Sầu riêng Việt xuất sang Trung Quốc đã “thoát khó”?

Theo báo cáo của Ban Quản lý khu kinh tế cửa khẩu Lạng Sơn, sau kỳ nghỉ tết Nguyên đán, tình hình xuất nhập khẩu tại các cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị và cửa khẩu Tân Thanh diễn ra bình thường, nhiều xe hàng qua lại biên giới Việt - Trung sôi động, thuận lợi.

Cụ thể, ngày 3/2/2025, tổng số phương tiện vận chuyển hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thông quan là 298 xe, trong đó hàng xuất khẩu là 87 xe (trong đó có 85 xe hoa quả, 2 xe mặt hàng khác); hàng nhập khẩu là 211 xe.

Đặc biệt, mặt hàng sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc diễn ra bình thường. Tại cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị trong 3 ngày từ 1 đến 3/2 tổng số có 12 xe container chở sầu riêng đã làm thủ tục thông quan. Cửa khẩu Tân Thanh từ 1 đến 2/2 có 12 xe chở quả sầu riêng đã xuất khẩu qua biên giới với số lượng hàng trăm tấn quả sang Trung Quốc.

Trả lời báo chí, ông Hoàng Khánh Duy - phó trưởng Ban quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn (tỉnh Lạng Sơn) xác nhận việc xuất khẩu nông sản, hoa quả tươi sang Trung Quốc, trong đó có sầu riêng đã diễn ra suôn sẻ. Hiện các phòng kiểm nghiệm sầu riêng được Trung Quốc công nhận nằm tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP HCM, Cần Thơ, Cà Mau đã hoạt động.

Bên cạnh đó, ông Duy cũng cho biết thêm, đơn vị liên tục trao đổi, hội đàm, đề nghị cơ quan chức năng phía Trung Quốc tạo điều kiện thông quan hàng hóa. Cơ quan chức năng Việt Nam chủ động có phương án, kế hoạch phân chia "luồng xanh", điều tiết xe hàng từ sớm, tránh ùn ứ kéo dài…

Về việc một số doanh nghiệp phản ánh khó thông quan sầu riêng vừa qua, ông khẳng định tất cả hàng hóa xuất khẩu phải đáp ứng yêu cầu của phía nước nhập khẩu, ví dụ đảm bảo tiêu chuẩn kiểm nghiệm về cadimi, vàng O…

"Tỉnh Lạng Sơn luôn tạo điều kiện tốt nhất cho các doanh nghiệp đủ điều kiện về thủ tục, tiêu chuẩn, nhưng doanh nghiệp phải đảm bảo quy định, tiêu chuẩn khi xuất khẩu hàng hóa, trái cây sang nước bạn", ông Hoàng Khánh Duy chia sẻ.

Trước đó, như Diễn đàn Doanh nghiệp đã thông tin, các doanh nghiệp phản ánh từ đầu năm 2025, hàng loạt lô hàng sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc gặp khó vì phía nước bạn yêu cầu phải có giấy chứng nhận kiểm định chất vàng O. Đáng chú ý, tính từ ngày 16/1/2025 đến giáp Tết nguyên đán, hầu như không có xe chở mặt hàng sầu riêng quả tươi xuất khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn. Thời điểm này, các cơ quan quản lý chưa có hướng dẫn cụ thể, rõ ràng khiến các doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng “lúng túng”.

Trao đổi xung quanh nội dung này, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cũng cho biết, tính đến ngày 26/1, Việt Nam chỉ có 9 trung tâm, phòng kiểm nghiệm vàng O trong sầu riêng được Trung Quốc công nhận, đặt tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Cà Mau và TP HCM. Theo nhận định của ông Nguyên, kim ngạch xuất khẩu sầu riêng có nguy cơ sụt giảm 20% so với cùng kỳ năm ngoái khi Trung Quốc thực hiện kiểm tra nghiêm ngặt.

Trong bối cảnh này, ông Nguyên khuyến nghị các doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng cần phải kiểm tra kỹ hàng hóa trước khi xuất sang Trung Quốc. Đồng thời, lô hàng phải có giấy chứng nhận nghiêm ngặt của trung tâm, phòng kiểm nghiệm chất vàng O trong sầu riêng.

Cũng theo ông Nguyên, ngoài Trung Quốc, các thị trường khác cũng đã nâng cao tiêu chuẩn đối với trái cây nhập khẩu. Điển hình như Mỹ đã cấm 7 hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật và yêu cầu mã số vùng trồng, mã số đóng gói do Bộ Nông nghiệp Mỹ cấp. Còn các nước châu Âu cũng tăng tỷ lệ kiểm tra thuốc bảo vệ thực vật trên nhiều loại trái cây từ 10% lên 20%.

Gia Linh