Cổ phiếu ngành chứng khoán chưa hết khó

Là lĩnh vực có phần đặc thù, cổ phiếu ngành chứng khoán gắn liền với biến động của thị trường chung, bởi những thay đổi đều có thể tác động tới kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp này.

Biên lợi nhuận suy giảm

Khi TTCK Việt Nam tăng trưởng mạnh, giá cổ phiếu ngành chứng khoán thường tăng nhanh hơn nhiều nhóm ngành khác. Tuy nhiên, khi thị trường suy yếu thì giá cổ phiếu nhóm ngành chứng khoán sẽ chịu áp lực giảm mạnh. Đây là đặc tính nổi bật khiến các nhà đầu tư dành sự quan tâm đến các cổ phiếu chứng khoán trong mỗi chu kỳ thị trường.

Tuy nhiên, không phải lúc nào sự tăng trưởng của TTCK cũng đồng nghĩa với việc nhóm cổ phiếu chứng khoán sẽ tạo ra "sóng" mạnh. Chẳng hạn trong năm 2021, nửa đầu 2022 và một phần của năm 2023, nhóm ngành chứng khoán ghi nhận những đợt sóng lớn nhờ vào sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường và thanh khoản dồi dào. Thế nhưng, từ cuối năm 2023 đến năm 2024, dù thị trường vẫn có những giai đoạn hồi phục nhất định, nhưng các cổ phiếu chứng khoán lại không duy trì được đà tăng mạnh mẽ như trước.

Đặc biệt, giao dịch khối ngoại bán ròng mạnh trong năm, cùng áp lực từ tỷ giá khiến thị trường chung bị ảnh hưởng, các công ty chứng khoán cũng không nằm ngoài "con sóng".

Thêm vào đó, trong những năm gần đây, ngành chứng khoán đã trở thành một trong những lĩnh vực huy động vốn lớn trên thị trường, các công ty không ngừng tăng vốn chủ sở hữu. Khi doanh nghiệp vay thêm một lượng vốn đáng kể nhưng không tạo ra lợi nhuận ngay lập tức, dẫn đến hiệu quả kinh doanh suy giảm. Nhìn lại quá khứ, có thời điểm thị trường ghi nhận từ 4 - 5 công ty chứng khoán đạt mức ROE (tỷ suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu) trên 25%. Tuy nhiên đến nay, con số này hầu như giảm rõ rệt.

Đặc biệt từ năm 2024, biên lợi nhuận gộp của các công ty chứng khoán cũng có xu hướng suy giảm do sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường. Các công ty phải giảm phí giao dịch để thu hút nhà đầu tư, thậm chí chấp nhận giảm lãi suất margin, hoặc đưa ra các ưu đãi lớn nhằm duy trì khách hàng. Chỉ những công ty có hoạt động tự doanh tích cực mới có thể ghi nhận lợi nhuận đột biến, song đi kèm với đó là mức độ rủi ro cao.

Nhà đầu tư thận trọng

Mặc dù biên lợi nhuận của các công ty chứng khoán chưa có dấu hiệu cải thiện rõ ràng, nhưng vẫn có một số yếu tố tích cực đối với nhóm cổ phiếu chứng khoán trong năm 2025.

Thứ nhất, tăng trưởng margin khi thị trường bất động sản phục hồi, nhu cầu vay margin từ nhóm này có thể gia tăng trở lại giúp cải thiện lợi nhuận các công ty chứng khoán.

Thứ hai, dịch vụ tư vấn khách hàng doanh nghiệp như tư vấn phát hành, IPO, chuyển sàn... có thể đóng góp vào nguồn thu mới cho các công ty chứng khoán trong năm nay.

Thứ ba, những công ty chứng khoán có danh mục tự doanh hiệu quả, nắm bắt xu hướng thị trường tốt sẽ có cơ hội ghi nhận lợi nhuận đột biến, nhưng đòi hỏi khả năng phân tích thị trường và kiểm soát rủi ro cao.

Dự báo trong năm 2025, thanh khoản TTCK nói chung có thể cải thiện hơn so với các năm trước. Mặc dù vậy, lợi nhuận của các công ty chứng khoán sẽ phụ thuộc nhiều vào chiến lược linh hoạt trong tự doanh, hoạt động tư vấn khách hàng và nhu cầu margin của nhà đầu tư.

Đối với các nhà đầu tư, cần cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố rủi ro trước khi tham gia đầu tư vào nhóm cổ phiếu ngành chứng khoán và có chiến lược đầu tư phù hợp. Có một số điểm mà các nhà đầu tư cần cân nhắc. Trước hết, cần xem xét báo cáo tài chính, chiến lược kinh doanh và khả năng quản lý rủi ro của doanh nghiệp để đảm bảo họ có nền tảng vững chắc trong bối cảnh thị trường biến động.

Bên cạnh đó, cần thận trọng với việc sử dụng đòn bẩy tài chính khi đầu tư cổ phiếu. Theo đó, nhà đầu tư nên đánh giá khả năng chịu đựng rủi ro của mình và tránh vay mượn quá mức để đầu tư.

Ngoài ra, cần quan tâm đến yếu tố công nghệ và bảo mật, trong đó ưu tiên đầu tư vào các công ty chứng khoán có hạ tầng công nghệ hiện đại và chính sách bảo mật tốt, đảm bảo an toàn cho giao dịch cũng như thông tin cá nhân.n

NGUYỄN THẾ MINH, Giám đốc Nghiên cứu - Phân tích Yuanta Việt Nam