Giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng là việc không thể không làm
Đây là chia sẻ của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại phiên họp Tổ ngày 23/5 về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024.
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, ngày 23/5, Quốc hội thảo luận tại Tổ về 6 nội dung: Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025; Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023; Việc bổ sung ngân sách chi thường xuyên (nguồn viện trợ không hoàn lại nước ngoài) năm 2025; Việc chuyển tiếp áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại một số địa phương sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy, mở rộng địa giới hành chính theo chủ trương của Đảng, Nhà nước; Công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024; Kết quả thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới năm 2024.
Đánh giá về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu thực tế, bối cảnh kinh tế thế giới đang gặp nhiều khó khăn, các định chế quốc tế đều dự báo tăng trưởng toàn cầu năm nay thấp hơn năm trước và thấp hơn dự báo đầu năm. Dù vậy, Việt Nam lại đạt kết quả ngược lại, đó là tăng trưởng kinh tế năm 2024 đạt trên 8%, vượt xa mục tiêu đề ra từ đầu là 6,5%. Nếu muốn đạt mục tiêu phát triển đến năm 2045, những năm tới, phải duy trì tốc độ tăng trưởng hai con số.
“Chúng ta đang đi ngược lại xu thế của thế giới, đó là vẫn giữ mục tiêu tăng trưởng. Vấn đề then chốt hiện nay là làm sao tăng trưởng nhanh nhưng vẫn hiệu quả và bền vững”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Đồng thời khẳng định, ba đột phá chiến lược cần tập trung: Thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực.
Về thể chế, Thủ tướng cho rằng, đây hiện đang làm điểm nghẽn nhưng cũng là nguồn lực và động lực cho phát triển và ngay tại Nghị quyết số 66-NQ/TW đã đề ra việc tháo gỡ điểm nghẽn này trong năm nay.
“Thể chế nếu được hoàn thiện sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhìn nhận.
Về hạ tầng, Thủ tướng đề nghị, cần đẩy mạnh đầu tư toàn diện các phương thức giao thông, từ đường bộ, đường sắt, thuỷ nội địa, hàng không, hàng hải. Trong đó, hệ thống giao thông đường bộ phấn đầu hoàn thành ít nhất 3.000 km đường cao tốc trong năm nay; nâng cấp mạng lưới đường sắt hiện đại, xây dựng tuyến tốc độ cao Bắc - Nam và các tuyến kết nối Trung Quốc; tiếp tục đầu tư xây dựng các sân bay chiến lược và phát triển đội bay, hãng hàng không để tạo cạnh tranh; Phát triển hệ thống cảng lớn đủ sức đón tàu trọng tải lớn, đặc biệt là cảng Cái Mép - Thị Vải, Lạch Huyện...
Bên cạnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh, hạ tầng y tế, giáo dục, xã hội… cũng cần được phát triển đồng bộ.
Theo Thủ tướng, đột phá chiến lực quan trọng là nguồn nhân lực nhưng năng suất lao động thấp vẫn là một vấn đề lớn. Để khắc phục, cần đổi mới toàn diện giáo dục, từ chú trọng kiến thức sang phát triển kỹ năng toàn diện. Đào tạo cần đạt tầm quốc tế để hội nhập sâu rộng, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.
Cùng với các vấn đề đã nêu, liên quan đến tiết kiệm, chống lãng phí, Thủ tướng cho biết, vừa qua Chính phủ đã báo cáo trước Quốc hội về các dự án tồn đọng kéo dài nhiều năm, thậm chí nhiều nhiệm kỳ; lãng phí liên quan các chính sách không phù hợp.
“Vừa qua, chúng ta phải giải quyết một loạt các dự án điện gió, điện mặt trời, thông qua Nghị quyết 133/NQ-CP để xử lý các vướng mắc. Nguyên nhân xuất phát từ chính sách không tốt, dẫn đến tiêu cực, ồ ạt xây dựng các dự án điện gió, điện mặt trời không đúng quy hoạch, thủ tục…”, Thủ tướng dẫn chứng.
Đồng thời cho biết, theo thống kê từ các địa phương, cả nước có khoảng 2.200 dự án đang tồn đọng. Nếu tháo gỡ được có thể giải phóng khoảng hơn 230 tỷ USD, tương đương 50% GDP. Để có thể giải phóng nguồn lực ở các dự án tồn đọng, Chính phủ đang xây dựng các cơ chế, chính sách trình các cấp có thẩm quyền để xử lý.
Thưởng tướng khẳng định, quan điểm của chúng ta là không hợp thức hóa cái sai, nhưng cần tìm giải pháp để xử lý, như xử lý về mặt thể chế, tổ chức, tháo gỡ pháp lý, tháo gỡ cách thức thực hiện… việc xử lý các dự án tồn đọng kéo dài là yêu cầu bắt buộc, không thể né tránh. Đây là những “căn bệnh” của nền kinh tế, và như mọi căn bệnh khác, muốn điều trị dứt điểm thì phải chấp nhận những mất mát, hy sinh nhất định.
“Chữa bệnh thì phải mổ xẻ, phải đau đớn, hoặc nếu điều trị bằng thuốc thì cũng phải mất tiền. Không thể yêu cầu khắc phục hậu quả mà đòi hỏi thu hồi được 100%. Phải chấp nhận mất mát, chấp nhận đau đớn, chấp nhận những cái phải cắt bỏ”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Đồng thời bày tỏ, chính trong quá trình xử lý những tồn đọng này sẽ đúc rút được bài học kinh nghiệm, hoàn thiện cơ chế chính sách để không lặp lại sai lầm trong tương lai.
“Giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng là việc không thể không làm. Phải chấp nhận sự mất mát nào đó, coi đó là ‘học phí’, từ đó đưa ra cơ chế chính sách, quyết tâm giải quyết và giải quyết dứt điểm”, Thủ tướng nhấn mạnh.