Vì sao xe tự lái vẫn chưa chinh phục được lòng tin người dùng?
Dù công nghệ xe tự lái trên toàn cầu ngày càng tiên tiến nhưng thách thức về hạ tầng, pháp lý, an ninh mạng và lòng tin người dùng vẫn còn lớn.
Người Mỹ vẫn chưa sẵn sàng với xe tự lái
Một khảo sát mới đây của Hiệp hội Ô tô Mỹ (AAA) cho thấy phần lớn người Mỹ vẫn chưa tin tưởng vào xe tự lái, bất chấp những tiến bộ công nghệ trong lĩnh vực này. Theo kết quả khảo sát, chỉ 13% tài xế Mỹ cho biết họ cảm thấy an toàn khi ngồi trên một chiếc xe tự hành, tăng nhẹ so với con số 9% của năm ngoái. Tuy nhiên, nỗi lo lắng vẫn chiếm ưu thế khi có tới 6 trên 10 người được hỏi thừa nhận họ sợ bước vào một chiếc xe tự lái. Điều này phản ánh thực tế rằng mặc dù công nghệ đang tiến bộ, niềm tin của người tiêu dùng vẫn là rào cản lớn đối với sự phổ biến của xe tự lái.
Khảo sát cũng chỉ ra rằng robotaxi - những chiếc taxi tự lái đã xuất hiện tại nhiều thành phố lớn ở Mỹ như San Francisco, Phoenix, Los Angeles, Austin và Las Vegas. Tesla thậm chí đang lên kế hoạch triển khai xe tự lái tại Austin vào năm 2025. Tuy nhiên, dù 74% tài xế biết đến robotaxi, hơn một nửa (53%) vẫn cho biết họ sẽ không lựa chọn dịch vụ này.
Một lý do quan trọng khiến người Mỹ còn dè dặt với xe tự lái là họ ưu tiên các công nghệ an toàn hơn là tự động hóa hoàn toàn. Khảo sát cho thấy 78% người tham gia coi việc cải tiến hệ thống an toàn của xe là ưu tiên hàng đầu, trong khi chỉ 13% quan tâm đến công nghệ xe tự lái.
Dù vậy, điều này không có nghĩa là tài xế quay lưng với công nghệ. Họ vẫn rất quan tâm đến các tính năng hỗ trợ lái tiên tiến. Cụ thể, 64% tài xế muốn có hệ thống phanh khẩn cấp tự động (AEB) trên chiếc xe tiếp theo, 62% mong muốn hệ thống phanh tự động khi lùi, và 59% ủng hộ tính năng hỗ trợ giữ làn đường.
Theo ông Mark Schieldrop, người phát ngôn cấp cao của AAA Northeast, các công nghệ hỗ trợ lái nên tập trung vào việc nâng cao an toàn cho người lái thay vì tạo cảm giác rằng chiếc xe có thể tự vận hành hoàn toàn. Ông nhấn mạnh: “Khi phần mềm và cảm biến của các hệ thống này ngày càng được cải tiến, điều quan trọng là phải giúp người lái hiểu rõ về giới hạn của công nghệ”.
Thách thức của xe tự lái tại Việt Nam
Tại Việt Nam, công nghệ xe tự lái đang từng bước phát triển, với các thử nghiệm xe tự hành chủ yếu diễn ra trong khu vực khép kín. Hiện nay, công nghệ đã đạt đến cấp độ 2+, tích hợp các hệ thống như giám sát người lái và cảm biến nhận diện vật cản. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi vẫn gặp nhiều khó khăn do hạ tầng giao thông chưa đồng bộ và khung pháp lý chưa hoàn thiện. Đặc biệt, sự an toàn của xe tự lái phụ thuộc hoàn toàn vào độ chính xác của các hệ thống điều khiển tự động do nhà sản xuất thiết kế, trong khi người sử dụng không can thiệp trực tiếp vào quá trình vận hành phương tiện.
Bên cạnh những thách thức về hạ tầng, pháp lý và sự an toàn, vấn đề an ninh mạng và quyền riêng tư khi sử dụng các loại xe tự lái, xe tự hành cũng đang trở thành mối quan tâm lớn. Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng ban Công nghệ, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA), xe tự hành ngày càng trở nên phổ biến trong đời sống nhờ giá thành giảm và khả năng tối ưu chi phí vận hành. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng sự phát triển nhanh chóng này luôn tiềm ẩn nguy cơ bị tấn công mạng, do các biện pháp đảm bảo an ninh và an toàn chưa được quan tâm đúng mức và hoàn thiện.
Theo ông Sơn, hacker có thể tấn công các hệ thống điều khiển xe, chiếm quyền kiểm soát phương tiện, gây ra các mối nguy hiểm về an toàn. Điều này không chỉ dẫn đến tổn thất tài chính mà còn có thể gây thảm họa về an toàn công cộng. Đặc biệt, khi các hệ thống tự hành ngày càng liên kết với trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và các nền tảng điều khiển tập trung, nguy cơ về bảo mật càng trở nên nghiêm trọng.
Có thể nói, dù công nghệ xe tự lái trên toàn cầu đang từng bước tiến xa, hành trình chinh phục lòng tin của người dùng vẫn còn nhiều thử thách. Chỉ khi công nghệ và nhận thức cộng đồng song hành, tương lai của phương tiện tự hành mới thực sự rộng mở.