Hỗ trợ tài chính - Nhu cầu cấp thiết để doanh nghiệp ứng phó tác động thuế quan
Trong ngắn hạn, hỗ trợ tài chính vẫn là nhu cầu cấp thiết – với số đông doanh nghiệp kỳ vọng được hỗ trợ tài chính để giảm thiểu tác động từ thuế quan.
Sau khi Hoa Kỳ công bố mức thuế đối ứng 46% với Việt Nam vào ngày 2 tháng 4 năm 2025, khoảng 80% các doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động triển khai các biện pháp nhằm ứng phó với những tác động có thể xảy ra.
Dù môi trường kinh doanh còn nhiều biến động, 60% doanh nghiệp Việt Nam vẫn lạc quan về triển vọng trong năm tới, trong đó 46% cho biết sẽ đẩy nhanh kế hoạch mở rộng ra thị trường nước ngoài – theo kết quả Nghiên cứu Triển vọng Doanh nghiệp năm 2025 của UOB.
Khảo sát chính của Nghiên cứu Triển vọng Doanh nghiệp năm 2025 của UOB được thực hiện vào tháng 1 năm 2025, với sự tham gia của khoảng 4.200 doanh nghiệp tại ASEAN và Trung Quốc, trong đó có 532 doanh nghiệp đến từ Việt Nam. Sau khi Hoa Kỳ công bố các mức thuế đối ứng vào đầu tháng 4 năm 2025, một khảo sát nhanh tiếp theo được thực hiện từ ngày 9 đến ngày 12 tháng 4 với khoảng 800 doanh nghiệp.
Kết quả nghiên cứu cho thấy một số thông tin đáng chú ý:
Khoảng 52% doanh nghiệp dự báo chi phí nguyên vật liệu và sản xuất sẽ tăng đáng kể, trong khi 30% lo ngại lạm phát sẽ tăng cao sau các biện pháp thuế quan của Hoa Kỳ. Để đối phó, các doanh nghiệp đang thực hiện nhiều biện pháp như đa dạng hóa nhà cung cấp, tăng cường nội địa hóa và giảm phụ thuộc vào thị trường Hoa Kỳ. Gần 70% doanh nghiệp kỳ vọng thương mại nội khối ASEAN sẽ tăng tốc, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của khu vực này trong bối cảnh biến động toàn cầu.
Các doanh nghiệp Việt Nam cũng bày tỏ mối quan tâm đến việc mở rộng ra thị trường nước ngoài với gần 90% cho biết đang tìm cách phát triển ra ngoài thị trường nội địa, với mục tiêu chủ yếu là tăng doanh thu và lợi nhuận. Sau các biện pháp thuế quan của Hoa Kỳ, 46% doanh nghiệp cho biết sẽ đẩy nhanh kế hoạch mở rộng ra thị trường nước ngoài.
Các rào cản hàng đầu đối với việc mở rộng ra nước ngoài bao gồm: khó khăn trong việc tìm kiếm đối tác kinh doanh phù hợp, thiếu nguồn lực tài chính hoặc hỗ trợ pháp lý, và hạn chế thông tin thị trường cũng như cơ hội hợp tác. Các doanh nghiệp đang tìm kiếm sự hỗ trợ qua các hình thức như: Kết nối với các tập đoàn lớn có thể trở thành khách hàng chiến lược (45%); Ưu đãi thuế hoặc hoàn thuế (43%); Tài trợ và trợ cấp cho việc thâm nhập thị trường mới (41%).
Năm ngoái, ASEAN là khu vực được doanh nghiệp Việt quan tâm hàng đầu trong một đến ba năm tới, với Thái Lan và Singapore là hai điểm đến được ưa chuộng nhất. Ngoài châu Á, châu Âu vươn lên thành điểm đến chiến lược, với 25% xác định đây là thị trường chính cho việc mở rộng.
Theo ông Lim Dyi Chang, Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp UOB Việt Nam, sự chủ động của cộng đồng doanh nghiệp và cải cách chính sách gần đây giúp duy trì triển vọng tích cực cho kinh tế Việt Nam.
"Đây cũng là thời điểm thích hợp để các doanh nghiệp Việt Nam điều chỉnh chiến lược theo hướng giảm phụ thuộc quá mức vào từng thị trường xuất khẩu riêng lẻ, đồng thời khai thác sức mạnh ngày càng tăng của thương mại nội khối ASEAN", ông Lim Dyi Chang chia sẻ.
Dữ liệu khảo sát cho thấy các doanh nghiệp cũng đang tập trung đầu tư vào hai trụ cột chiến lược: số hóa và phát triển bền vững – với lần lượt 61% và 56% doanh nghiệp Việt Nam cho biết sẽ đẩy mạnh các nỗ lực trong hai lĩnh vực này sau các biện pháp thuế quan của Hoa Kỳ.
Cụ thể các doanh nghiệp đang ưu tiên phát triển bền vững và tìm kiếm các cơ hội mới để tăng trưởng doanh thu trong 1-3 năm tới. Tuy nhiên, theo các doanh nghiệp, chi phí tăng cao và ảnh hưởng đến lợi nhuận là những rào cản lớn nhất trong việc triển khai hoạt động bền vững.
Các giải pháp Công nghệ Tài chính (Fintech) trong lĩnh vực tài chính, kế toán và công nghệ chuỗi khối (blockchain) đang thúc đẩy sự tăng trưởng chung trong việc ứng dụng Fintech.
Bên cạnh các sáng kiến nội tại, các doanh nghiệp tại Việt Nam cũng đang tìm kiếm sự hỗ trợ từ Chính phủ và các tổ chức tài chính để vượt qua giai đoạn thách thức hiện tại. Trong ngắn hạn, hỗ trợ tài chính vẫn là nhu cầu cấp thiết – với 73% doanh nghiệp kỳ vọng được hỗ trợ tài chính để giảm thiểu tác động từ thuế quan, và 65% mong muốn có các chính sách trợ cấp hoặc miễn giảm thuế dành riêng cho những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Về dài hạn, các doanh nghiệp kêu gọi sự hỗ trợ chiến lược như ký kết các hiệp định thương mại song phương với các thị trường trọng điểm, cũng như hỗ trợ trong việc tái cấu trúc và dịch chuyển chuỗi cung ứng – với 62% doanh nghiệp tham gia khảo sát nêu rõ nhu cầu này.
Theo kết quả Nghiên cứu Triển vọng Doanh nghiệp của UOB, khả năng thích ứng chiến lược sẽ là yếu tố tạo nên sự khác biệt của doanh nghiệp trong bối cảnh đầy biến động. "Với mạng lưới khu vực sâu rộng và am hiểu chuyên sâu theo từng ngành, UOB sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động, quản lý áp lực chi phí và đạt được sự tăng trưởng bền vững trong dài hạn", ông Chang khẳng định.