Tháo gỡ bất cập trong quy định tem điện tử
VCCI đề nghị điều chỉnh các quy định tem điện tử chưa phù hợp để giảm gánh nặng chi phí tuân thủ và tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Trả lời Công văn số 3019/BTC-CT ngày 13/3/2025 của Bộ Tài chính về việc đề nghị góp ý Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 23/2021/TT-BTC hướng dẫn việc in, phát hành, quản lý và sử dụng tem điện tử rượu và tem điện tử thuốc lá (Dự thảo), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có ý kiến góp ý bước đầu, trên cơ sở tổng hợp phản ánh từ cộng đồng doanh nghiệp.
Theo đó, tại điểm c khoản c Điều 1 Dự thảo quy định cơ quan bán tem cho doanh nghiệp là Chi cục Hải quan khu vực. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều doanh nghiệp cho biết quy định này gây bất cập trong quá trình triển khai do phát sinh nhiều tình huống chưa được hướng dẫn xử lý. Cụ thể, trong trường hợp doanh nghiệp thay đổi Chi cục Hải quan làm thủ tục nhập khẩu do lý do thương mại (ví dụ mua tem tại Chi cục Hải quan sân bay nhưng hàng hóa về theo đường biển), việc báo cáo sử dụng tem trên hệ thống HQ36a gặp khó khăn do thiếu hướng dẫn cụ thể.
Ngoài ra, khi doanh nghiệp phải thay đổi nhà cung cấp vì hợp đồng ngoại thương bị hủy hoặc điều chỉnh, tem đã mua có thể phải được chuyển sang cho nhà cung cấp mới, trong khi địa điểm nhập khẩu có thể thuộc Chi cục Hải quan khác. Điều này dẫn đến nhiều vướng mắc chưa có cơ chế xử lý rõ ràng.
Từ đó, để tạo thuận lợi cho công tác mua tem điện tử, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo thay đổi cơ chế bán tem theo hướng cấp tem định kỳ theo số lượng vừa đủ dựa theo kế hoạch nhập khẩu dự kiến của đơn vị. Đồng thời, có hướng dẫn cụ thể về quy trình thông tin trong các trường hợp thay đổi như trên.
Một bất cập khác được VCCI chỉ ra, đó là quy định tại điểm d khoản 1 Điều 1, doanh nghiệp phải khai báo nhiều thông tin về tem điện tử, trong đó có thống kế từng số seri tem. Tuy nhiên, với quy trình sản xuất sử dụng máy dán tem tự động, việc thực hiện yêu cầu này gần như không khả thi. Theo phản ánh, tem đưa vào máy dán tem, đi qua hệ thống hút tem ra khỏi khay sau đó được bôi keo tự động và dán vào sản phẩm trên băng chuyền. Trong quá trình này, máy chạy tốc độ cao có thể khiến tem hỏng hóc, rơi ra, bị kẹt. Vì vậy doanh nghiệp chỉ có thể thống kê được số tem ở đầu vào, số lượng tem không dán được bị thải ra khỏi dây chuyên theo phương pháp loại trừ. Khi đó, việc khai báo số seri của những con tem được dán thành công là không thể chính xác, phát sinh rất nhiều thời gian và chi phí
VCCI kiến nghị Bộ Tài chính xem xét điều chỉnh quy định theo hướng chỉ yêu chỉ báo cáo số lượng tem mà không cần báo cáo ký hiệu mẫu số tem, ký hiệu tem, mã số thuế (số seri).
Liên quan đến quy định tại điểm c khoản 1 Điều 2 Dự thảo, doanh nghiệp phản ánh việc yêu cầu quét mã QR và nhập nhiều dữ liệu vào Hệ thống quản lý tem điện tử là chưa phù hợp với thực tiễn hoạt động.
Trong sản xuất thực tế, tem điện tử thường được cấp phát theo thùng (mỗi thùng 100.000 tem) và xuất theo ca làm việc. Mỗi ca có thể sản xuất nhiều loại sản phẩm, nhãn hiệu khác nhau nên không thể xác định ngay tên hàng hóa tương ứng với từng tem. Bên cạnh đó, đơn giá sản phẩm thường xuyên thay đổi và đã được thể hiện trên hóa đơn bán hàng, nên việc nhập lại trên hệ thống là không cần thiết. Việc yêu cầu nhập thời gian sản xuất cho từng tem cũng gây quá tải về mặt thời gian và nhân lực. Vì vậy, VCCI đề nghị bỏ yêu cầu nhập các thông tin như tên hàng hóa cụ thể, đơn giá, thời gian sản xuất và mô tả nhãn hiệu sản phẩm vào hệ thống.
Ngoài ra, tại văn bản, VCCI cũng đưa ra những góp ý khác liên quan đến thời điểm quét mã QR và nhập dữ liệu vào Hệ thống, trường hợp tem điện tử để tiêu thụ trong nước bị hỏng, huỷ tem trong trường hợp huỷ sản phẩm.