Quốc hội bàn về phân cấp, phân quyền: Tránh tình trạng “giao nhưng vẫn ôm”
"Cần cải tiến thủ tục hành chính cho thông suốt. Nói thực sự giao nhưng ở trên vẫn còn ôm. Giao nhưng muốn làm cái gì vẫn phải thông qua ở trên...".
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chỉ đạo tại phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức khi thảo luận về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi).
Một trong những nội dung trọng tâm được đặt ra tại phiên họp này là vấn đề phân cấp, phân quyền để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh rằng luật hiện hành chưa thể hiện rõ ràng cơ chế vận hành về phân cấp, ủy quyền và phân quyền. Bà đề nghị dự thảo luật cần làm rõ hơn những nội dung này nhằm đảm bảo tính khả thi và thuận lợi trong thực thi.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết việc sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ nhằm phân cấp, phân quyền mạnh hơn, giúp Chính phủ chủ động giải quyết các vấn đề. Theo đó, quá trình sửa luật cần đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ giữa Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Nhắc lại quan điểm của Tổng Bí thư Tô Lâm: "Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh rằng vai trò của Trung ương là kiến tạo, Quốc hội giám sát, còn Chính phủ chịu trách nhiệm điều hành.
Ông cũng thông tin rằng sắp tới, Quốc hội sẽ không quản lý danh mục đầu tư hay danh mục tài chính chi tiết mà sẽ giao quyền phân bổ cho Chính phủ. Đồng thời, Chính phủ cũng sẽ trao quyền lại cho các Bộ, ngành và địa phương. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng nếu không có cơ chế minh bạch, có thể xảy ra tình trạng chạy chọt, sai phạm.
Một trong những vấn đề được Chủ tịch Quốc hội lưu ý là thực trạng "giao nhưng vẫn ôm". Ông cho rằng cần cải tiến thủ tục hành chính để đảm bảo sự thông suốt, tránh tình trạng cấp trên vẫn can thiệp quá sâu vào quyết định của cấp dưới.
Lấy ví dụ thực tế, ông chỉ ra rằng cùng một hệ thống luật, nghị định, nhưng có địa phương vẫn vận hành hiệu quả mà không cần xin ý kiến Trung ương, trong khi một số nơi khác lại đổ lỗi cho quy định chưa rõ ràng. Vì vậy, việc sửa luật lần này cần làm rõ trách nhiệm và điều kiện thực thi của từng cấp chính quyền.
Một điểm đáng chú ý là trong thời gian tới, chính quyền cấp xã sẽ đảm nhiệm nhiều chức năng hơn khi nhiều đơn vị cấp huyện bị cắt giảm. "Thanh tra cấp huyện không còn, công an cấp huyện không còn, tới đây còn nhiều đơn vị nữa. Do đó, cần đặc biệt lưu ý khi phân quyền cho cấp xã, đảm bảo đủ nguồn lực để thực hiện hiệu quả", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết mục tiêu sửa đổi lần này là hoàn thiện nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Chính phủ, cũng như xác định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng và các thành viên Chính phủ.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng, Thường trực Ủy ban tán thành với việc phân định thẩm quyền trong dự thảo luật. Việc thể chế hóa các kết luận của Bộ Chính trị về phân cấp sẽ giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính nhà nước.
Việc sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ lần này là một bước quan trọng để thúc đẩy phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải đảm bảo tính minh bạch, trách nhiệm và hiệu quả trong thực thi, tránh tình trạng chồng chéo hoặc đùn đẩy trách nhiệm giữa các cấp chính quyền.