Tái cấu trúc để nâng cao năng lực cạnh tranh: Tái cơ cấu vốn

bao gồm những đơn vị hoạt động lâu năm, quy mô lớn, tiếp tục tái cấu trúc.

LTS: Nền kinh tế Việt Nam có sự phục hồi mạnh. Tuy nhiên, sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt còn hạn chế, đòi hỏi giải pháp đột phá để phục hồi và phát triển bền vững.

Một trong những áp lực lớn của các DN BĐS, mở rộng có cả nhóm năng lượng, hạ tầng, sản xuất… năm nay là chưa xử lý xong nợ trái phiếu. Cộng với khoản trải phiếu đã giãn hoãn theo Nghị định 08 hết hạn. Nhiều DN lớn trong lĩnh vực bất động sản như: Hoàng Anh Gia Lai (HAG), Novaland, Hưng Thịnh Land, Trung Nam Group… từ tháng 12/2024 đến nay đã thông báo thanh toán tiền nợ gốc và lãi cho các lô trái phiếu đã phát hành trước đó, mặt khác lại vẫn có nhiều lô đang trong tình trạng bị chậm trả.
“Cắt máu” trả nợ
VNDirect ước tính, tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn năm 2025 là khoảng 203 nghìn tỷ đồng tăng 8,5% so với cùng kỳ. Trong đó, hơn 100 nghìn tỷ đồng là trái phiếu BĐS nhà ở.
Trao đổi với DĐDN, ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Phân tích Đầu tư FIDT, trước hết, rủi ro của thị trường TPDN khiến DN gặp khó khăn lớn phải tái cấu trúc thời gian qua, là vấn đề niềm tin. Niềm tin thì phải được xây trên 3 trụ cột: Những quy định thích đáng từ phía cơ quan quản lý; sự nâng chất của nhà phát hành và sự chuyên nghiệp của nhà đầu tư.
“2 trụ cột đầu và cuối đã có những thay đổi, những quy định, tất nhiên vẫn cần các quy định chặt chẽ để bảo vệ NĐT hơn nữa, nhưng tôi cho rằng chất lượng hàng hóa và sức khỏe, năng lực quản trị tài chính và quản trị rủi ro của TCPH vẫn là vô cùng quan trọng. Nếu chúng ta nói giai đoạn nói giai đoạn khó khăn nhất đã qua thì là quá lạc quan. Có những DN mà quá trình tái cấu trúc quyết liệt, sẵn sàng “cắt máu” để nguồn vốn - tái cấu trúc thực sự đã xong (ví dụ PDR), thì mới có thể nói là hoàn toàn gỡ rối, nhưng có những DN mà muốn “cắt máu”, bán tài sản để giải quyết nợ, tháo “bom nợ” đến hạn và nguy cơ vi phạm nghĩa vụ nợ chéo… nhưng các dự án, tài sản còn vướng pháp lý, nghĩa là cái gì bán được họ đã bán, cái gì còn đó nhưng không bán được thì sẽ rất khó nhắm đến các tài sản này… thì cần sự hỗ trợ quyết liệt của các nhà quản lý để gỡ vướng. Nói cách khác, “key” của tái cấu trúc vốn với nhóm DN BĐS (có khối nợ lớn nhất) - chính là gỡ vướng pháp lý dự án”, ông Huy nhận định.
Thứ hai, để tăng nguồn lực trả nợ, tăng sức hút với DN qua M&A, gọi vốn đối tác, chuyên gia cho rằng DN cần chấp nhận “hạ giá” - thay vì dự án được 500 tỷ đồng, nay chỉ còn 1 nửa, cũng cần cân nhắc bán đi. Trong bối cảnh nợ xấu tăng, các ngân hàng sẽ tăng tốc đẩy tài sản thế chấp bảo đảm khoản vay ra thị trường xử lý nợ, hàng hóa có nhiều lựa chọn thì chấp nhận hạ giá là một bước tự tạo cơ hội cho chính DN, theo hướng phải tồn tại được mới tính đến phát triển và có lời lãi trở lại.
“2025 được xem là bản lề của nền kinh tế và thị trường BĐS. Các Luật BĐS được kỳ vọng cũng sẽ đóng góp cho sự phục hồi của thị trường, song tôi cho rằng sẽ có sự phân hóa theo phân khúc. Một số DN có nợ lớn, cần vốn đảo nợ, vẫn sẽ khó khăn nếu họ có nhiều tài sản, dự án thuộc các phân khúc chưa thể hồi phục mạnh mẽ ngay, ví dụ BĐS nghỉ dưỡng”, ông Huy nhận định.
Đầu tư cho các động lực mới
Với các DN nói chung, theo TS Đinh Thế Hiển, Chuyên gia Kinh tế, không cứ phải gặp khó khăn mới tái cấu trúc, mà hoạt động này theo mục tiêu, có thể triển khai gồm cả tái cấu trúc danh mục, tái cấu trúc tài chính, tái cấu trúc tổ chức.
Với nhóm BĐS, nhóm nợ lớn cần ưu tiên đàm phán nợ đến kỳ thanh toán mới, tiếp cận và đa dạng hóa nguồn để xử lý nợ cũ, hết kỳ giãn nợ. Cùng với đó, cần tập trung các dự án dở dang để có hàng bán nhằm cải thiện dòng tiền. Còn với các DN phi nhà đất và phi tài chính, theo chuyên gia, nhìn nhận 2025 là năm mở ra cơ hội nhưng vẫn còn biến động. Do đó, DN cần chú trọng năng lực lõi, thực hiện cắt giảm quy mô và tinh gọn để nâng cao năng suất, hiệu suất, có thể lựa chọn giao dịch hợp nhất và sáp nhập để tăng năng lực cạnh tranh dọc hoặc ngang, thoái vốn đầu tư các mảng không hiệu quả, chuyển đổi sở hữu vốn...
Lựa chọn phương pháp để tái cơ cấu vốn, tiến đến tái cấu trúc DN, phải luôn cân đối giữa đặt mục tiêu kiểm soát tài chính với kiểm soát chiến lược. Tái cấu trúc vốn là để đầu tư làm mới các động lực tăng trưởng cũ và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới (ví dụ đầu tư R&D) đi đến hiệu quả....

Lê Mỹ