Chứng chỉ quỹ “lên ngôi”
Năm 2024 được xem là một năm thành công của các quỹ mở đầu tư cổ phiếu với nhiều quỹ đạt hiệu suất 20% đến hơn 30%.
Hiệu suất thu hút sự quan tâm của giới nhà đầu tư, trong bối cảnh đa số nhà đầu tư cá nhân khá chật vật để tìm kiếm lợi nhuận.
Nhiều nhà đầu tư kỳ vọng chứng chỉ quỹ sẽ tiếp tục “lên ngôi” như một lựa chọn hấp dẫn, dù nó chưa thực sự phổ biến tại Việt Nam.
Quỹ mở - “cỗ máy” tạo ra alpha
Trước tiên, nhà đầu tư cần hiểu cụm từ alpha trong đầu tư ám chỉ khả năng mà một chiến lược, phương pháp đầu tư giúp nhà đầu tư tạo ra phần lợi nhuận vượt trội so với chỉ số tham chiếu, sau khi điều chỉnh rủi ro. Trong bài viết này, để đơn giản hóa và dễ so sánh, alpha được hiểu là khả năng các quỹ tạo ra hiệu suất vượt trội cho với chỉ số VN-Index.
Hiện nay, nhà đầu tư cá nhân có thể dễ dàng mua các ETFs mô phỏng các chỉ số chứng khoán như VN30 hay VN100, qua đó giúp nhà đầu tư có hiệu suất gần như thị trường chứng khoán chung mà không cần tốn nhiều chi phí và công sức. Do đó, bản chất việc nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ mở hay tự đầu tư cổ phiếu riêng lẻ là mong muốn đạt được lợi nhuận vượt trội so với thị trường chung – hay nói cách khác là đang đi tìm kiếm alpha.
Tính riêng trong 2024 có 20 quỹ có hiệu suất vượt trội VN-Index trong số 25 quỹ đầu tư hoạt động trên 1 năm hay 80% số quỹ tạo ra alpha. Xét giai đoạn 3 năm (2022-2024), có đến 16/17 quỹ đạt hiệu suất vượt trội thị trường, trong đó 10 quỹ đạt hiệu suất dương. Điều đáng chú ý trong đầu giai đoạn này, chứng khoán đang ở vùng đỉnh lịch sử với định giá tương đối cao, với 10 quỹ đã có hiệu suất dương tương đương đã có 59% số quỹ vượt đỉnh lịch sử năm 2022 và nhà đầu tư nắm giữ dù mua vùng thị trường có dấu hiệu bong bóng đến nay đã có lãi.
Nhìn trong khung thời gian 5 năm (2020-2024) khi thị trường chứng khoán trải qua hơn 1 chu kỳ với các biến động khó lường của dịch bệnh, các bất ổn địa chính trị quốc tế, các biến động tiêu cực của thị trường tài chính và bất động sản trong nước thì có đến 13/14 quỹ mở cổ phiếu hoạt động trên 5 năm đạt hiệu suất vượt trội so với VN-Index, thậm chí nhiều quỹ tạo ra lãi khép ấn tượng.
Những con số trên cho thấy đa số các quỹ mở cổ phiếu không những tạo ra alpha mà còn chứng minh được khả năng duy trì alpha bền vững trong trung hạn. Đây là yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cá nhân cần tìm kiếm, thay vì chỉ tập trung vào hiệu suất ngắn hạn đang được quan tâm.
Lựa chọn tối ưu cho nhà đầu tư cá nhân?
Thị trường quỹ mở Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ trong vài năm trở lại đây cả về số lượng và chiến lược đầu tư. Các quỹ lâu năm cũng đang cho thấy khả năng tạo ra alpha bền vững hơn so với trước năm 2020 nhờ vào nguồn nhân lực chất lượng hơn và độ am hiểu các đặc thù thị trường chứng khoán Việt Nam tốt hơn. Điều này giúp sản phẩm chứng khoán này trở nên tốt hơn cho chiến lược đầu tư của cá nhân tại Việt Nam.
.jpg)
Tại Việt Nam, các quỹ sẽ còn phát huy hiệu quả tạo ra alpha và giúp giải pháp này ở Việt Nam có nhiều ưu điểm so với các chiến lược đầu tư thụ động hoàn toàn (như mua ETF chỉ số) đang thịnh hành ở các thị trường phát triển.
Tuy nhiên, việc đầu tư chứng chỉ quỹ nói riêng hay chứng khoán nói chung vẫn cần nhà đầu tư trang bị các kiến thức và kế hoạch đầu tư cần thiết thì mới có thể đạt được các thành quả xứng đáng, tránh thua lỗ hay quyết định sai lầm. Với kiến thức và kinh nghiệm hoặc có tư vấn đủ tốt thì chứng chỉ quỹ mới trở thành 1 công cụ đầu tư hiệu quả trong quá trình đầu tư và xây dựng gia sản.
Ngoài ra, khi xem chứng chỉ quỹ như một công cụ đầu tư thì nhà đầu tư cũng có thể so sánh để chọn giải pháp tối ưu cho mình và đánh giá việc đầu tư cổ phiếu riêng lẻ - vốn cần đầu tư nhiều thời gian và công sức hơn - đang mang lại hiệu quả tốt hơn. Các chiến lược kết hợp giữa đầu tư chứng chỉ quỹ và cổ phiếu riêng lẻ cũng có thể giúp tận dụng được độ am hiểu một số cổ phiếu có câu chuyện riêng và tính đa dạng, ổn định hơn của chứng chỉ quỹ. Đây cũng là một lựa chọn mà các nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp có thể sử dụng để tối ưu hóa danh mục.