Bắc Ninh phấn đấu trở thành trung tâm khoa học, công nghệ hàng đầu của cả nước

Đến năm 2030 Bắc Ninh dự kiến sẽ có 28 doanh nghiệp/1.000 dân

Đó là chia sẻ của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn tại Hội nghị gặp mặt doanh nghiệp tư nhân lĩnh vực khoa học công nghệ trên địa bàn tỉnh diễn ra ngày 12/5/2025. Chủ tịch UBND tỉnh Vương Quốc Tuấn cam kết, tỉnh sẽ đồng hành, hỗ trợ và phục vụ doanh nghiệp với tinh thần trách nhiệm cao nhất.

Theo ông Tuấn, với tốc độ phát triển doanh nghiệp bình quân như hiện nay, dự kiến đến năm 2030 tỉnh Bắc Ninh sẽ có 28 doanh nghiệp/1.000 dân. Nếu trừ đi số doanh nghiệp có thể là giải thể hoặc ngừng hoạt động thì địa phương vẫn còn khoảng 26 doanh nghiệp/1000 dân, như vậy, tỷ lệ tỉnh Bắc Ninh dự kiến sẽ vượt chỉ tiêu theo Nghị quyết 68-NQ/TW.

Trong lĩnh vực kinh tế số, ông Tuấn cho biết: tỉnh Bắc Ninh nằm trong 2 địa phương dẫn đầu cả nước với tỷ trọng kinh tế số đạt hơn 40%, khẳng định vai trò trụ cột của công nghiệp công nghệ cao và công nghệ thông tin (CNTT) trong phát triển kinh tế. Về thể chế số, Bắc Ninh là địa phương đạt điểm tuyệt đối và đứng thứ 4 về chỉ số sẵn sàng ứng dụng CNTT (theo bộ Chỉ số Chuyển đổi số mới nhất năm 2023).

"Tỉnh Bắc Ninh đã ban hành nhiều chính sách nhằm thu hút đầu tư, hoàn thiện hạ tầng phục vụ phát triển khoa học công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST). Toàn tỉnh hiện có 26 tổ chức và 13 doanh nghiệp liên quan đến lĩnh vực KHCN, góp phần từng bước hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp, thị trường KHCN trên địa bàn. Bắc Ninh cũng là một trong những địa phương đầu tiên ban hành Nghị quyết hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho công nghiệp bán dẫn, trong đó có chính sách hỗ trợ nhà giáo, sinh viên và giải phóng mặt bằng cho các dự án giáo dục.

Các khu, cụm công nghiệp đã thu hút đầu tư tập trung vào công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường và có giá trị gia tăng cao. Tỉnh có lợi thế lớn khi thu hút được nhiều tập đoàn, doanh nghiệp trong ngành công nghiệp bán dẫn trong và ngoài nước đến đầu tư. Đây là nền tảng thuận lợi để địa phương tăng trưởng bứt phá, đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và phát triển nhân lực chất lượng cao.

Dù là thủ phủ công nghiệp của miền Bắc, song tỉnh cũng chú trọng đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao với khu thực nghiệm 17 ha, 1.105 vùng lúa chất lượng cao, 70 vùng rau màu chuyên canh, 24 vùng cây ăn quả tập trung và 72 cơ sở trồng trọt ứng dụng công nghệ cao. Ngoài ra, trên địa bàn có 57 trang trại, doanh nghiệp chăn nuôi công nghiệp, trong đó 3 cơ sở đã tự động hóa hoàn toàn, 6 doanh nghiệp được công nhận là doanh nghiệp công nghệ cao", Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn chia sẻ.

Khoa học và công nghệ, đáp ứng nhu cầu phát triển của tỉnh

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, Tỉnh uỷ viên, Giám đốc Sở KH&CN Bắc Ninh Nguyễn Trung Hiền cho biết, thời gian qua, Sở đã tích cực tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều chủ trương, kế hoạch, giải pháp trọng tâm phát triển KHCN mang lại hiệu quả thiết thực.

