Toàn cảnh dự án nghìn tỷ đồng chậm tiến độ, gây lãng phí
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng chậm tiến độ không chỉ gây lãng phí nguồn lực đầu tư mà còn "kìm hãm" sự phát triển kinh tế của địa phương...
Dự án được khởi công từ năm 2010, với số vốn ban đầu là 3.744 tỷ đồng, trích từ nguồn ngân sách Nhà nước. Theo thiết kế, lòng hồ rộng 25 km2, chủ yếu nằm tại các huyện Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn thuộc tỉnh Nghệ An và một phần thuộc huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa, sức chứa dự kiến là 225 triệu m3 nước.
Khi đưa vào hoạt động, dự án sẽ cấp nước tưới cho gần 19.000 ha cây trồng ven sông Hiếu, cấp nước cho sản xuất công nghiệp và dân sinh, bổ sung nước về mùa kiệt cho sông Cả, cắt giảm lũ cho hạ du sông Hiếu, đồng thời kết hợp phát điện với công suất 45 MW.
Đến năm 2017, sau khi dự án được triển khai lại, quy định pháp luật về lâm nghiệp có nhiều thay đổi, quy định định mức kinh tế kỹ thuật về xây dựng, giải phóng mặt bằng có sự điều chỉnh nên chi phí thực hiện dự án tăng lên.
Trung tuần tháng 11 vừa qua, có mặt tại dự án nghìn tỷ đồng này, PV ghi nhận hiện công trình vẫn chưa đi vào hoạt động. Bên trong dự án đã hoàn thiện một số hạng mục như đập chính, nhà điều hành.
Tuy nhiên, một số hạng mục khác do chưa sử dụng nên đã có dấu hiệu xuống cấp. Đáng chú ý, dọc tuyến kênh tiêu Châu Bình – một hạng mục trong dự án hồ chứa nước Bản Mồng có số vốn đầu tư lên đến 750 tỷ đồng thì cỏ cây mọc um tùm, một số đoạn bị sạt lở, hư hỏng.
Theo người dân xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu, việc dự án chậm tiến độ, trì trệ nhiều năm đã gây ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất, phát triển kinh tế của họ. Trước đó, chính quyền huyện Quỳ Châu cũng đã cho xây dựng 2 khu tái định cư tại xã Châu Bình để di dời các hộ dân bị ảnh hưởng ngập lụt nếu như dự án Hồ chứa nước Bản Mồng đi vào hoạt động. Vậy nhưng, sau nhiều năm xây dựng, 2 khu tái định cư này vẫn đang bị “bỏ hoang”.
Ngày 23/10, ông Nguyễn Hoàng Hiệp - Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, Trưởng ban chỉ đạo thực hiện dự án Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1 đã chủ trì cuộc họp thực hiện dự án. Theo kết quả đánh giá tiến độ thực hiện Bộ NN&PTNT nhận được, hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An còn một số công việc chậm tiến độ so với kế hoạch Ban 4 chỉ đạo thực hiện dự án đề ra.
Trong đó, công tác điều chỉnh dự án được yêu cầu hoàn thiện trước 30/10, vậy nhưng đến nay Sở NN&PTNT Nghệ An mới có tờ trình của UBND tỉnh, thiếu nội dung điều chỉnh thiết kế kênh Châu Bình. Không những vậy, việc triển khai công tác cắm tim mốc bổ sung và đo giải viền lòng hồ cao trình đã bị chậm khoảng 1 tháng. UBND tỉnh cũng chưa có văn bản về việc chặn dòng, chưa bổ sung chỉ tiêu đất thủy lợi để thực hiện giai đoạn 2 của dự án…
Đáng chú ý, tiến độ giải ngân vốn tại Nghệ An hiện tại vẫn ở mức 0/100 tỷ đồng, điều này cho thấy công việc chưa được triển khai nhiều tại thực địa. Do vậy, để dự án hoàn thành đúng tiến trình, phát huy hiệu quả đầu tư, Bộ NN&PTNT đã có văn bản chỉ đạo yêu cầu các đơn vị tập trung cao độ để hoàn thành các bước công việc theo chức năng nhiệm vụ của mình.
Trong đó, Bộ này yêu cầu Ban 4 khẩn trương hoàn thành các thủ tục có liên quan, trình Bộ và báo cáo Hội đồng nghiệm thu nhà nước về chặn dòng; chủ trì tổ chức cùng các đơn vị thi công, các đơn vị có liên quan thực hiện thi công chặn dòng từ đầu tháng 11; triển khai thực hiện tất cả các công việc còn lại đảm bảo hoàn thành toàn bộ công trình trước 31/12/2025.
Đối với địa bàn các tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Bộ NN&PTNT yêu cầu đẩy nhanh thực hiện công tác bồi hoàn giải phóng mặt bằng, tái định cư, đồng thời, đảm bảo an toàn vùng lòng hồ để hoàn thiện thủ tục chặn dòng công trình đầu mối ngày 1/11. Sở NN&PTNT các tỉnh theo dõi rà soát tiến độ, đánh giá rõ việc thực hiện thời gian qua so với kế hoạch đã lập, xác định nguyên nhân, lý do chậm và giải pháp khắc phục…
Trong một diễn biến khác, vào cuối tháng 10/2024 vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cũng đã làm rõ sai phạm trong quá trình đầu tư, thực hiện dự án Hồ chứa nước Bản Mồng. Công trình bị chậm tiến độ, phải điều chỉnh tổng mức đầu tư nhiều lần, gây lãng phí lớn cho ngân sách Nhà nước.
