu xe Seagull của BYD đã bán chạy hơn mẫu xe Sylphy của Dongfeng Nissan. Trong phân khúc SUV, mẫu xe Yuan Plus và Song Plus của BYD cũng đã vượt qua các đối thủ cạnh tranh.

Ở phân khúc cao cấp, những loại xe như Li L9 và Aito M9, có giá trên 400.000 Nhân dân tệ (56.000 USD), đã cho thấy mức tăng trưởng doanh số ổn định.

Đối với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản và Đức, để duy trì khả năng cạnh tranh và bảo vệ chiến lược chuyển đổi của mình, việc đầu tư nhiều hơn vào Trung Quốc có thể rất quan trọng. Bởi vì, thị trường ô tô Trung Quốc hiện nay cũng là một cuộc chiến khốc liệt không kém.

Quân Bảo