"Vừa qua, Sở đã triển khai thực hiện 28 nhiệm vụ KHCN và đánh giá, nghiệm thu 11 đề tài đã hoàn thành; tổ chức các Hội đồng tư vấn đánh giá đề xuất nhiệm vụ, đề xuất đặt hàng đối với 59 nhiệm vụ KHCN năm 2025. Hoạt động quản lý Nhà nước về KHCN được tăng cường, hỗ trợ hiệu quả doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm, giảm thiểu tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, bảo vệ quyền lợi người sản xuất, người tiêu dùng. Công tác chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính được Sở KH&CN chú trọng.

Kết quả Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) tỉnh Bắc Ninh năm 2024 xếp thứ 11 cả nước. Tỉnh Bắc Ninh, với mục tiêu là lọt vào nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước năm 2025 và các năm tiếp theo về chỉ số PII.

Về nhiệm vụ trọng tâm năm 2025, đáp ứng nhu cầu phát triển của tỉnh trong giai đoạn tới. Sở KH&CN Bắc Ninh sẽ không ngừng đổi mới tư duy quản lý Nhà nước về KHCN, triển khai hiệu quả các nhiệm vụ KHCN đã được UBND tỉnh phê quyệt", ông Hiền cho hay.

Nghị quyết 57 và 68 của Bộ Chính trị cặp đôi “song hành chiến lược”

Kinh tế tư nhân bứt phá trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Giám đốc Sở KH&CN Bắc Ninh Nguyễn Trung Hiền chia sẻ, trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang tạo ra những chuyển biến sâu sắc trên toàn cầu, việc Bộ Chính trị ban hành 2 Nghị quyết, Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia, cùng Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.

Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, Nghị quyết 57 không phải là khẩu hiệu chính trị, mà là chương trình hành động thực tế để Việt Nam cất cánh. Vì vậy, các công việc triển khai phải được kiểm đếm thường xuyên. Những tồn tại hạn chế, điểm nghẽn phải được đánh giá, tháo gỡ kịp thời, không được chậm trễ.

Hai nghị quyết đã tạo thành một cặp “song hành chiến lược” đặc biệt quan trọng. Nếu Nghị quyết 57 được ví như “bản thiết kế” hiện đại hóa nền kinh tế trên nền tảng KHCN, ĐMST và CĐS; thì NQ 68 chính là “cú hích thể chế” nhằm khai phóng và giải phóng tối đa nguồn lực trong khu vực tư nhân – vốn được xác định là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Bên cạnh đó việc ban hành Nghị quyết 68 sẽ trở thành "kim chỉ nam" cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Sự phối hợp giữa 2 Nghị quyết thể hiện rõ tầm nhìn dài hạn và nhất quán của Đảng: phát triển kinh tế tư nhân không thể tách rời CĐS và ĐMST. Ngược lại, công nghệ và đổi mới chỉ phát huy hiệu quả thực sự khi được doanh nghiệp – đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân – làm chủ, ứng dụng và lan tỏa. Đây không chỉ là 2 mảnh ghép chính sách đồng bộ, mà còn là chìa khóa để mở ra một mô hình tăng trưởng mới – nơi mà tư duy thị trường, công nghệ và sáng tạo được đẩy lên hàng đầu.

Đây chính là thời điểm vàng để doanh nghiệp tư nhân Việt Nam “lột xác” – từ chỗ bị coi là vệ tinh của nền kinh tế, trở thành lực lượng tiên phong xây dựng một Việt Nam tự cường, số hóa và thịnh vượng.

Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Bắc Ninh cho biết, Bắc Ninh là một trong những địa phương triển khai sớm Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, tỉnh Bắc Ninh nhanh chóng xây dựng và ban hành Kế hoạch thực hiện, xác định những nhiệm vụ trọng tâm để tổ chức triển khai đồng bộ, hiệu quả. Đồng thời tổ chức nhiều sự kiện để đưa KHCN, ĐMST đến gần hơn với đông đảo người dân và doanh nghiệp. Tỉnh đã tổ chức thành công diễn đàn “KHCN, ĐMST và CĐS - Bắc Ninh đột phá và phát triển”; ra mắt Quỹ Đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo, ươm tạo công nghệ và CĐS; phát động cuộc thi Sáng tạo STEM… Qua hơn 2 tháng triển khai, đến nay phong trào “Bình dân học vụ số” đã bồi dưỡng, phổ cập kỹ năng số cho gần 20.000 lượt cán bộ, người dân…

Trong quá trình triển khai, Bắc Ninh ưu tiên tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, có tiềm năng tạo ra sự đột phá và giá trị gia tăng lớn. Đó là công nghiệp bán dẫn - lĩnh vực được tỉnh xác định là nền tảng quan trọng để tạo đà tăng trưởng vượt bậc; trí tuệ nhân tạo (AI); nông nghiệp công nghệ cao và công nghệ phục vụ CĐS và phát triển đô thị thông minh. Bên cạnh các lĩnh vực trọng điểm nêu trên, tỉnh cũng xác định một số xu hướng công nghệ mới, như: Thiết kế vi mạch tiên tiến, sản xuất thông minh, phát triển các thuật toán AI phục vụ tối ưu hóa sản xuất; đẩy mạnh ứng dụng Big Data, AI, phát triển nguồn năng lượng sạch và tái tạo; công nghệ vật liệu mới và sản xuất tiên tiến.

Bắc Ninh xác định KHCN, ĐMST và CĐS là một trong những đột phá chiến lược quan trọng hàng đầu có vai trò quyết định đối với phát triển nhanh và bền vững. Tỉnh đặt mục tiêu là một trong những trung tâm ĐMST hàng đầu của cả nước và khu vực.

Xây dựng Bắc Ninh trở thành Trung tâm công nghiệp bán dẫn tại miền Bắc, hàng đầu Việt Nam trong giai đoạn 2025 – 2030. Đến năm 2045, Bắc Ninh trở thành một trong những trung tâm chiến lược của ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam, xây dựng hệ sinh thái sản xuất vi mạch và linh kiện bán dẫn hiện đại, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu. Đây là mục tiêu chính được đề ra trong Kế hoạch số 323/KH-UBND phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tỉnh Bắc Ninh đến năm 2030; định hướng đến năm 2045 vừa được UBND tỉnh ban hành ngày 22/5/2025.

Phấn đấu đưa Bắc Ninh trở thành một trong các trung tâm đào tạo, nghiên cứu và phát triển hàng đầu của cả nước về KHCN. Thu hút các trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp KHCN trong và ngoài nước về đặt trụ sở và hoạt động tại Bắc Ninh. Triển khai đầu tư: khu Đào tạo nghiên cứu ứng dụng KHCN I, II (Khu đô thị Đại học I, II); khu nghiên cứu phát triển KHCN tập trung; Viện nghiên cứu KHCN cao cấp vùng Thủ đô theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Khai thác, phát huy tối đa các lợi thế nổi bật của tỉnh Bắc Ninh, đặc biệt về vị trí địa lý; hạ tầng CNTT hiện đại; nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao; các khu công nghiệp công nghệ cao với nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn đang đầu tư, làm tiền đề quan trọng thúc đẩy phát triển KHCN, ĐMST, CĐS; chuyển đổi xanh nhanh, hiệu quả, bền vững.

Tin rằng Bắc Ninh sẽ tạo ra những bước chuyển mạnh mẽ, đưa KHCN, ĐMST và CĐS trở thành động lực phát triển mới của tỉnh trong giai đoạn tới, khẳng định vai trò là địa phương tiên phong trong ĐMST và phát triển bền vững.

Kim Dung