Chuyển đổi xanh: Doanh nghiệp phải là lực lượng tiên phong

Phát biểu tại Diễn đàn, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được cho biết, TP HCM đang đứng trước một bối cảnh mới, một bối cảnh định hình lại hoàn toàn ý nghĩa hai từ “phát triển”.

Bối cảnh đó được tạo ra bởi các yếu tố cốt lõi như những tác động ngày càng cực đoan của biến đổi khí hậu; sự định hình lại các chuỗi cung ứng toàn cầu; cạnh tranh kinh tế khốc liệt, một thành phố không chỉ đo bằng GRDP mà còn bằng sức chống chịu bền vững, khả năng đổi mới sáng tạo; không gian thành phố được mở rộng với trung tâm sản xuất công nghiệp tại Bình Dương, sản xuất năng lượng tại Bà Rịa - Vũng Tàu rất cần thúc đẩy chuyển đổi xanh để gia tăng năng lực cạnh tranh.

“Nhìn nhận từ góc độ này, thành phố phải có một tư duy hành động mới, không chỉ là những dự án riêng lẻ mà là những mảnh ghép chiến lược cho một bức tranh tổng thể toàn diện hơn", Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh.

Cụ thể hơn, theo Chủ tịch UBND TP HCM, về hạ tầng, phải chuyển từ tư duy “xây dựng" sang “kiến tạo hệ sinh thái thông minh, bền vững”. Tuyến metro số 1 không chỉ là công trình giao thông mà phải được xem là xương sống của một mạng lưới giao thông công cộng đa phương thức, kết nối với xe buýt điện, giao thông đường thủy...

Về mặt tài nguyên, phải chuyển từ tư duy “xử lý” sang “tái tạo giá trị”. Trong bối cảnh mới, rác thải cũng là tài nguyên. Giảm thiểu, tăng cường tái sử dụng và phân loại chất thải tại nguồn là yếu tố tiên quyết. Bên cạnh đó, các nhà máy đốt rác phát điện không chỉ để xử lý ô nhiễm mà là để tạo ra năng lượng, là bước khởi đầu cho một ngành công nghiệp tái chế hiện đại.

Về công nghiệp, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được cho rằng, phải chuyển từ “thu hút đầu tư” sang “thu hút vốn đầu tư chất lượng cao và công nghệ nguồn”. Định hướng phát triển, chuyển đổi các khu chế xuất, khu công nghiệp theo chiều sâu, ưu tiên công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế xanh...

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, TP HCM cũng đã đưa ra một số định hướng cụ thể như sau. Các sở ngành cần tư duy “vượt khung" bằng sự linh hoạt, mạnh dạn đổi mới cách làm, tận dụng công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số. Khoa học công nghệ phải là động lực dẫn dắt. Với hành lang pháp lý quan trọng là Nghị quyết 57-NQ/TW, thành phố sẽ ưu tiên nguồn lực cho các trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế (CoE), các startup phát triển giải pháp công nghệ trong lĩnh vực môi trường, năng lượng và vật liệu mới.

“Doanh nghiệp phải là lực lượng tiên phong, hãy xem việc tuân thủ các quy định về môi trường, các tiêu chuẩn xanh không phải là rào cản mà là cơ hội để đổi mới sản phẩm, chinh phục thị trường và nâng tầm thương hiệu. Nhận thức của người dân phải là nền tảng. Bởi vì chuyển đổi xanh phải bắt đầu từ những công dân, cộng đồng dân cư với thói quen tiêu dùng bền vững, lối sống thân thiện với môi trường", Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt đánh giá, chuyển đổi xanh không chỉ là xu thế của thời đại, mà là đòi hỏi sống còn để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường sống.

Trong đó, doanh nghiệp tư nhân chính là lực lượng tiên phong và là trụ cột trung tâm của đối mới sáng tạo, đóng góp quan trọng cho sự phát triển của đất nước.

“Để doanh nghiệp có thể đi nhanh, đi xa và đi bền vững trong kỷ nguyên mới, thì cơ chế, chính sách phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Đảng và Nhà nước chính là nền tảng hỗ trợ không thể thiếu", ông Huỳnh Thành Đạt nhận định.

Ông cũng cho rằng, việc xanh hóa, số hóa mô hình sản xuất không chỉ giúp doanh nghiệp giảm phát thải, tiết kiệm năng lượng mà còn mở ra cơ hội thâm nhập chuỗi cung ứng toàn cầu, nơi tiêu chuẩn xanh ngày càng trở thành yêu cầu bắt buộc.

Nghị quyết 57 về phát triển Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị chính là những đòn bẩy chiến lược, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi xanh trong cộng đồng doanh nghiệp.

Trong thời gian tới, chúng ta cần tập trung tiếp tục làm tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau: Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đổi mới tư duy, khẩn trương hành động, nâng cao nhận thức thực hiện chuyển đổi xanh; Tiếp tục nghiên cứu ban hành các chủ trương, chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt tạo điều kiện cho các doanh nghiệp huy động các nguồn lực trong nước và quốc tế; Nâng cao khả năng tiếp cận tài chính xanh cho các doanh nghiệp: Thúc đẩy phản biện chính sách từ thực tiễn doanh nghiệp, đề xuất kịp thời cơ chế, giải pháp đột phá.

“Các doanh nghiệp tiếp tục nghiên cứu xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn, trong đó cần tính đến các tác động của các quy định, tiêu chuẩn, quy định môi trường của các sản phẩm. Đầu tư đổi mới công nghệ đồng bộ và hiện đại để sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên, giảm thiểu ô nhiễm, nâng cao chất lượng và tính cạnh tranh của các sản phẩm", ông Huỳnh Thành Đạt nhấn mạnh.

Đình Đại