DIỄN ĐÀN KCN TRỤC CAO TỐC PHÍA ĐÔNG: Tiềm năng tăng trưởng kinh tế vượt trội
Tốc độ tăng trưởng kinh tế 4 tỉnh trục cao tốc phía Đông vượt trội trong cả nước nhờ nỗ lực cải cách hành chính và môi trường kinh doanh.
Đây là một trong những nhận định được ông Phan Tuấn Ngọc - chuyên gia kinh tế Đại học Fulbright Việt Nam nhấn mạnh trong “Báo cáo kinh tế tiểu vùng trục cao tốc phía Đông năm 2024”. Báo cáo được trình bày Diễn đàn Khu công nghiệp trục cao tốc phía đông năm 2024 với chủ đề “Liên kết, thúc đẩy chuỗi cung ứng sản xuất thông minh” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp với Ban Pháp chế (VCCI), Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh tổ chức ngày 12/12.
Dấu ấn tăng trưởng
Theo chuyên gia kinh tế Đại học Fulbright Việt Nam, những năm qua, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động song với thế mạnh, 4 tỉnh tiểu vùng trục cao tốc phía Đông (VEHEC) duy trì tăng trưởng ấn tượng, cao hơn mức trung bình cả nước. Đặc biệt là Hải Phòng và Quảng Ninh đạt tăng trưởng ở mức cao từ 11%-12%.
Trong cả nước, tốc độ cải thiện năng suất lao động của khu vực VEHEC cũng được duy trì ở mức cao (trên 10%) trong suốt giai đoạn 2019-2022, thậm chí mức tăng này còn được duy trì qua cả giai đoạn đầy khó khăn của đại dịch COVID -19. Mức tăng cao này một phần nhờ vào lực lượng lao động đã qua đào tạo ở khu vực VEHEC cao hơn so với trung bình cả nước.
Trong bảng xếp hạng PCI, 4 địa phương VEHEC đều nằm trong số 30 tỉnh, thành có điểm PCI cao nhất năm 2023. Trong đó, tỉnh Quảng Ninh dẫn đầu PCI trong 4 năm liên tiếp (2020-2023) khẳng định vị thế là địa phương có môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh tốt nhất cả nước. Còn Hải Phòng luôn nằm trong top 3 tỉnh, thành phố dẫn đầu PCI (2021-2023) góp phần củng cố vai trò trung tâm công nghiệp và logistics hàng đầu khu vực.
Có được kết quả này, theo nhóm nghiên cứu, các địa phương VEHEC đã đạt nhiều thành tựu trong cải cách thủ tục hành chính. Cụ thể, tính thân thiện và đơn giản hóa thủ tục được tăng cường giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và công sức; hiện đại hóa thủ tục hành chính trực tuyến giúp doanh nghiệp tiết giảm chi phí, tháo gỡ khó khăn. Theo ông Phan Tuấn Ngọc, những tiến bộ toàn diện trong đơn giản hóa và minh bạch thủ tục hành chính, thúc đẩy hiệu quả và giảm gánh nặng hành chính cho doanh nghiệp.
.jpg)
Những nỗ lực cải thiện năng suất lao động và môi trường kinh doanh thông qua cải cách hành chính và giảm chi phí không chính thức, các tỉnh thành khu vực VEHEC đã thành công trong thu hút đầu tư, nhất là thu hút đầu tư nước ngoài với những dự án quy mô lớn từ các tập đoàn quốc tế. Đồng thời, sự đồng đều trong môi trường kinh doanh này tạo điều kiện thuận lợi cho các kết nối sâu hơn trong tương lai.
Trong những năm gần đây, trước xu thế tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, 4 địa phương khu vực VEHEC đã có nhiều chuyển động mạnh mẽ và đều nằm trong số 30 địa phương có điểm PGI cao nhất trong năm 2023.
Nhiều dư địa cho tăng trưởng
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, qua khảo sát PCI 2023 với 710 doanh nghiệp từ 4 thành viên VEHEC, nhóm nghiên cứu nhận thấy, hơn một nửa doanh nghiệp gặp khó khăn trong vay vốn ngân hàng, vượt qua cả thách thức tìm kiếm khách hàng. Ngoài ra, doanh nghiệp gặp thách thức do biến động thị trường và hậu quả COVID-19; các thay đổi đột ngột về chính sách và quy định gây khó khăn cho doanh nghiệp; thủ tục hành chính cũng là một thách thức đáng kể.
Cùng với những thách thức hiện hữu trên là các thách thức về chuyển đổi xanh - xu hướng mới trên toàn cầu và tại Việt Nam. Theo nhóm nghiên cứu, các địa phương đang đối mặt với thách thức lớn về tài chính và chuyên môn trong lĩnh vực quản trị môi trường; các thị trường quốc tế ngày càng đưa ra tiêu chuẩn môi trường cao. Trong khi đó, chính quyền địa phương dù rất nỗ lực nhưng còn gặp khó khăn trong việc điều chỉnh động lực doanh nghiệp và xây dựng các chính sách phù hợp. Việc thúc đẩy sản xuất bền vững cần sự hỗ trợ mạnh mẽ từ trung ương, không chỉ về quy định mà còn trong việc phối hợp các nguồn lực và thông tin.
.jpg)
Để phát huy tiềm năng tăng trưởng trong tương lai, ông Phan Tuấn Ngọc đề xuất 3 nội dung với các tỉnh khu vực VEHEC.
Thứ nhất, cải thiện năng lực địa phương. Chính quyền địa phương cần tiếp cận cải thiện chỉ số PGI như với PCI; nghiên cứu kỹ các chỉ số PGI, trao đổi với các tỉnh dẫn đầu và nhóm nghiên cứu PGI; các định các chỉ số thành phần cần cải thiện và xây dựng kế hoạch hành động chi tiết.
Thứ hai, tận dụng hỗ trợ từ trung ương và quốc tế. Chính phủ và các tổ chức quốc tế cần cung cấp tài chính và kỹ thuật giúp địa phương khắc phục hạn chế về nguồn lực và năng lực và thực hiện chuyển đổi xanh hiệu quả hơn.
Thứ ba, thúc đẩy vai trò của thị trường. Người tiêu dùng cần được tuyên truyền để nâng cao nhận thức về sản phẩm thân thiện môi trường, từ đó tạo động lực thị trường mạnh mẽ cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh; khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi xanh bằng cách tạo điều kiện tiếp cận thị trường có tiêu chuẩn môi trường cao hơn.