Những doanh nghiệp, ngân hàng nào có thể được cấp phép sản xuất vàng miếng?

Dự thảo sửa đổi Nghị định 24 cập nhật Khoản 1 Điều 1, mở rộng phạm vi điều chỉnh, bao gồm: sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ; kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ; sản xuất vàng miếng; kinh doanh mua, bán vàng miếng; hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng; hoạt động kinh doanh vàng khác, bao gồm kinh doanh vàng trên tài khoản và hoạt động phái sinh về vàng.

Khái niệm vàng miếng được làm rõ hơn: là sản phẩm vàng được dập thành miếng, có đóng chữ, số chỉ khối lượng, chất lượng, ký mã hiệu của doanh nghiệp, tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cho phép sản xuất; bao gồm cả vàng miếng do Ngân hàng Nhà nước tổ chức sản xuất.

Dự thảo sửa đổi Nghị định 24 bổ sung Điều 11a, quy định điều kiện cấp Giấy phép sản xuất vàng miếng.

Đối với doanh nghiệp: Phải có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng; vốn điều lệ từ 1.000 tỷ đồng trở lên; không bị xử phạt vi phạm hành chính (hoặc đã thực hiện xong các biện pháp khắc phục hậu quả); có quy trình nội bộ quy định về sản xuất vàng miếng.

Đối với tổ chức tín dụng: Phải có giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng; vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên; đáp ứng các điều kiện tương tự doanh nghiệp về xử phạt vi phạm hành chính và quy trình nội bộ.

Ngân hàng Nhà nước có trách nhiệm quy định thủ tục và hồ sơ cấp giấy phép sản xuất vàng miếng.

Dự thảo cũng quy định, căn cứ mục tiêu chính sách tiền tệ và cung cầu vàng trong từng thời kỳ, Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép từng lần xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng; nhập khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp và tổ chức tín dụng được phép; cấp giấy phép xuất khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp có giấy phép khai thác vàng theo quy định.

Các doanh nghiệp, ngân hàng chỉ được phép nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu của nhà sản xuất vàng được chứng nhận bởi Hiệp hội Thị trường vàng London (LBMA). Đồng thời công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng của vàng miếng, vàng nguyên liệu nhập khẩu và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng sản phẩm đã nhập khẩu đúng với tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng đã công bố.

Các đơn vị xây dựng và báo cáo Ngân hàng Nhà nước quy định nội bộ về xuất khẩu, nhập khẩu, biện pháp bảo đảm an toàn trong hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng; Xây dựng quy định nội bộ về việc bán vàng nguyên liệu đảm bảo công khai, minh bạch; công bố công khai thông tin về việc bán vàng nguyên liệu, quyền và nghĩa vụ của khách hàng.

Ông Đào Xuân Tuấn - Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối NHNN cho biết, ngay sau khi có chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, NHNN đã hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi theo hướng bám sát các chỉ đạo của Tổng Bí thư.

Theo lãnh đạo Cục Quản lý Ngoại hối, bên cạnh việc sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP, NHNN sẽ nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất việc thành lập Sở Giao dịch vàng quốc gia hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở Giao dịch hàng hóa nhằm chuẩn hóa và minh bạch hóa các giao dịch vàng.

Trong thời gian tới, đại diện NHNN cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục nỗ lực thực thi chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời để góp phần đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và niềm tin vào đồng tiền Việt Nam, coi đây là giải pháp căn bản, lâu dài để chuyển hóa nguồn lực từ vàng vào phát triển kinh tế.

Trên thị trường, điểm qua 1 số doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc có vốn điều lệ từ 1.000 tỷ theo điều kiện cơ bản để có thể lọt vào danh sách sản xuất vàng miếng, 1 số tên tuổi nổi bật sẽ là SJC, PNJ, DOJI. Cả 3 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh vàng bạc này trong đợt thanh tra vừa qua của Ngân hàng Nhà nước, theo biên bản thanh tra công bố, đều có những sai phạm và đã bị xử phạt.

Ngoài ra, các ngân hàng như Vietcombank, VietinBank, Agribank, BIDV - 4 NH có vốn quốc doanh và tham gia chương trình bình ổn vàng của Ngân hàng Nhà nước cùng SJC, hay VPBank, Techcombank, MB đều nằm trong nhóm có vốn điều lệ trên 50.000 tỷ đồng. ACB, một trong những ngân hàng từng là "cộm cán" trên thị trường vàng, mới đây cũng đã được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận phê duyệt kế hoạch tăng vốn lên 51.600 tỷ đồng.

Trong khi đó, Eximbank, một ngân hàng kinh nghiệm và tiếng với hoạt động kinh doanh vàng, lại có vốn điều lệ hiện dưới 20.000 tỷ. TienphongBank, cũng là một ngân hàng có hoạt động kinh doanh vàng và mối quan hệ gắn bó với DOJI, thì vốn điều lệ hiện tại cũng dưới quy định, đạt hơn 26.200 tỷ đồng. Cả 2 TCTD này trong đợt thanh tra hoạt động kinh doanh vàng vừa qua của Ngân hàng Nhà nước, cũng đã có các vi phạm.

Ở một số TCTD khác, các NH có mức vốn điều lệ trên 34.000 tỷ như SHB (trên 40.000 nghìn tỷ đồng), HDB, VIB... thì vẫn đang trong lộ trình tăng vốn, có thể áp sát các điều kiện theo dự thảo Nghị định trong tương lai. Chưa biết liệu điều kiện mới tại dự thảo Nghị định, có trở thành một trong những động lực cho các TCTD trong cuộc đua tăng vốn trong nay mai?

Lê Mỹ