Nhiều ngân hàng trung ương ở ASEAN "lạc nhịp" với FED

Căng thẳng giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Powell về chi phí cải tạo, không phải lãi suất, diễn ra công khai trước ống kính máy quay nhấn mạnh một rạn nứt tiềm ẩn những rủi ro lớn với câu hỏi quan trọng: Liệu vị thế của Fed, vốn lâu nay là “kim chỉ nam” cho Đông Nam Á và thế giới, có đang bắt đầu lung lay?

Hiện cả Malaysia và Indonesia đều đã “đi trước” Fed. Ngày 9/7, Malaysia cắt giảm lãi suất cơ bản lần đầu tiên kể từ đại dịch COVID-19, do lo ngại tăng trưởng suy yếu trong bối cảnh áp lực lạm phát ở mức trung bình. Chỉ trong tuần này, ngân hàng trung ương nước này đã hạ dự báo tăng trưởng GDP 2025 vì bất ổn thuế quan gia tăng và căng thẳng địa chính trị.

Một tuần sau đó, Indonesia thực hiện đợt cắt giảm lãi suất lần thứ ba liên tiếp trong năm nay, với hy vọng kích thích nền kinh tế trong nước. Đây là một bước chuyển đáng chú ý đối với một khu vực vốn từng e dè, ngần ngại hành động trước các hành động của FED.

Trong các chu kỳ trước, những động thái đi trước Fed như vậy có thể ít gây chú ý, thậm chí được coi là bình thường. Nhưng trong bối cảnh hiện nay, khi Mỹ ngày càng bất đồng với phần còn lại của thế giới về thương mại và thuế quan, chúng trở nên nổi bật hơn nhiều.

Trong khi đó, Fed giữ nguyên lãi suất suốt từ đầu năm nay, bất chấp kỳ vọng trước đây của thị trường về một sự “xoay trục”. Fed vẫn thận trọng giữa tình trạng lạm phát Mỹ dai dẳng và đang chờ thêm thông tin về tác động của các gói thuế mới của chính quyền Trump đối với nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Fed đã bắt đầu cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày vào thứ Ba vừa qua, nhưng vẫn tiếp tục giữ nguyên lãi suất ở mức hiện hành bất chấp áp lực chính trị gay gắt từ Tổng thống Trump.

Singapore không phớt lờ Fed, nhưng việc Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) nới lỏng chính sách tỷ giá hai lần trong nửa đầu năm 2025, rồi tạm dừng vào thứ Tư vừa qua, cho thấy nước này cũng đang điều chỉnh nhịp độ riêng dựa trên các lực cản kinh tế toàn cầu.

Khi những lời bàn về “phi đô la hóa” ngày càng bùng nổ, và việc Fed đứng yên đối lập với động thái cắt giảm lãi suất ở một số nước ASEAN. Điều này hé lộ một khu vực đang sẵn sàng vạch ra lộ trình riêng, bất chấp Washington có bắt nhịp hay không.

Những diễn biến mới nhất còn cho thấy các ngân hàng trung ương trong khu vực đang ngày càng tự tin hơn với các chính sách tiền tệ dựa vào động lực trong nước. Tuy nhiên, nếu Fed nhượng bộ trước áp lực chính trị và cắt giảm mạnh lãi suất, ASEAN cũng không thể “miễn nhiễm” và khó tránh khỏi việc bị cuốn vào những cơn “sóng ngầm” tài chính này.

Các đồng tiền như ringgit của Malaysia hay rupiah của Indonesia có thể lại chịu áp lực, đặc biệt nếu giới đầu tư bắt đầu hoài nghi liệu Fed còn đang dựa vào dữ liệu hay đã bị chi phối bởi chính trị.

Cuộc đối đầu giữa ông Trump và ông Powell đang trở thành bài kiểm tra căng thẳng cho uy tín của các thể chế toàn cầu và ASEAN không thể đứng ngoài. Sự độc lập của Fed từ lâu đã là nền tảng cho ổn định thị trường toàn cầu. Nếu nền tảng đó bắt đầu rạn nứt, những tác động dây chuyền sẽ là điều không thể tránh khỏi.

Sự kiện lớn tiếp theo của Fed sẽ là hội nghị ngân hàng trung ương thường niên vào cuối tháng 8 ở Jackson Hole. Dự kiến khi đó, giới chức Fed đã có trong tay dữ liệu việc làm tháng 6 và tháng 7, cùng số liệu lạm phát tháng 7, nên ông Powell có thể sẽ đưa ra tín hiệu rõ ràng hơn về xu hướng lãi suất.